Men vi sinh và men tiêu hóa: Cách phân biệt và đối tượng sử dụng

Men vi sinh và men tiêu hóa đều được xem là trợ thủ quan trọng cho hệ tiêu hóa, nhưng lại thường bị nhầm lẫn với nhau. Thực tế, đây là hai sản phẩm khác biệt: men tiêu hóa là enzyme giúp phân giải thức ăn thành dưỡng chất dễ hấp thu, còn men vi sinh là lợi khuẩn sống hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Mỗi loại mang đến lợi ích riêng, phù hợp với từng đối tượng và tình trạng sức khỏe khác nhau.

Trong bài viết này, Mediphar USA sẽ giúp bạn phân biệt rõ men vi sinh và men tiêu hóa, hiểu được lợi ích, đối tượng nên dùng, cũng như cách sử dụng và lựa chọn sản phẩm chất lượng. Từ đó, bạn có thể chăm sóc hệ tiêu hóa toàn diện và nâng cao sức khỏe đường ruột một cách hiệu quả.

Men tiêu hóa là gì?

Men tiêu hóa (digestive enzymes) là các protein có vai trò xúc tác quá trình phân giải các thành phần dinh dưỡng trong thức ăn thành các phân tử nhỏ hơn, giúp cơ thể dễ dàng hấp thu hơn. Chúng được sản xuất chủ yếu bởi các cơ quan tiêu hóa như tuyến tụy, dạ dày, ruột non, và có thể bổ sung từ bên ngoài qua thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng. Một số enzyme tiêu hóa quan trọng có thể kể đến như:

  • Amylase: phân giải tinh bột thành đường đơn.
  • Protease: phân giải protein thành các axit amin.
  • Lipase: phân giải chất béo thành acid béoglycerol.
  • Lactase: hỗ trợ tiêu hóa lactose trong sữa.
  • Maltase, sucrase: Phân giải maltose, sucrose thành glucose.

Mỗi loại enzyme có chức năng riêng biệt để giúp chuyển hóa thức ăn đa dạng thành nguồn năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể [1], [2].

Men tiêu hoá giúp phân giải thức ăn
Men tiêu hoá giúp phân giải thức ăn

Lợi ích của men tiêu hóa đối với sức khỏe

Trong trường hợp cơ thể bị thiếu hụt hoặc hoạt động enzyme bị suy giảm do nhiều nguyên nhân như tuổi tác, bệnh lý (viêm tụy, rối loạn chuyển hóa), hay chế độ ăn không hợp lý. Quá trình tiêu hóa có thể bị gián đoạn, gây đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu và các vấn đề tiêu hóa khác. Lúc này, men tiêu hóa bổ sung trở thành giải pháp hỗ trợ đắc lực [1], [2].

  • Hỗ trợ tiêu hóa thức ăn: Men tiêu hóa giúp phân giải các phân tử thức ăn phức tạp thành các phần nhỏ hơn, tránh hiện tượng thức ăn chưa được phân giải gây chướng bụng, đầy hơi, khó tiêuđau bụng.
  • Giảm tải cho hệ tiêu hóa: Trong trường hợp suy giảm chức năng tuyến tụy hoặc đường ruột, men tiêu hóa bổ sung sẽ giảm áp lực cho các cơ quan này, giúp phục hồi chức năng.
  • Hỗ trợ trong điều trị các bệnh lý tiêu hóa: Ví dụ như viêm tụy mạn, hội chứng ruột kích thích (IBS), hội chứng kém hấp thu, hoặc sau phẫu thuật đường tiêu hóa.
  • Giảm các triệu chứng của không dung nạp thực phẩm, chẳng hạn như không dung nạp lactose, giúp những người dùng các sản phẩm từ sữa hạn chế được các ảnh hưởng do hội chứng này gây ra.
  • Mở rộng lựa chọn trong chế độ ăn uống: Bổ sung men tiêu hóa giúp cơ thể xử lý tốt hơn những thực phẩm khó tiêu, nhờ đó bạn có thể thoải mái thưởng thức nhiều món ăn hơn mà không lo đầy hơi, chướng bụng hay khó tiêu. Điều này đặc biệt hữu ích với người ăn nhiều đạm, chất béo hoặc khó dung nạp sữa.
Men tiêu hoá hỗ trợ giảm các triệu chứng của không dung nạp thực phẩm
Men tiêu hoá hỗ trợ giảm các triệu chứng của không dung nạp thực phẩm

Đối tượng sử dụng men tiêu hóa

  • Người lớn tuổi giảm dần khả năng sản xuất enzyme, dẫn đến khó tiêu, chướng bụng.
  • Người gặp khó tiêu, đầy hơi thường xuyên.
  • Người có các bệnh lý liên quan đến suy giảm tiết enzyme tiêu hóa như viêm tụy mạn, tắc nghẽn đường mật, sau phẫu thuật cắt đoạn ruột.
  • Người ăn nhiều thực phẩm khó tiêu, nhiều chất béo, protein, cần hỗ trợ xử lý thức ăn.
  • Người có dấu hiệu kém hấp thu dinh dưỡng, thiếu hụt vitamin hoặc năng lượng.
Người bị đầy hơi, khó tiêu nên dùng men tiêu hoá
Người bị đầy hơi, khó tiêu nên dùng men tiêu hoá

Men vi sinh là gì?

Men vi sinh (probiotics) là các vi sinh vật sống có lợi, chủ yếu là các chủng vi khuẩn thuộc nhóm Lactobacillus, Bifidobacterium và một số nấm men như Saccharomyces boulardii. Khi được bổ sung đủ số lượng và đúng dạng, men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện sức khỏe toàn diện kích thích miễn dịch và bảo vệ ruột khỏi vi khuẩn gây hại [1], [2].

Men vi sinh là các vi sinh vật sống
Men vi sinh là các vi sinh vật sống

Lợi ích của men vi sinh đối với sức khỏe

Bổ sung men vi sinh đúng cách có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe đường ruột và toàn thân [1], [2]:

  • Hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa: Men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, phòng ngừa và giảm các rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, chướng bụng. Đặc biệt hiệu quả trong việc giảm tiêu chảy do nhiễm khuẩn hoặc do dùng kháng sinh, đồng thời tăng khả năng hấp thu dưỡng chất.
  • Tăng cường hệ miễn dịch: Men vi sinh kích thích sản xuất tế bào miễn dịch B và T, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn có hại và giảm viêm. Chúng thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn có lợi, củng cố hàng rào bảo vệ niêm mạc ruột, qua đó cải thiện phản ứng miễn dịch toàn thân.
  • Hỗ trợ chuyển hóa và trao đổi chất: Một số chủng men vi sinh góp phần điều hòa lượng glucose và lipid trong cơ thể thông qua việc sản xuất các hợp chất có lợi, cải thiện chức năng chuyển hóa năng lượng và duy trì cân nặng hợp lý.
  • Cải thiện sức khỏe làn da: Men vi sinh có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại liên quan đến các vấn đề về da thông qua trục ruột – da, giúp giảm viêm da và cải thiện tình trạng mụn, dị ứng da.
  • Ảnh hưởng tích cực đến tâm trạng và sức khỏe tinh thần: Một số nghiên cứu cho thấy men vi sinh tương tác với hệ thần kinh qua trục ruột – não, giúp giảm căng thẳng, lo âu và cải thiện tâm trạng.
Men vi sinh hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột
Men vi sinh hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột

Đối tượng sử dụng men vi sinh

  • Người đang hoặc vừa sử dụng kháng sinh để tránh mất cân bằng vi khuẩn.
  • Người bị tiêu chảy do nhiễm khuẩn hoặc do dùng thuốc.
  • Người có các rối loạn mãn tính như hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng, viêm nhiễm đường ruột.
  • Trẻ em và người già, người có sức đề kháng kém cần hỗ trợ miễn dịch.
  • Người thường xuyên bị đầy hơi, táo bón kéo dài do mất cân bằng hệ vi sinh.
  • Người muốn nâng cao sức khỏe đường ruột và phòng chống bệnh lý viêm nhiễm.
Người bị tiêu chảy do dùng thuốc nên dùng men vi sinh
Người bị tiêu chảy do dùng thuốc nên dùng men vi sinh

Sự khác biệt giữa men tiêu hóa và men vi sinh

Dù cùng hỗ trợ hệ tiêu hóa, men tiêu hóa và men vi sinh thực chất có cơ chế hoạt động và mục đích dùng khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp người dùng chọn sản phẩm phù hợp hơn.

Điểm giống nhau giữa men vi sinh và men tiêu hóa

Men vi sinh và men tiêu hóa đều thuộc nhóm sản phẩm bổ sung được thiết kế nhằm hỗ trợ sức khỏe đường tiêu hóa hiệu quả. Cả hai đều có khả năng giúp cải thiện các triệu chứng phổ biến như đầy hơi, khó tiêu và rối loạn tiêu hóa, mang lại cảm giác dễ chịu hơn cho người sử dụng. Đặc biệt, trong nhiều trường hợp, men vi sinh và men tiêu hóa có thể được dùng song song để tăng cường hiệu quả hỗ trợ tiêu hóa [5].

Hơn nữa, phần lớn các sản phẩm men vi sinh và men tiêu hóa hiện nay đều được sản xuất bằng công nghệ sinh học tiên tiến, đảm bảo an toàn và cho tác dụng rõ ràng khi sử dụng đúng cách.

Men tiêu hoá và men vi sinh đều đều giúp cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hoá
Men tiêu hoá và men vi sinh đều đều giúp cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hoá

Sự khác nhau giữa men vi sinh và men tiêu hóa

Men tiêu hóa và men vi sinh có nhiều điểm khác biệt cơ bản về bản chất, chức năng, nguồn gốc, cách hoạt động cũng như tác dụng phụ [1], [3], [4]:

  • Về nguồn gốc: Cơ thể không tự sản xuất được men vi sinh, nhưng men tiêu hóa có thể do cơ thể tự sản xuất từ các cơ quan tiêu hóa như tuyến tụy, dạ dày, ruột non.
  • Về bản chất: Men tiêu hóa là các enzyme sinh học có nhiệm vụ xúc tác quá trình phân giải thức ăn thành các dưỡng chất nhỏ hơn để cơ thể dễ hấp thu. Trong khi đó, men vi sinh là các vi sinh vật sống có lợi, giúp cân bằng và duy trì hệ vi sinh trong đường ruột, từ đó hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa và tăng cường miễn dịch.
  • Chức năng chính của men tiêu hóa là phân giải các thành phần chính trong thức ăn như tinh bột, protein và chất béo. Ngược lại, men vi sinh chủ yếu làm nhiệm vụ cân bằng và phục hồi hệ vi sinh đường ruột, giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại và kích thích hoạt động miễn dịch.
  • Trong cách hoạt động: Men tiêu hóa tác động trực tiếp lên thức ăn trong đường tiêu hóa để phân giải các phân tử lớn thành dạng dễ hấp thu. Trong khi đó, men vi sinh hoạt động chủ yếu qua việc thiết lập một môi trường vi sinh thuận lợi trong đường ruột, tạo điều kiện cho các vi khuẩn có lợi phát triển và bảo vệ niêm mạc ruột khỏi các tác nhân gây hại.
  • Về tác dụng phụ: Men tiêu hóa thường khó gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng, tuy nhiên nếu dùng quá liều hoặc không đúng cách có thể gây kích ứng đường ruột. Men vi sinh có thể gây ra hiện tượng đầy hơi ban đầu khi hệ vi sinh đang điều chỉnh, hoặc gây dị ứng nếu người dùng nhạy cảm với một số vi sinh vật trong sản phẩm. Vì vậy, cần dùng đúng liều và theo hướng dẫn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Sự khác nhau giữa men vi sinh và men tiêu hoá
Sự khác nhau giữa men vi sinh và men tiêu hoá

Hướng dẫn sử dụng men vi sinh và men tiêu hóa đúng cách

Để đạt hiệu quả tối đa khi sử dụng men vi sinh và men tiêu hóa, người dùng cần nắm rõ cách dùng đúng loại, đúng thời điểm và tuân thủ liều lượng phù hợp. Việc này không chỉ giúp phát huy tác dụng tốt nhất mà còn tránh được các rủi ro không mong muốn.

Với men tiêu hóa:

  • Nên dùng ngay trước hoặc trong khi ăn bởi vì enzyme cần có mặt trong đường ruột cùng lúc với thức ăn để kịp thời phân giải các dưỡng chất. Việc dùng men tiêu hóa đúng thời điểm giúp quá trình tiêu hóa diễn ra nhanh và hiệu quả hơn, giảm cảm giác đầy bụng hoặc khó tiêu sau ăn.
  • Người dùng cần tuân thủ liều dùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc theo chỉ định của bác sĩ để tránh lạm dụng
  • Không nên sử dụng men tiêu hóa khi không thực sự cần thiết, bởi việc này có thể ảnh hưởng đến cân bằng enzyme nội sinh do cơ thể tự sản xuất
  • Nếu dùng kéo dài, cần theo dõi tình trạng cơ thể và tham khảo ý kiến chuyên gia để tránh lệ thuộc.
Uống men vi sinh và men tiêu hoá đúng thời điểm và liều lượng [2]
Uống men vi sinh và men tiêu hoá đúng thời điểm và liều lượng [2]

Xem thêm về cách uống men tiêu hóa

Với men vi sinh:

  • Thời điểm sử dụng có phần linh hoạt hơn; tuy nhiên tốt nhất nên dùng vào lúc đói hoặc trước bữa ăn để vi sinh vật có lợi dễ dàng sống sót khi đi qua môi trường acid mạnh trong dạ dày. 
  • Để thấy được hiệu quả rõ rệt của men vi sinh, người dùng cần sử dụng liên tục tối thiểu từ 2 đến 3 tuần. 
  • Bảo quản men vi sinh đúng cách, cần tránh để ở nơi nóng ẩm hoặc tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng nhằm giữ hoạt tính của các vi sinh vật sống trong sản phẩm. 
  • Với những đối tượng đặc biệt như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người mắc các bệnh lý nặng, việc tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng men vi sinh là rất cần thiết để đảm bảo an toàn.

Có thể sử dụng men tiêu hóa và men vi sinh cùng lúc không?

Việc kết hợp sử dụng men tiêu hóa và men vi sinh thường được khuyến khích vì cả hai đều hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa theo những cách khác nhau nhưng bổ trợ cho nhau.  Enzyme tiêu hóa giúp bắt đầu quá trình phân giải thức ăn ngay tại đường tiêu hóa trên, tạo điều kiện thuận lợi cho men vi sinh phát triển trong phần dưới ruột. Men vi sinh sẽ lên men một số thành phần thức ăn còn lại, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Theo chuyên gia Alayna Hutchinson (Thạc sĩ, RDN tại Pendulum Therapeutics – một công ty khoa học về vi sinh vật chuyên phát triển và sản xuất các sản phẩm bổ sung vi sinh vật có trụ sở chính tại San Francisco Hoa Kỳ), việc tiêu hóa hiệu quả hơn ở đoạn trên ruột giúp giảm lượng thức ăn chưa tiêu hóa đến ruột già, từ đó tạo môi trường ổn định cho vi khuẩn có lợi phát triển [2], [3].  

Tuy nhiên, để duy trì hiệu quả tốt nhất và tránh tương tác tiêu cực, người dùng cần tuân thủ đúng liều lượng, thời điểm sử dụng cũng như chọn sản phẩm phù hợp. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ là rất cần thiết để xây dựng phác đồ dùng men phù hợp, an toàn và hiệu quả cho từng cá nhân [1].

Có thể sử dụng men tiêu háo và men vi sinh cùng lúc
Có thể sử dụng men tiêu háo và men vi sinh cùng lúc

Hướng dẫn chọn men vi sinh và men tiêu hóa chất lượng

Việc lựa chọn sản phẩm men vi sinh và men tiêu hóa không chỉ dựa vào giá thành mà phải chú ý đến những yếu tố sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng [1], [4]:

  • Nguồn gốc, nhà sản xuất uy tín: Lựa chọn sản phẩm từ thương hiệu có kiểm định chất lượng, đạt tiêu chuẩn GMP, được chứng nhận an toàn từ các cơ quan có thẩm quyền cấp.
  • Thành phần sản phẩm:  Với men tiêu hóa: Chọn loại có nhiều enzyme cần thiết như amylase, protease, lipase phù hợp với chế độ ăn và bệnh lý bạn đang gặp. Với men vi sinh: Kiểm tra số lượng vi sinh vật sống (thường tính bằng CFU), chủng loại đa dạng, có ít nhất một vài chủng Lactobacillus, Bifidobacterium phổ biến đã được nghiên cứu.
  • Tính ổn định và bảo quản: Kiểm tra hướng dẫn bảo quản và hạn sử dụng. Men vi sinh có thể bị giảm hiệu quả nếu không được bảo quản lạnh hoặc tránh ẩm.
  • Đánh giá từ người dùng: Tham khảo phản hồi, đánh giá từ người sử dụng thực tế, ưu tiên các đánh giá khách quan.
  • Phù hợp nhu cầu cá nhân: Lựa chọn men phù hợp với triệu chứng cụ thể, chẳng hạn men tiêu hóa dành cho người khó tiêu, men vi sinh cho người cần tăng miễn dịch hay cân bằng ruột.
  • Tư vấn chuyên môn: Trước khi chọn mua, đặc biệt với người có bệnh lý nền hay dùng thuốc khác nên hỏi ý kiến dược sĩ hoặc bác sĩ.
Chọn men vi sinh và men tiêu hoá phù hợp với nhu cầu cá nhân
Chọn men vi sinh và men tiêu hoá phù hợp với nhu cầu cá nhân

Xem ngay 8 loại men tiêu hóa và men vi sinh dạng ống nước tốt được tin dùng hiện nay

Kết luận

Men vi sinh và men tiêu hóa đều là những trợ thủ đắc lực cho hệ tiêu hóa, nhưng khác nhau về bản chất và cách hoạt động. Men tiêu hóa phù hợp với người thiếu hụt enzyme hoặc khó tiêu sau ăn, trong khi men vi sinh thích hợp cho người cần cân bằng hệ vi sinh, phòng và điều trị rối loạn tiêu hóa.

Việc lựa chọn và sử dụng đúng cách sẽ giúp tối ưu hiệu quả, cải thiện sức khỏe đường ruột và nâng cao chất lượng cuộc sống. Trong nhiều trường hợp, sự kết hợp cả hai có thể mang lại lợi ích toàn diện hơn.

Nguồn tham khảo:

  1. Synergies & Differences Between Digestive Enzymes and Probiotics | PrimeHealth Denver
  2. Digestive Enzymes vs. Probiotics: Which One Is the Best? | Pendulum
  3. Digestive Enzymes vs. Probiotics: What’s the Difference & Which One Do You Need? | BodyBio UK
  4. Probiotics vs. digestive enzymes: everything you need to know – THE IBS DIETITIAN
  5. Can You Take Digestive Enzymes with Probiotics? Understanding the Syne | CYMBIOTIKA
Mời bạn đánh giá chất lượng bài viết!
Dược sĩ Phạm Cao Hà

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả

⚠️Miễn trừ trách nhiệm: Thông tin trên website Mediphar USA chỉ mang tính chất tham khảo; không được xem là tư vấn y khoa và không nhằm mục đích thay thế cho tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị từ nhân viên y tế. Vui lòng liên hệ với bác sĩ, dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn cụ thể.

Bài viết liên quan