Phosphorus: Loại khoáng chất cần thiết cho sức khỏe xương

Phosphorus cùng với canxi là những loại khoáng chất cực kỳ quan trọng trong sức khỏe xương và răng. Cùng Mediphar USA tìm hiểu các vai trò, chức năng và cách bổ sung phốt pho đúng cách nhé!

Phosphorus là gì?

Phosphorus (Phốt pho) là loại khoáng chất dồi dào thứ hai trong cơ thể, chiếm khoảng 1% tổng trọng lượng. 85% hàm lượng phốt pho được tìm thấy trong xương và răng. 

Cùng với canxi, phốt pho cần thiết để xây dựng xương chắc khỏe cũng như giữ cho các bộ phận khác của cơ thể khỏe mạnh.

Vai trò chủ yếu của Phosphorus trong cơ thể?

Phosphorus đóng nhiều vai trò trong cơ thể. Nó là thành phần quan trọng của xương, răng và màng tế bào. Giúp kích hoạt các enzym và giữ cho độ pH trong máu ở mức bình thường.

Phốt pho còn điều chỉnh chức năng bình thường của dây thần kinh và cơ bắp, bao gồm cả tim. 

Nó cũng là thành phần cấu tạo của gen của chúng ta, vì nó sản xuất nên DNA, RNA và ATP, nguồn năng lượng chính của cơ thể. 

Cơ thể chúng ta cần Phosphorus để:

• Giữ cho xương, răng chắc và khỏe mạnh.
• Có vai trong hoạt động các cơ và dây thần kinh.
• Quản lý cách cơ thể việc lưu trữ và sử dụng năng lượng.
• Hiệu quả giảm đau sau khi vận động mạnh và tập thể dục.
• Hỗ trợ thận lọc các chất thải.
• Phát triển, duy trì và sửa chữa mô và tế bào.
• Thành phần cấu tạo DNA và RNA, các tế bào có trong gen.
• Có tác dụng điều hòa các loại vitamin B, D và các khoáng chất như iot, magie và kẽm.
• Duy trì nhịp tim đều đặn nhờ thúc đẩy co bóp cơ tim. 
• Tăng cường nhờ miễn dịch tổng thể nhờ tham gia vào quá trình hoạt hóa bạch cầu ở ổ viêm.

Mức phốt pho trong máu an toàn là bao nhiêu? Lượng Phosphorus cần thiết?

Ở người trưởng thành, mức phốt pho bình thường là 2,5 đến 4,5 mg / dL. Thấp hơn khoảng 50% so với trẻ sơ sinh và khoảng 30% so với trẻ em.

Lượng phosphorus cần thiết vào sức khỏe và độ tuổi của mỗi người. Trẻ em từ 8 – 9 sẽ có nhu cầu phốt pho lớn hơn người lớn. 

Lượng phosphorus cần thiết mỗi ngày được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng là:

• Người lớn (từ 19 tuổi trở lên): 700 mg
• Trẻ em (từ 9 đến 18 tuổi): 1.250 mg
• Trẻ em (từ 4 đến 8 tuổi): 500 mg
• Trẻ em (từ 1 đến 3 tuổi): 460 mg
• Trẻ sơ sinh (từ 7 đến 12 tháng tuổi): 275 mg
• Trẻ sơ sinh (từ 0 đến 6 tháng tuổi): 100 mg

Tiêu thụ quá ít hoặc quá nhiều Phosphorus có nguy hiểm không?

Thận, xương và ruột điều chỉnh chặt chẽ lượng phốt pho trong cơ thể. Kiểm soát hàm lượng phốt pho và canxi rất quan trọng với sức khỏe tổng thể.

Mức phốt pho cao có thể gây ra những biến chứng như:

• Thay đổi trong cơ thể làm kéo canxi ra khỏi xương, khiến xương yếu đi. 
• Nồng độ phốt pho và canxi cao cũng dẫn đến sự lắng đọng canxi nguy hiểm trong mạch máu, phổi, mắt và tim. Theo thời gian, có thể dẫn đến tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong. 
• Làm tăng nhu cầu lọc của thận, dễ gây bệnh sỏi thận.

Khi thận hoạt động bình thường, nó kiểm soát rất tốt lượng phosphorus trong cơ thể.  Nhưng khi mắc bệnh thận mãn tính (CKD), thận không thể thực hiện hành động này và lượng phốt pho trong máu có thể tăng hoặc giảm ở mức có hại. 

Thiếu hụt Phosphorus sẽ gây nên tình trạng giảm phosphate huyết. Nguyên nhân thường là do :

• Chứng cường tuyến cận giáp: quá nhiều hormone tuyến cận giáp được tiết ra khiến phốt pho thoát ra khỏi cơ thể qua nước tiểu.
• Sử dụng nhiều các loại thuốc như thuốc kháng acid, insulin, thuốc chống co giật, corticosteroid…
• Suy dinh dưỡng nặng: bệnh nhân bị suy dinh dưỡng do các tình trạng như ung thư, bệnh gan tiến triển, lạm dụng rượu hoặc chán ăn tâm thần…

Bệnh xương, kém ăn, thiếu máu, yếu cơ là những biểu hiện tiêu biểu của  khi cơ thể thiếu hụt phốt pho.

Tóm lại quá ít hoặc quá nhiều phosphorus đều khá nguy hiểm. Nó cảnh báo cơ thể đang mắc bệnh lý hoặc có thể dẫn tới nhiều bệnh khác nhất là bệnh về xương, tim.

Các nguồn thực phẩm giàu Photpho?

Thông thường chúng ta đều có đủ lượng phosphorus cần thiết thông qua chế độ ăn vì nó có trong nhiều loại thực phẩm khác nhau. Bao gồm: 

Phốt pho hữu cơ

Nhiều loại thực phẩm có chứa phốt pho tự nhiên. Các nguồn giàu Phosphorus nhất là sữa, thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản, các loại đậu và các loại hạt. 

Phốt pho từ những thực phẩm này được gọi là phốt pho hữu cơ. Phốt pho từ thực phẩm gốc động vật hấp thụ dễ dàng hơn phốt pho trong thực phẩm gốc thực vật.

Thực phẩm thực vật như hạt giống, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt chứa một dạng dự trữ của phốt pho được gọi là phytates hoặc axit phytic có thể làm giảm sự hấp thụ khoáng chất. 

Cơ thể thiếu một loại enzyme cần thiết để phân hủy axit phytic. Vì vậy khi đi qua đường tiêu hóa, nó có thể liên kết không chỉ với phốt pho mà còn các khoáng chất khác như sắt và kẽm.

Nấu chín,  làm nảy mầm và ngâm là một số kỹ thuật chế biến thực phẩm giúp phân hủy axit phytic để phốt pho dễ hấp thụ hơn.

Phốt pho vô cơ

Là dạng đã qua chế biến được thêm vào thực phẩm để bảo quản màu sắc, độ ẩm và kết cấu. 

Dạng này có nhiều trong thức ăn nhanh, thịt nguội, đồ uống đóng hộp, đóng chai và nhiều loại thực phẩm chế biến khác. 

Phốt pho vô cơ rất dễ hấp thu trong ruột: khoảng 90%, so với 40-60% từ thức ăn động vật và thực vật tự nhiên.

Phốt pho dạng bổ sung 

Ngoài ra, Phosphorus cũng có sẵn trong các TPCN bổ sung vitamin và đa khoáng chất như viên nang Century 2015 của Mediphar USA.

Century 2015 là thực phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất tổng hợp. Với hơn 16 loại vitamin và 17 loại khoáng chất thiết yếu bao gồm cả phosphorus.

Viên nang bổ sung tổng hợp Century 2015 giúp bạn bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết một cách nhanh gọn.

Người thiếu dinh dưỡng, hấp thụ kém, người ốm dậy và trẻ em giai đoạn phát triển rất phù hợp để sử dụng Century 2015. Giúp duy trì và nâng cao sức khỏe tổng thể.

Làm cách nào để kiểm soát mức phốt pho trong cơ thể?

Bạn có thể giữ mức phốt pho bình thường bằng cách hiểu chế độ ăn uống và các loại thuốc để kiểm soát phốt pho. Ví dụ như thực hiện một chế ăn cân bằng và lành mạnh. 

Đồng thời hạn chế ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn vì chúng chứa nhiều chất phụ gia.  Các chất phụ gia phốt pho có trong thực phẩm bao gồm:

• Dicalcium phosphate
• Dinatri photphat
• Monosodium phosphate
• Axit photphoric
• Natri hexametaphosphat
• Trinatri photphat
• Natri tripolyphosphat
• Tetrasodium pyrophosphate

Ngoài ra nếu mắc các bệnh liên quan đến gây rối loạn kiểm soát phosphorus, bác sĩ có thể kê một loại thuốc. 

Thuốc này gọi là chất kết dính phốt phát để dùng trong các bữa ăn chính và đồ ăn nhẹ. 

Thuốc này sẽ giúp kiểm soát lượng phốt pho mà cơ thể hấp thụ từ thực phẩm ăn hàng ngày.

Tổng kết

Phosphurus là một khoáng chất thiết yếu được tìm thấy trong mọi tế bào của cơ thể con người. Chúng ta có thể bổ sung lượng phốt pho cần thiết thông qua chế độ ăn hoặc chất bổ sung như viên vitamin và khoáng chất tổng hợp Century 2015. 

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả