Men gan cao là gì? Triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị

Men gan tăng cao là dấu hiệu thầm lặng cảnh báo lá gan của bạn đang gặp vấn đề. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Vậy làm sao để nhận biết sớm các dấu hiệu này và có biện pháp hỗ trợ hiệu quả?

Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong sản xuất thực phẩm chức năng, nổi bật với dòng sản phẩm Livergalon hỗ trợ chức năng gan, Mediphar USA sẽ đồng hành cùng bạn phân tích chi tiết nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp hỗ trợ giảm men gan hiệu quả, giúp bảo vệ lá gan khỏe mạnh mỗi ngày.

Men gan cao là gì?

Men gan cao (hay còn gọi là tăng men gan) là tình trạng nồng độ các enzyme trong gan cao hơn mức bình thường trong máu. Điều này thường được phát hiện thông qua xét nghiệm máu định kỳ hoặc xét nghiệm chức năng gan.

Xét nghiệm men gan thường tập trung vào hai loại enzyme chính là ALT (Alanine transaminase) và AST (Aspartate transaminase). Khi tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm, các enzyme này sẽ rò rỉ vào máu, dẫn đến nồng độ enzyme trong máu tăng cao.

Mức độ men gan cao có thể dao động từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương gan. Một số trường hợp men gan cao nhẹ có thể tự khỏi mà không cần điều trị, trong khi các trường hợp nặng hơn cần được can thiệp y tế kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.

Men gan cao là tình trạng nồng độ các enzyme trong gan cao hơn mức bình thường trong máu.

Triệu chứng của bệnh tăng men gan

Tăng men gan thường diễn tiến âm thầm, không biểu hiện triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, gây khó khăn cho việc phát hiện sớm. Tuy nhiên, khi nồng độ enzyme gan tăng cao, người bệnh có thể gặp phải một số biểu hiện sau:

Mệt mỏi, sốt nhẹ: Đây là những triệu chứng không đặc hiệu, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác.
Rối loạn tiêu hóa: Bao gồm các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, nôn ói.
Vàng da, vàng mắt: Đây là dấu hiệu điển hình khi men gan tăng cao, thường cảnh báo tình trạng bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nghiêm trọng hơn.
Phân bạc màu, nước tiểu sẫm màu và giảm lượng nước tiểu: Những triệu chứng này thường xuất hiện trong các trường hợp tăng men gan do tắc mật.
Ngứa da: Nồng độ enzyme gan tăng cao có thể dẫn đến suy giảm chức năng gan, gây tích tụ độc tố dưới da và gây ngứa ngáy.
Suy giảm nhận thức, giảm tập trung: Khi tình trạng tăng men gan kéo dài, người bệnh có thể gặp phải các vấn đề về nhận thức như lơ mơ, mất tập trung. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.

Nguyên nhân gây tăng men gan

Men gan tăng cao có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Bệnh gan nhiễm mỡ

Bệnh gan nhiễm mỡ là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng men gan tăng cao. Các nghiên cứu chỉ ra rằng có đến 25-51% số người có men gan cao mắc phải tình trạng này.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng gan chứa lượng chất béo tích tụ vượt mức bình thường. Nếu nguyên nhân của sự tích tụ này là do lạm dụng rượu, tình trạng này được gọi là bệnh gan nhiễm mỡ do rượu. Khi rượu không phải là tác nhân gây bệnh, tình trạng tích tụ mỡ trong gan được gọi là bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Người bị hội chứng chuyển hóa có nguy cơ cao phát triển bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

Bệnh gan nhiễm mỡ đôi khi có thể gây ra mệt mỏi và đau ở vùng bụng bên phải, nhưng thường không biểu hiện triệu chứng rõ rệt.

Gan nhiễm mỡ, nguyên nhân tăng men gan, xảy ra khi chất béo tích tụ vượt mức bình thường trong gan.

Hội chứng chuyển hóa

Hội chứng chuyển hóa là một tập hợp các tình trạng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, một trong những nguyên nhân gây tăng men gan. Những tình trạng này bao gồm:

Tăng đường huyết.
Tăng huyết áp.
Thừa cân hoặc béo phì.
Tăng mỡ máu.

Các bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm men gan cho những bệnh nhân có một hoặc nhiều biểu hiện của hội chứng chuyển hóa để đánh giá tình trạng sức khỏe của gan.

Tăng đường huyết làm gia tăng nguy cơ gây tăng men gan.

Viêm gan

Viêm gan là tình trạng viêm và tổn thương gan do virus gây ra. Có nhiều chủng virus viêm gan khác nhau, được ký hiệu là A, B, C, D và E. Các chủng virus này tuy khác nhau nhưng đều gây ra các triệu chứng tương tự nhau.

Các triệu chứng viêm gan virus thường gặp bao gồm:

Mệt mỏi.
Đau nhức cơ bắp.
Đau khớp.
Buồn nôn.
Chán ăn.

Viêm gan là tình trạng viêm và tổn thương gan do virus A, B, C, D và E gây ra.

>>> Xem đầy đủ về viêm gan

Viêm gan do rượu

Uống quá nhiều rượu bia không chỉ làm tăng cao men gan mà còn gây suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Triệu chứng của viêm gan do rượu và viêm gan nhiễm độc tương tự như triệu chứng của các dạng viêm gan khác.

Xơ gan

Xơ gan là tình trạng tổn thương gan nghiêm trọng, đặc trưng bởi sự hình thành các mô sẹo vĩnh viễn, làm suy giảm chức năng gan. Theo thời gian, xơ gan có thể tiến triển thành suy gan, đe dọa tính mạng.

Các triệu chứng thường gặp của xơ gan bao gồm mệt mỏi và ngứa da. Những người mắc bệnh viêm gan hoặc gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ cao mắc xơ gan.

Xơ gan,đặc trưng bởi sự hình thành các mô sẹo vĩnh viễn, làm suy giảm chức năng gan.

Các nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân đã đề cập, men gan cao còn có thể do một số tình trạng bệnh lý ít gặp hơn, bao gồm:

Viêm gan tự miễn: Hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào tế bào gan.
Bệnh Celiac: Bệnh lý đường ruột do không dung nạp gluten.
Bệnh Wilson: Rối loạn chuyển hóa đồng.
Nhiễm virus Epstein-Barr: Một loại virus thuộc họ Herpes.
Ung thư gan: Sự phát triển bất thường của các tế bào ác tính trong gan.
Tương tác thuốc: Một số loại thuốc khi sử dụng cùng nhau có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan và làm tăng men gan.

Men gan cao còn có thể do một số tình trạng bệnh lý gây nên.

Những loại thuốc nào có thể gây tăng men gan?

Một số loại thuốc khi sử dụng có thể gây ảnh hưởng xấu đến gan, dẫn đến tình trạng tăng men gan. Cụ thể bao gồm:

Giảm đau, hạ sốt (Paracetamol, NSAIDs): Dùng quá liều hoặc lâu dài.
Kháng sinh: Tetracyclines, Sulfonamides, Isoniazid, Nitrofurantoin, Fluconazole, nhóm Macrolide, Amoxicillin/clavulanate.
Tim mạch: Amiodarone, Hydralazine, Quinidine, Statins.
Chống động kinh: Phenytoin, Valproic Acid, Carbamazepine, Phenobarbital.
Chống trầm cảm: Một số loại TCAs và SSRIs.
Hóa trị ung thư, Ức chế miễn dịch (Methotrexate), Gây mê (Halothane).
Khác: Thuốc trị đái tháo đường (TZDs), Allopurinol, Disulfiram.

Giảm đau, hạ sốt (Paracetamol, NSAIDs) có thể gây tăng men gan.

Cách điều trị men gan tăng cao

Cách điều trị men gan tăng cao phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Mục tiêu chính là điều trị bệnh lý nền, từ đó giúp đưa men gan về mức bình thường. Dưới đây là một số phương pháp điều trị cho các nguyên nhân thường gặp: