Viêm gan là một trong những căn bệnh phổ biến nhưng lại chưa được quan tâm đúng mức. Nguyên nhân thường do virus, rượu bia, thuốc hoặc các rối loạn miễn dịch gây ra. Viêm gan không chỉ ảnh hưởng đến chức năng thải độc và chuyển hóa của gan mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như xơ gan hay ung thư gan.
Với kinh nghiệm hơn 20 năm trong ngành sản xuất thực phẩm chức năng với các dòng thực phẩm bổ sung hỗ trợ chức năng gan, Mediphar USA sẽ cùng bạn tìm hiểu viêm gan là gì, nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị cũng như giải pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe hiệu quả.
Viêm gan là gì?
Gan là cơ quan lớn nhất trong cơ thể, đảm nhiệm hơn 500 chức năng khác nhau và đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tiêu hóa. Các chức năng chính của gan bao gồm thải độc, tổng hợp protein, và hỗ trợ tiêu hóa thức ăn.
Viêm gan là tình trạng viêm nhiễm làm suy giảm chức năng gan, có thể xảy ra cấp tính hoặc mãn tính. Viêm gan cấp tính thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan, thậm chí là tử vong.
Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), có hơn 350 triệu người sống chung với viêm gan B và viêm gan C. Mỗi năm, bệnh viêm gan cướp đi sinh mạng của hàng triệu người, khiến bệnh lý này trở thành một vấn đề sức khỏe toàn cầu.
Nguyên nhân gây bệnh viêm gan
Viêm gan là một bệnh dễ bị mắc phải nếu chúng ta chủ quan. Do đó, việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh không chỉ giúp việc điều trị hiệu quả hơn mà còn hỗ trợ phòng ngừa lây nhiễm. Dưới đây là 4 nguyên nhân chính gây bệnh viêm gan:
- Viêm gan do virus: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường do 1 trong 5 loại virus viêm gan (A, B, C, D, E) gây ra. Virus viêm gan lây truyền thông qua tiếp xúc với máu hoặc dịch của người nhiễm bệnh.
- Viêm gan do rượu: Lạm dụng rượu bia có thể gây tổn thương gan vĩnh viễn. Khi cơ thể không thể chuyển hóa hết, lượng cồn tích tụ trong gan và gây tổn thương tế bào gan.
- Viêm gan nhiễm độc: Do một số chất độc, hóa chất hoặc thuốc gây ra.
- Viêm gan tự miễn: Xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công gan, gây viêm và tổn thương gan.
Triệu chứng của viêm gan
Tùy vào mức độ và tình trạng bệnh mà viêm gan có thể ở dạng cấp tính hoặc mãn tính. Viêm gan mãn tính như viêm gan B hoặc viêm gan C thường diễn tiến âm thầm mà không biểu hiện triệu chứng. Trong khi đó, viêm gan cấp tính biểu hiện triệu chứng ngay khi nhiễm bệnh. Các triệu chứng phổ biến của viêm gan bao gồm:
- Sốt
- Mệt mỏi
- Mất cảm giác thèm ăn
- Buồn nôn và/hoặc nôn
- Đau bụng
- Nước tiểu sẫm màu
- Phân nhạt màu
- Đau khớp
- Vàng da, vàng mắt
Những yếu tố nguy cơ mắc bệnh viêm gan
Viêm gan thường do virus gây ra, bao gồm các loại chính như viêm gan A, B và C. Mỗi loại có các yếu tố nguy cơ riêng, nhưng nhìn chung, các yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh (5):
- Tiếp xúc với người bệnh: Lây nhiễm khi tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc dịch cơ thể của người nhiễm viêm gan B hoặc C.
- Quan hệ tình dục không an toàn: Nguy cơ cao nếu không dùng biện pháp bảo vệ với người nhiễm viêm gan B hoặc C.
- Lây truyền từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai nhiễm viêm gan B có thể truyền virus cho con trong quá trình sinh nở.
- Tiếp xúc nghề nghiệp: Nhân viên y tế hoặc người làm việc trong môi trường tiếp xúc với máu, dịch cơ thể dễ lây nhiễm viêm gan B và C nếu không tuân thủ các biện pháp an toàn.
- Thực phẩm và nước uống bị ô nhiễm: Viêm gan A thường lây qua thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm virus.
- Ăn hải sản sống hoặc chưa chín: Động vật có vỏ như hàu, nghêu từ nguồn nước ô nhiễm có thể gây lây nhiễm viêm gan A.
- Vệ sinh cá nhân kém: Không rửa tay sạch sau khi đi vệ sinh hoặc trước khi ăn uống làm tăng nguy cơ lây nhiễm viêm gan A.
- Xăm mình hoặc xỏ khuyên không an toàn: Viêm gan B và C có thể lây qua dụng cụ không được khử khuẩn đúng cách.
- Làm móng tay, móng chân và cắt tóc: Dụng cụ làm móng, kéo cắt tóc thường được dùng chung cho nhiều khách hàng. Nếu không vệ sinh kỹ có thể vô tình gây lây nhiễm.
- Dùng chung đồ dùng cá nhân: Dao cạo râu, kềm cắt móng tay, bàn chải đánh răng,… có nguy cơ truyền virus.
Phương pháp điều trị bệnh viêm gan
Điều trị viêm gan phụ thuộc vào loại viêm gan (A, B, C, D, E) và giai đoạn bệnh (cấp tính hay mạn tính). Mục tiêu chung của điều trị là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương thêm cho gan, và phục hồi chức năng gan.
Hầu hết các trường hợp viêm gan cấp tính có thể tự khỏi theo thời gian nếu người bệnh nghỉ ngơi, uống đủ nước, bổ sung dinh dưỡng và tránh sử dụng rượu bia. Đối với các triệu chứng nặng như nôn mửa hoặc tiêu chảy, bác sĩ có thể hướng dẫn chế độ ăn uống phù hợp để duy trì sự cân bằng dinh dưỡng và nước trong cơ thể.
Khi viêm gan chuyển sang giai đoạn mãn tính, thuốc kháng virus thường được sử dụng để kiểm soát bệnh. Một số trường hợp cần dùng thuốc lâu dài và theo dõi thường xuyên để đánh giá hiệu quả. Tùy theo nguyên nhân và cơ chế gây bệnh, có thể sử dụng corticosteroid (như prednisone), thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc kháng virus.
Khi xuất hiện biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, suy gan cấp hoặc kháng thuốc, bệnh nhân có thể được chỉ định ghép gan. Tuy nhiên, đây là phương pháp tốn kém và kèm nhiều rủi ro.
Cách phòng ngừa viêm gan
Tiêm vắc xin
Tiêm vắc xin là biện pháp hàng đầu để phòng ngừa viêm gan hiệu quả. Tiêm phòng đầy đủ giúp hạn chế nguy cơ mắc viêm gan A và viêm gan B. Tuy nhiên, hiện tại chưa có vắc-xin phòng ngừa viêm gan C.
Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây nhiễm
Hầu hết các trường hợp lây nhiễm là do tiếp xúc trực tiếp với các nguồn lây nhiễm. Để tránh nhiễm viêm gan, cần thực hiện các biện pháp vệ sinh như :
- Rửa tay trước khi ăn uống và sau khi đi vệ sinh
- Ăn chín uống sôi
- Không sử dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, kềm cắt móng tay,…
- Không dùng chung kim tiêm
- Sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ như bao cao su, không quan hệ với nhiều bạn tình,…
- Dụng cụ xăm và xỏ khuyên cần được làm sạch và vô trùng
Duy trì lối sống lành mạnh
Lối sống lành mạnh không chỉ giúp phòng ngừa viêm gan mà còn giúp cải thiện và nâng cao sức khỏe tổng thể. Để duy trì sức khỏe tốt, cần hạn chế sử dụng rượu bia, kiểm soát căng thẳng và đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ. Bên cạnh đó, việc duy trì cân nặng hợp lý và sử dụng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ cũng rất quan trọng trong việc bảo vệ gan và cơ thể.
Câu hỏi thường gặp về bệnh viêm gan
Viêm gan có nguy hiểm không?
Viêm gan là một bệnh lý nguy hiểm và tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt khi không được phát hiện và điều trị kịp thời. Ban đầu, bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt, khiến người bệnh dễ bỏ qua hoặc không nhận thức được mức độ nghiêm trọng của tình trạng sức khỏe.
Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, viêm gan có thể làm suy giảm chức năng gan, gây tổn thương nghiêm trọng và ảnh hưởng đến khả năng thải độc của cơ thể. Nếu không điều trị kịp thời, viêm gan có thể dẫn đến các vấn đề nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan, thậm chí là tử vong.
Viêm gan có lây không?
Viêm gan không do virus, chẳng hạn như viêm gan do rượu hoặc viêm gan tự miễn, thường không có khả năng lây nhiễm. Trong khi đó, viêm gan do virus lại có thể lây lan, tùy thuộc vào từng loại và đường truyền bệnh cụ thể:
- Viêm gan A: Lây chủ yếu qua đường tiêu hóa, thường do tiêu thụ thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm virus viêm gan A.
- Viêm gan B, C và D: Lây qua đường máu, quan hệ tình dục không an toàn, từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở, hoặc do sử dụng chung kim tiêm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng và các vật dụng cá nhân khác.
- Viêm gan E: Chủ yếu lây qua đường tiêu hóa, tương tự viêm gan A.
Viêm gan có chữa khỏi được không?
Khả năng chữa khỏi viêm gan phụ thuộc vào nguyên nhân và loại viêm gan cụ thể:
Viêm gan A và E
Đây là các dạng viêm gan cấp tính, thường tự khỏi sau một thời gian mà không cần điều trị.
Viêm gan B
- Giai đoạn cấp tính: Hầu hết người lớn nhiễm viêm gan B cấp tính có khả năng tự hồi phục và loại bỏ virus khỏi cơ thể mà không cần dùng thuốc kháng virus.
- Giai đoạn mạn tính: Hiện chưa có phương pháp điều trị dứt điểm viêm gan B mạn tính. Mục tiêu của điều trị là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương gan và giảm nguy cơ biến chứng như xơ gan hoặc ung thư gan.
Viêm gan C: Hầu hết có thể chữa khỏi nhờ thuốc kháng virus.
Viêm gan do rượu và viêm gan tự miễn: Mục tiêu điều trị là loại bỏ nguyên nhân gây bệnh (như ngừng uống rượu) và ngăn ngừa tổn thương gan tiến triển. Khả năng phục hồi phụ thuộc vào mức độ tổn thương gan và sự tuân thủ điều trị của người bệnh.
Những biến chứng có thể xảy ra của bệnh viêm gan là gì?
Viêm gan, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
- Rối loạn đông máu: Chức năng gan suy giảm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất các yếu tố đông máu, dẫn đến nguy cơ chảy máu kéo dài hoặc xuất huyết tự phát.
- Cổ trướng: Tích tụ dịch trong khoang bụng, gây sưng phù và khó chịu, thường do xơ gan hoặc tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
- Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Áp lực cao trong tĩnh mạch cửa có thể dẫn đến giãn tĩnh mạch thực quản và nguy cơ chảy máu nội tạng nghiêm trọng.
- Suy thận: Chức năng gan suy giảm có thể ảnh hưởng đến thận, dẫn đến hội chứng gan-thận, một tình trạng suy thận cấp tính.
- Bệnh não gan: Sự tích tụ các chất độc trong máu do gan không còn khả năng lọc bỏ có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, lú lẫn và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến hôn mê.
- Xơ gan: Tình trạng mô gan bị thay thế bởi mô sẹo, làm suy giảm chức năng gan và tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
- Ung thư gan: Viêm gan mạn tính, đặc biệt là viêm gan B và C, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tế bào gan.
- Tử vong: Các biến chứng nghiêm trọng của viêm gan, nếu không được điều trị, có thể dẫn đến tử vong.
Kết luận:
Viêm gan là một bệnh lý nguy hiểm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng ngừa viêm gan là bước quan trọng giúp bảo vệ lá gan và duy trì sức khỏe tổng thể. Việc xây dựng lối sống lành mạnh, tiêm phòng đầy đủ, và thăm khám sức khỏe định kỳ sẽ góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh viêm gan, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống.
Để hỗ trợ tăng cường sức khỏe gan, bên cạnh việc tuân thủ điều trị y khoa, bạn có thể lựa chọn sản phẩm LIVERGALON 140 từ Mediphar USA. Với sự kết hợp của Silymarin, Vitamin B1 và B6, sản phẩm giúp giải độc gan, bảo vệ tế bào gan, tăng cường chức năng gan và giảm tác hại do rượu bia gây ra.
LIVERGALON 140 là giải pháp lý tưởng dành cho người bị suy giảm chức năng gan, viêm gan, xơ gan hoặc những ai thường xuyên sử dụng rượu bia. Bắt đầu chăm sóc lá gan của bạn từ hôm nay để duy trì sức khỏe lâu dài!
>>> Xem ngay sản phẩm: Livergalon 140
Tài liệu tham khảo:
- What does the liver do?: https://www.medicalnewstoday.com/articles/305075#structure
- Hepatitis: https://www.healthline.com/health/hepatitis
- Hepatitis: https://www.who.int/health-topics/hepatitis
- Hepatitis: https://medlineplus.gov/hepatitis.html
- Hepatitis: What Puts You at Risk: https://www.webmd.com/hepatitis/ss/slideshow-risks
- Hepatitis: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/hepatitis
- What to know about viral hepatitis?: https://www.medicalnewstoday.com/articles/145869
- Types of Viral Hepatitis: https://nida.nih.gov/research-topics/viral-hepatitis-very-real-consequence-substance-use/types-viral-hepatitis
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.