Alanine là một trong những axit amin quan trọng đối với cơ thể, đóng vai trò không thể thiếu trong nhiều quá trình sinh học. Alanine không chỉ mang lại lợi ích sức khỏe mà còn được ứng dụng rộng rãi trong nghiên cứu và sản xuất dược phẩm.
Trong bài viết này, Mediphar USA đơn vị với hơn 150 sản phẩm bổ sung chất lượng cao, được phân phối rộng khắp cả nước sẽ đồng hành cùng bạn khám phá chi tiết về alanine và những ứng dụng của nó đối với sức khỏe.
Alanine là gì?
Alanine là một axit amin không thiết yếu, tương tự như citrulline. Cơ thể có thể tự tổng hợp alanine từ các axit amin khác mà không cần lấy từ nguồn thực phẩm. Alanine thường xuất hiện với nồng độ cao trong máu của hầu hết mọi người và là một trong những axit amin tập trung nhiều nhất trong các thực phẩm giàu protein.
Trong số tất cả các axit amin, alanine là một trong những loại được sử dụng phổ biến nhất để xây dựng protein. Đây là một axit amin sinh đường (glucogenic amino acid), được tổng hợp từ pyruvate và các axit amin chuỗi nhánh bao gồm valine, leucine và isoleucine.
5 công dụng của alanine đối với cơ thể
1. Hỗ trợ cơ thể sử dụng glucose (đường) hiệu quả hơn
Alanine đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể sử dụng glucose và điều chỉnh lượng đường trong máu. Đây là lý do tại sao alanine đôi khi được sử dụng để hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Các nghiên cứu trên cả người và động vật cho thấy axit amin này có thể ngăn ngừa tình trạng hạ đường huyết (hypoglycemia) nhờ khả năng giúp cơ thể tận dụng glucose hiệu quả hơn.
Cơ chế lý giải chức năng này của alanine chính là vì con đường hấp thụ alanine và chuyển hóa nó thành pyruvate của gan, vốn là một quá trình cần thiết để điều chỉnh việc sử dụng glucose và cân bằng đường huyết trong cơ thể.
2. Duy trì mức cholesterol khỏe mạnh
Nhiều bằng chứng khoa học đã chỉ ra rằng alanine có khả năng tự nhiên giúp giảm cholesterol, đặc biệt khi kết hợp với các axit amin khác như arginine và glycine. Sự kết hợp này thường có mặt trong các sản phẩm bổ sung dạng viên nén chứa hỗn hợp axit amin.
Bên cạnh đó , một số nghiên cứu còn cho thấy việc bổ sung alanine với liều từ 200 mg đến 600 mg mỗi ngày có thể hỗ trợ hiệu quả trong việc kiểm soát cholesterol.
3. Cung cấp năng lượng trong giai đoạn nhịn ăn
Alanine là một axit amin sinh đường, như đã lý giải ở trên, nghĩa là nó có thể được chuyển hóa trong gan thành glucose nhờ enzym glutamate-pyruvate transaminase (còn được gọi là alanine transaminase). Quá trình này cho phép glucose được cơ bắp hấp thụ và sử dụng làm năng lượng, đặc biệt trong giai đoạn nhịn ăn hoặc hạn chế calo khi cơ thể có nguy cơ phân hủy protein cơ bắp.
Điều này đồng nghĩa với việc bổ sung đủ lượng alanine có thể giúp ngăn chặn hiện tượng teo cơ trong thời gian dài không tiêu thụ thực phẩm.
4. Tăng cường hiệu suất thể chất và xây dựng cơ bắp
Alanine là một nguồn năng lượng quan trọng cho cơ bắp và hệ thần kinh trung ương. Gan có thể chuyển đổi L-alanine thành glucose để cung cấp nhiên liệu cho cơ bắp, đặc biệt trong các hoạt động thể chất như tập luyện. Đây vốn là vai trò được đông đảo người trẻ biết đến khi sử dụng các sản phẩm bổ sung chứ thành phần chính là alanine.
Với vai trò là thành phần xây dựng protein và hỗ trợ tăng khối lượng cơ, alanine giúp cải thiện hiệu suất thể chất và khả năng phục hồi sau khi tập luyện. Các vận động viên cường độ cao thường bổ sung axit amin này để cung cấp nhiên liệu cho cơ bắp và thúc đẩy tổng hợp protein.
Alanine cũng được cho là giúp giảm mệt mỏi, tăng cường sức bền và nâng cao khả năng hoạt động. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ duy trì thể lực cho những người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, vai trò này đặc biệt vượt trội ở beta-alanine.
5. Hỗ trợ sức khỏe tuyến tiền liệt
Alanine tập trung ở nồng độ cao trong dịch tuyến tiền liệt, nó đóng vai trò bảo vệ bộ phận này khỏi tình trạng phì đại và giảm đau do các vấn đề liên quan. Alanine có thể làm giảm các triệu chứng như đau khi đi tiểu, sưng viêm và cả những vấn đề liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng alanine giúp bảo vệ tế bào khỏi quá trình chết tế bào do cytokine gây viêm, đồng thời tăng cường sản sinh chất chống oxy hóa trong cơ thể.
L-Alanine và beta-alanine khác gì nhau?
Mặc dù cả L-Alanine và beta-alanine đều là axit amin, nhưng chúng khác biệt đáng kể về cấu trúc và chức năng.
L-Alanine là một axit amin tự nhiên mà cơ thể có thể tự tổng hợp. Nó tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, giúp duy trì lượng đường trong máu ổn định và đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng gan cũng như sức khỏe toàn diện.
Trong khi đó, beta-alanine là một dạng axit amin được biến đổi, thường được biết đến nhiều hơn trong lĩnh vực thể thao nhờ khả năng tăng cường sức bền và giảm mệt mỏi cơ bắp.
Beta-alanine không liên quan trực tiếp đến quá trình chuyển hóa đường hay các chức năng thiết yếu của cơ thể như L-Alanine. Sự khác biệt lớn nhất giữa hai loại này nằm ở mục đích sử dụng:
- L-Alanine phù hợp với những ai muốn duy trì sức khỏe tổng thể, hỗ trợ chức năng gan và hệ trao đổi chất.
- Beta-alanine lại thích hợp hơn cho những người tìm kiếm giải pháp cải thiện hiệu suất vận động.
L-Alanine có vai trò sinh học đa dạng hơn, trong khi beta-alanine thường chỉ phục vụ cho các mục tiêu thể chất ngắn hạn. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của L-Alanine trong các nhu cầu sức khỏe hàng ngày.
Một số biểu hiện cho thấy cơ thể bạn đang thiếu alanine
Alanine là một axit amin không thiết yếu, nghĩa là cơ thể có thể tự sản xuất đủ lượng cần thiết mà không phụ thuộc hoàn toàn vào chế độ ăn uống. Vì lý do này, tình trạng thiếu hụt alanine rất hiếm gặp. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp vấn đề về mức độ alanine trong cơ thể, bao gồm:
- Những người hoạt động thể chất cường độ cao, dễ mắc bệnh, căng thẳng hoặc suy dinh dưỡng.
- Người áp dụng chế độ ăn ít protein hoặc không cân đối về dinh dưỡng.
- Người trưởng thành mắc các bệnh lý về gan mật hoặc đái tháo đường.
Trong các trường hợp này, việc bổ sung alanine có thể mang lại lợi ích trong việc ngăn ngừa các triệu chứng thiếu hụt. Khi cơ thể không có đủ alanine, một số triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:
- Mệt mỏi: Cảm giác kiệt sức kéo dài dù không hoạt động nặng.
- Giảm sức bền và sức mạnh: Cơ thể khó duy trì hiệu suất trong các hoạt động thể chất hàng ngày.
- Teo cơ hoặc yếu cơ: Các cơ bắp có thể trở nên yếu hoặc co rút do thiếu năng lượng và dinh dưỡng.
- Hoa mắt và chóng mặt: Tình trạng này thường do sự dao động của đường huyết khi alanine không đủ để hỗ trợ ổn định glucose.
- Tâm trạng thay đổi: Dễ cáu gắt hoặc tâm trạng bất ổn có thể xảy ra khi cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng thiết yếu.
- Thay đổi khẩu vị: Một số người có thể cảm thấy ăn không ngon miệng hoặc thay đổi thói quen ăn uống.
Bổ sung alanine bằng cách nào
Thực phẩm chức alanine tự nhiên
Dưới đây là danh sách các nguồn thực phẩm tự nhiên hàng đầu giúp cung cấp alanine:
- Thịt: thịt gà, thịt bò hoặc các loại thịt đỏ khác sẽ giúp cung cấp lượng lớn alanine và nhiều dưỡng chất quan trọng khác.
- Bột protein: Như whey protein, collagen protein, hoặc protein từ thực vật.
- Cá và hải sản: Là nguồn protein chất lượng cao chứa nhiều alanine.
- Trứng: Một nguồn giàu axit amin tự nhiên.
- Các sản phẩm từ đậu nành.
- Các loại đậu và hạt họ đậu: Như đậu lăng, đậu xanh và đậu nành.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Bao gồm mầm lúa mì, quinoa, gạo, yến mạch.
Thực phẩm bổ sung
Alanine cũng có sẵn dưới dạng thực phẩm bổ sung, thường được bán ở dạng bột hoặc viên nang. Dạng bột dễ sử dụng và thường được khuyên dùng để hỗ trợ:
- Giảm đau tuyến tiền liệt.
- Tăng cường năng lượng và giảm mệt mỏi.
- Ổn định đường huyết ở người tiểu đường.
- Giảm cholesterol.
Ngoài ra, alanine thường có trong các viên bổ sung đa axit amin hoặc các loại vitamin tổng hợp chứa đầy đủ 20 loại axit amin thiết yếu và không thiết yếu.
Lưu ý khi sử dụng alanine
Mặc dù bổ sung alanine có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng việc sử dụng không đúng cách hoặc quá liều có thể gây ra một số rủi ro và tác dụng phụ. Một trong những tác dụng phụ chính là tăng đường huyết, điều này có thể gây vấn đề cho những người mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt nếu mức đường huyết của họ đã ổn định hoặc quá cao. Vì vậy, người bị tiểu đường cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bổ sung alanine và cần theo dõi chặt chẽ mức đường huyết của mình.
Ngoài ra, việc sử dụng quá liều axit amin có thể gây ra một số vấn đề tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi, hoặc tiêu chảy. Một tác dụng phụ khác có thể gặp là ngứa da hoặc cảm giác ngứa ran trên da, điều này thường xảy ra khi dùng liều cao. Dù những triệu chứng này thường không nguy hiểm và có thể tự hết, nhưng chúng vẫn có thể gây khó chịu cho người sử dụng.
Bên cạnh đó, việc bổ sung quá nhiều axit amin có thể làm tăng gánh nặng cho thận và gan, vì những cơ quan này chịu trách nhiệm xử lý và chuyển hóa các chất dinh dưỡng. Nếu sử dụng không đúng cách hoặc liều cao kéo dài, có thể dẫn đến những vấn đề về chức năng của các cơ quan này.
Vì vậy, để đảm bảo an toàn, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn liều dùng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung alanien, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào liên quan đến đường huyết, gan hoặc thận.
Kết luận:
Alanine là một axit amin quan trọng giúp hỗ trợ sức khỏe tổng thể và thể chất, nhưng như bất kỳ chất bổ sung nào, việc sử dụng đúng cách là rất cần thiết. Mong rằng bài viết của Mediphar USA đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin về alanine. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết từ chúng tôi để khám phá thêm nhiều thông tin y khoa hữu ích nhé!
>>> Xem ngay sản phẩm SPIRULINA 500-MDP giúp bổ sung axit amin, beta caroten, chất xơ và khoáng chất từ tảo giúp tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật
Tài liệu tham khảo:
- Top 5 Alanine Benefits & Uses (+ Side Effects, Interactions & Dosage Info): https://draxe.com/nutrition/alanine-benefits/
- Alanine – Uses, Side Effects, and More: https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1247/alanine
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.