Tại sao đau mắt đỏ 1 bên? Nguyên nhân và cách điều trị

Đau mắt đỏ (viêm kết mạc) là một bệnh lý về mắt phổ biến và dễ bùng phát thành dịch. Mặc dù không quá nguy hiểm, nhưng nếu chủ quan và không điều trị đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường. Một vài trường hợp đặc biệt chỉ bị đau mắt đỏ 1 bên khiến nhiều người băn khoăn liệu có sao không và chúng có lây sang mắt còn lại hay không? Cùng Mediphar USA tìm hiểu chi tiết tại sao bị đau mắt đỏ 1 bên, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị trong bài viết sau nhé!

Tại sao đau mắt đỏ 1 bên?

Đau mắt đỏ 1 bên có thể bao gồm nhiều nguyên nhân như nhiễm trùng, dị ứng, hóa chất, dị vật trong mắt hoặc các tổn thương do đeo kính áp  tròng sai cách gây ra. Ngoài ra, đau mắt đỏ 1 bên còn là dấu hiệu của một số bệnh lý về mắt khác. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến của tình trạng này:

• Vi khuẩn: Lây lan qua tiếp xúc trực tiếp, vệ sinh tay kém, dùng mỹ phẩm hoặc kem dưỡng da bị nhiễm bẩn. Vi khuẩn có thể gây viêm ở một hoặc cả hai mắt.
• Vi-rút: Thường liên quan đến cảm lạnh, nhiễm trùng đường hô hấp trên; một số trường hợp hiếm có thể do virus herpes hoặc bệnh lây qua đường tình dục.
• Chấn thương mắt: Va chạm hoặc tổn thương cơ học cũng có thể gây viêm kết mạc. Thường chỉ viêm kết mạc ở mắt bị tổn thương
• Hóa chất: Các yếu tố như mỹ phẩm, khói bụi, ô nhiễm không khí, clo trong hồ bơi hoặc hóa chất độc hại có thể gây kích ứng mắt.
• Dị ứng: Mắt có thể phản ứng với các chất gây dị ứng như phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc hoặc một số loại mỹ phẩm.
• Thuốc nhỏ mắt hoặc kính áp tròng: Sử dụng sai cách hoặc không phù hợp có thể gây kích ứng.
• Trẻ sơ sinh: Có thể bị đau mắt đỏ do tắc tuyến lệ 

Các yếu tố tăng nguy cơ bị đau mắt đỏ 1 bên

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh đau mắt đỏ bao gồm:

• Tiếp xúc với người nhiễm bệnh: Lây lan qua vi-rút hoặc vi khuẩn từ người đang bị viêm kết mạc.
• Tiếp xúc với chất gây dị ứng: Như phấn hoa, bụi, lông thú, dẫn đến viêm kết mạc dị ứng.
• Sử dụng kính áp tròng: Đặc biệt là khi đeo liên tục trong thời gian dài hoặc vệ sinh không đúng cách.  

Dấu hiệu của đau mắt đỏ 1 bên

Để nhận biết sớm tình trạng đau mắt đỏ một bên và có hướng xử lý kịp thời, bạn cần chú ý đến các triệu chứng đặc trưng sau:

• Mắt đổi màu hồng hoặc đỏ ở một bên
• Cảm giác cộm, như có dị vật trong mắt
• Ngứa, kích ứng hoặc nóng rát
• Đau mắt (thường do nhiễm vi khuẩn)
• Chảy dịch trong, loãng và tăng tiết nước mắt
• Tiết dịch đặc màu trắng hoặc xanh lá cây
• Mí mắt dính chặt vào nhau sau khi ngủ
• Sưng mí mắt
• Tầm nhìn mờ hoặc không rõ
• Nhạy cảm với ánh sáng

Đau mắt đỏ 1 bên có lây sang bên còn lại không?

Đau mắt đỏ thường bắt đầu ở một bên mắt và có thể nhanh chóng lây sang mắt còn lại, ngay cả khi mắt đầu tiên chưa có cảm giác đau rõ rệt. Nguy cơ lây lan càng cao nếu tác nhân gây bệnh là virus hoặc vi khuẩn. Khi không thực hiện đúng các biện pháp phòng ngừa hoặc tự ý điều trị sai cách, bệnh rất dễ lan rộng. Thực tế, phần lớn trường hợp đau mắt đỏ đều khởi phát ở một mắt và lan sang mắt thứ hai chỉ sau một đến hai ngày.

Đau mắt đỏ 1 bên có nên nhỏ thuốc cho bên còn lại không?

Không nên nhỏ thuốc vào mắt lành khi bạn chỉ bị đau mắt đỏ một bên vì việc nhỏ thuốc vào mắt lành có thể làm quá trình lây nhiễm bệnh sang mắt còn lại nhanh hơn. Khi nhỏ thuốc, nên nghiêng một bên để tránh thuốc chảy vào mắt còn lại, sau đó sử dụng gạc y tế lau sạch phần gèn và nước mắt chảy ra nhằm hạn chế lay nhiễm.

Khi mắt đột ngột đỏ một bên chưa rõ nguyên nhân, bên cạnh việc chăm sóc kỹ mắt bị ảnh hưởng, cần đặc biệt theo dõi và bảo vệ mắt còn lại. Việc vệ sinh hai mắt phải thực hiện riêng biệt, như sử dụng nước, nước muối sinh lý, khăn mặt riêng cho từng mắt. Sau khi vệ sinh mắt đỏ, cần rửa sạch tay trước khi tiếp tục vệ sinh mắt khỏe mạnh để tránh lây nhiễm chéo.

Bị đau mắt đỏ 1 bên bao lâu thì khỏi?

Đau mắt đỏ 1 bên do dị ứng hoặc tổn thương gây ra hoàn toàn có thể tự khỏi sau 2-5 ngày chăm sóc và điều trị đúng cách. Đối với tình trạng đau mắt đỏ 1 bên do vi khuẩn gây ra thì thời gian khỏi sẽ kéo dài hơn 2 tuần. Trong một vài trường hợp, đau mắt đỏ khi không được chăm sóc và điều trị đúng cách sẽ tiến triển nặng hơn và không thể tự khỏi được. Lúc này bạn cần đến các cơ sở y tế để được bác sĩ tham khám và điều trị đúng cách. 

▷ Tham khảo chi tiết hơn: Đau mắt đỏ bao lâu thì khỏi hẳn? Có bị tái lại không?

Bị đau mắt đỏ 1 bên phải làm sao?

Khi bị đau mắt đỏ, bạn có thể áp dụng một số cách xử lý tại nhà để giảm triệu chứng khó chịu. Dưới đây là một số biện pháp thường được khuyến cáo:

Rửa mắt bằng nước mát hoặc nước muối sinh lý

Rửa mắt bằng nước sạch, mát giúp làm dịu mắt, loại bỏ bụi bẩn, dị vật và chất gây dị ứng. Nên nghiêng đầu, dùng tay sạch hoặc cốc sạch đổ nước từ từ từ góc trong ra ngoài mắt, chớp mắt nhẹ khi rửa. Dùng bông sạch lau dịch tiết, mỗi bên mắt dùng một miếng riêng để tránh lây nhiễm. 

Chườm lạnh hoặc chườm ấm

Chườm ấm có thể giúp giảm sưng, viêm và làm dịu mắt. Dùng khăn sạch ngâm nước lạnh (hoặc nước ấm nếu thấy dễ chịu), vắt khô rồi đắp nhẹ lên mắt. Nếu chỉ một bên mắt bị viêm, chỉ chườm bên đó để tránh lây nhiễm. Nếu cả hai mắt bị, dùng hai khăn riêng biệt. Chườm nhiều lần trong ngày và thay đổi giữa lạnh hoặc ấm nếu thấy hiệu quả hơn.

Tránh xa các tác nhân gây dị ứng

Đau mắt đỏ do dị ứng (như phấn hoa, lông động vật) có thể cải thiện khi loại bỏ tác nhân gây dị ứng khỏi môi trường sống. Một số biện pháp tự nhiên gồm:

• Thường xuyên hút bụi, dùng lớp chống bụi cho gối, nệm, chăn.
• Hạn chế tiếp xúc vật nuôi, không cho vào phòng ngủ ban đêm.
• Đóng cửa sổ để giảm phấn hoa, bào tử nấm mốc xâm nhập.
• Đeo kính râm, che chắn mắt khi ra ngoài.

Lưu ý: Ngừng đeo kính áp tròng và trang điểm mắt cho đến khi mắt hồi phục.

Nhỏ nước muối sinh lý hoặc nước mắt nhân tạo

Sử dụng Natri Clorid 0,9% giúp rửa trôi dị nguyên, làm dịu triệu chứng ngứa, đỏ và khó chịu. Bên cạnh đó, nước mắt nhân tạo sẽ tạo lớp bảo vệ, duy trì độ ẩm, hỗ trợ phục hồi màng nước mắt bị tổn thương do viêm.

Cách dùng: Nhỏ 1–2 giọt/lần, tối đa 4 lần/ngày, cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.

Dùng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ 

Tùy theo nguyên nhân, đau mắt đỏ có thể được điều trị bằng thuốc không kê đơn hoặc thuốc kê đơn do bác sĩ chỉ định.

Thuốc không kê đơn:

• Thuốc kháng histamin: Ức chế histamin – nguyên nhân gây triệu chứng dị ứng như ngứa, đỏ mắt.
• Thuốc ổn định tế bào mast: Ngăn giải phóng histamin, giảm ngứa và kích ứng.  

Một số thuốc nhỏ mắt chứa hoạt chất kháng histamin và ổn định tế bào mast thường được dùng như: 

• Relestat (Epinastine): kháng histamin, giảm sung huyết, chống dị ứng.
• Zaditen, Ketofen (Ketotifen): Kháng histamine và ổn định tế bào mast. Điều trị viêm kết mạc dị ứng, giảm ngứa mắt.
• Pataday (Olopatadine): Kháng histamine và ổn định tế bào mast. Giảm triệu chứng viêm kết mạc dị ứng theo mùa.

Thuốc kê đơn:

• Thuốc nhỏ mắt kháng sinh: Dùng trong trường hợp nhiễm khuẩn nặng.
• Corticosteroid tại chỗ: Giảm viêm mạnh, dùng ngắn hạn theo chỉ định. Có thể gây tác dụng phụ như mờ mắt, tăng nhãn áp.
• NSAID (thuốc chống viêm không steroid): Dạng nhỏ mắt, giúp giảm đỏ, ngứa và viêm. Có thể gây cảm giác nóng rát thoáng qua khi sử dụng.

Một số thuốc nhỏ mắt chứa hoạt chất kê đơn như:

• Tobradex (Tobramycin, Dexamethasone): kháng sinh kết hợp corticosteroid điều trị viêm kết mạc đáp ứng steroid.
• Neocin (Neomycin), Vigamox (Moxifloxacin): Điều trị viêm kết mạc do vi khuẩn.
• Acular (ketorolac): giảm đau, kháng viêm không steroid. Giảm ngứa do viêm kết mạc dị ứng mùa gây ra.

Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc mà phải nghe theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc người có chuyên môn trước khi sử dụng.

▷ Tham khảo thêm: 5 Loại thuốc nhỏ mắt đau mắt đỏ hiệu quả tốt, nhanh khỏi

Tuỳ vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng hiện tại mà bác sĩ có chỉ định phù hợp cho từng bệnh nhân như sau:

Điều trị đau mắt đỏ do vi khuẩn

Bệnh thường gây nhiều mủ hoặc chất nhầy. Bác sĩ có thể kê thuốc nhỏ mắt kháng sinh; trường hợp nhẹ có thể tự khỏi sau vài ngày. Dùng khăn ấm làm mềm gỉ mắt nếu mí mắt dính chặt.

Điều trị đau mắt đỏ do virus

Viêm kết mạc do virus thường bắt đầu ở một mắt rồi lan sang mắt còn lại, và đa số trường hợp sẽ tự khỏi sau 1–2 tuần. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là virus nghiêm trọng như herpes simplex hoặc varicella zoster, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus phù hợp để kiểm soát bệnh và ngăn biến chứng.

Điều trị đau mắt đỏ do dị ứng

Tránh tiếp xúc dị nguyên là bước điều trị chính. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm dị ứng để xác định tác nhân. Lưu ý: Đây không phải bệnh lây nhiễm, bạn vẫn có thể đi làm, đi học bình thường. Nên giặt chăn ga, vỏ gối thường xuyên và tắm trước khi ngủ.

Thuốc dùng trong điều trị:

• Kháng histamin, ổn định tế bào mast
• Thuốc chống viêm như thông mũi hoặc steroid (theo chỉ định bác sĩ)

Điều trị viêm kết mạc do hóa chất: Ngay lập tức rửa mắt bằng nhiều nước sạch. Sau đó, đến cơ sở y tế để được đánh giá. Bác sĩ có thể chỉ định tiếp tục rửa mắt bằng nước muối và kê đơn thuốc steroid tại chỗ nếu cần.

▷ Tham khảo chi tiết hơn về: 11 Cách chữa đau mắt đỏ nhanh hết và lưu ý cần biết

Dấu hiệu đau mắt đỏ 1 bên nặng

Đau mắt đỏ thường có thể được điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng đau mắt đỏ kéo dài hơn một tuần hoặc xuất hiện các dấu hiệu sau, bạn nên thăm khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Dịch tiết từ mắt có màu xanh lá hoặc vàng.
• Đau mắt kéo dài hoặc tăng dần.
• Thị lực thay đổi, bao gồm mờ mắt, nhìn đôi hoặc mất thị lực.
• Nhạy cảm bất thường với ánh sáng.
• Sốt, ớn lạnh.
• Xuất hiện phát ban.

Việc thăm khám sớm giúp xác định nguyên nhân chính xác và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm

Cách phòng ngừa đau mắt đỏ 1 bên

Nếu không thực hiện các biện pháp phòng ngừa, đau mắt đỏ có thể lây sang mắt còn lại hoặc lây sang người khác. Thậm chí sẽ tái nhiễm sau khi khỏi bệnh. Để hạn chế nguy cơ lây lan, cần:

• Giặt vỏ gối, ga trải giường hằng ngày.
• Tránh chạm tay vào mắt, mặt.
• Rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi chạm vào mắt.
• Che miệng khi ho, hắt hơi và rửa tay ngay sau đó.
• Giặt sạch khăn tay hoặc vứt bỏ sau mỗi lần sử dụng.
• Không dùng chung máy giặt, khăn tắm.
• Không sử dụng chung vật dụng cá nhân
• Vứt bỏ kính áp tròng đang sử dụng khi bị nhiễm trùng và chỉ đeo lại sau khi khỏi hoàn toàn.
• Vệ sinh hoặc thay mới cọ mascara và cọ trang điểm để tránh tái nhiễm.
• Thay đổi chế độ ăn uống tốt, bổ sung nhiều rau xanh, trái cây họ cam quýt,… các thực phẩm giàu omega-3 và omega-6 như cá hồi, cá thu,… và các loại hạt dinh dưỡng để hỗ trợ điều trị triệu chứng do đau mắt đỏ và duy trì đôi mắt khỏe. 
• Bên cạnh đó, bạn cần bổ sung chất dinh dưỡng một cách hợp lý. Dưới đây là một số dưỡng chất quan trọng giúp bảo vệ và duy trì thị lực khỏe mạnh như: Vitamin A, C, E, Omega-3, Lutein, Astaxanthin,…

▷Tham khảo thêm: Bị đau mắt đỏ nên ăn gì và làm gì để nhanh khỏi bệnh?

Khả năng lây lan của đau mắt đỏ rất cao, vì vậy, mắt đỏ một bên sẽ thường lây sang mắt còn lại chỉ sau vài ngày. Mặc dù các biện pháp bảo vệ giúp giảm thiểu nguy cơ, nhưng không thể ngăn chặn hoàn toàn việc lây nhiễm. Do đó, khi phát hiện mắt đỏ một bên kèm theo các triệu chứng nghi ngờ đau mắt đỏ, bạn nên đi thăm khám để chẩn đoán và điều trị đúng cách. Việc này sẽ giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho mắt còn lại và ngăn chặn tình trạng bệnh lan rộng. 

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả