Bị đau mắt đỏ nhỏ thuốc gì hiệu quả tốt, khỏi bệnh nhanh?

Thức dậy với đôi mắt đỏ, ngứa và đầy ghèn là một trải nghiệm khó chịu mà nhiều người đã gặp phải. Đây là dấu hiệu của bệnh đau mắt đỏ (viêm kết mạc), một tình trạng phổ biến gây phiền toái trong sinh hoạt, ảnh hưởng đến công việc và học tập, đồng thời làm giảm sự tự tin về ngoại hình. Làm thế nào để nhanh chóng thoát khỏi tình trạng này và bảo vệ sức khỏe đôi mắt? Thuốc nhỏ mắt là giải pháp quan trọng, nhưng cần chọn loại nào và sử dụng ra sao để đạt hiệu quả? Trong bài viết này, dưới sự tư vấn từ Dược sĩ Phạm Cao Hà, Mediphar USA sẽ giới thiệu các loại thuốc nhỏ mắt đau mắt đỏ hiệu và tốt và cách sử dụng an toàn để khắc phục và cải thiện sức khỏe mắt hiệu quả. 

Đau mắt đỏ nhỏ thuốc gì?

Thuốc nhỏ trị đau mắt đỏ thường là các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm, thuốc chống dị ứng dạng dung dịch hoặc dạng mỡ tra có tác dụng giúp tiêu diệt vi khuẩn, đồng thời giảm các triệu chứng đau mắt đỏ. Hầu hết các loại thuốc kháng sinh và kháng viêm đều là thuốc kê đơn và được chỉ định sử dụng trong các trường hợp viêm kết mạc nặng. Trong trường hợp nhẹ, người bệnh có thể tham khảo sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt chống dị ứng hoặc nước mắt nhân tạo để xoa dịu cảm giác khó chịu. 

5 Loại thuốc nhỏ mắt trị đau mắt đỏ hiệu quả tốt

Việc lựa chọn loại thuốc nhỏ mắt nào phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây đau mắt đỏ. Bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng và có thể làm thêm xét nghiệm để chẩn đoán chính xác. Dưới đây là các nhóm thuốc nhỏ mắt chính thường được chỉ định: 

Thuốc nhỏ mắt kháng sinh

Chỉ định

Thuốc nhỏ mắt kháng sinh được chỉ định đặc hiệu cho các trường hợp đau mắt đỏ có nguyên nhân do nhiễm vi khuẩn. Sự xuất hiện của dịch mủ này là kết quả của phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với vi khuẩn gây nhiễm trùng, như Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, hoặc Haemophilus influenzae. Trong quá trình này, các tế bào bạch cầu được huy động đến vùng nhiễm trùng để tiêu diệt vi khuẩn, dẫn đến sự hình thành mủ. Một triệu chứng rất đặc trưng khác là vào buổi sáng khi thức dậy, người bệnh thường thấy hai mí mắt bị dính chặt lại với nhau do ghèn tiết ra ban đêm đã khô lại.

Cơ chế

Thuốc nhỏ mắt kháng sinh giúp diệt hoặc ngăn chặn vi khuẩn gây bệnh từ đó giúp kiểm soát nhiễm trùng và làm giảm các triệu chứng viêm. Ví dụ như các loại chứa Tobramycin (như Tobradex) hoặc Ofloxacin (như Oflovid).

Thuốc nhỏ mắt kháng viêm

Phân loại: Gồm hai nhóm chính:

• Loại chứa Corticoid (Steroid): Thông qua thụ thể Glucocorticoid, tác động vào bộ máy di truyền của tế bào để giảm sản xuất các phân tử gây viêm và tăng sản xuất các phân tử chống viêm, dẫn đến hiệu quả kháng viêm mạnh mẽ, giúp mắt nhanh hết sưng, đỏ, đau. Các loại thuốc nhỏ mắt loại này như Dexa-Gentamicin (thường kết hợp Corticoid và kháng sinh) hoặc Pred Forte (chỉ chứa Corticoid). Nhưng có thể gây tác dụng phụ nếu dùng lâu hoặc không đúng cách (như làm tăng áp lực trong mắt, gây đục thủy tinh thể). Phải có bác sĩ kê đơn và theo dõi cẩn thận khi dùng loại này.
• Loại không Steroid (NSAIDs): Thuốc nhỏ mắt NSAIDs hoạt động bằng cách chặn một enzyme (gọi là COX) trong mắt. Enzyme này tạo ra các chất gọi là Prostaglandin là nguyên nhân chính gây ra viêm, đau và đỏ mắt. Bằng cách chặn enzyme COX, thuốc NSAID giảm lượng Prostaglandin, từ đó giúp giảm viêm và giảm đau hiệu quả. So với thuốc Steroid, NSAID ít mạnh hơn nhưng thường ít gây tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Ví dụ như Voltaren Ophtha (chứa Diclofenac) Nevanac (chứa Nepafenac). 

Chỉ định: Thuốc nhỏ mắt kháng viêm thường được dùng khi bệnh nhân viêm mắt nặng do nhiều nguyên nhân khác nhau như: viêm màng bồ đào, viêm củng mạc, phản ứng viêm mạnh sau phẫu thuật mắt hoặc các trường hợp dị ứng mắt rất nặng không đáp ứng với thuốc chống dị ứng thông thường. Trong những trường hợp viêm nặng do nhiễm trùng thuốc kháng viêm thường được dùng phối hợp cùng với thuốc kháng sinh để hạn chế nguy cơ để lại tổn thương vĩnh viễn cho mắt. 

Thuốc nhỏ mắt chống dị ứng

Chỉ định: Dùng cho viêm kết mạc dị ứng với triệu chứng nổi bật là ngứa mắt dữ dội, chảy nước mắt trong, sưng phù mí mắt, thường xảy ra theo mùa hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên (phấn hoa, lông thú, bụi nhà…).

Cơ chế

• Thuốc kháng Histamine: Ngăn chặn tác động của histamine đây là chất trung gian chính gây ra các triệu chứng dị ứng.  Olopatadine là một thuốc nhỏ mắt kê đơn, có tác dụng kháng histamine mạnh và thường được sử dụng để điều trị viêm kết mạc dị ứng.
• Thuốc ổn định dưỡng bào: Ngăn chặn dưỡng bào giải phóng histamine và các chất gây dị ứng khác.Tuy nhiên loại thuốc này cần thời gian để phát huy tác dụng và hiệu quả hơn trong việc phòng ngừa. Các bác sĩ có thể khuyên dùng các loại thuốc chứa Cromolyn hoặc Lodoxamide, mặc dù nhóm này có thể ít phổ biến hơn so với các nhóm khác.
• Thuốc tác động kép: Vừa kháng histamine vừa ổn định dưỡng bào, cho hiệu quả nhanh và kéo dài. Nhiều loại trong nhóm này có bán không cần kê đơn. Đây là nhóm thuốc được ưa chuộng hiện nay, với các sản phẩm chứa Olopatadine (ví dụ như Pataday) hoặc Ketotifen (ví dụ như Zaditen) thường được bác sĩ khuyên dùng vì hiệu quả tốt và tiện lợi. 

Lưu ý: Thuốc nhỏ mắt chống dị ứng nhìn chung sẽ giúp giảm triệu chứng ngứa và khó chịu do dị ứng nhưng không điều trị dứt gốc rễ vì vậy cần kết hợp với việc tránh tiếp xúc dị nguyên.

Thuốc nhỏ mắt chứa nước mắt nhân tạo

Chỉ định: Đây là loại thuốc nhỏ mắt rất lành tính và có thể dùng trong hầu hết các trường hợp đau mắt đỏ, dù nguyên nhân là gì. Đặc biệt hữu ích khi bạn bị đau mắt đỏ do virus (vì không có thuốc đặc trị virus, loại này giúp mắt dễ chịu hơn), do bụi, khói bay vào mắt gây kích ứng, hoặc đơn giản là khi bạn bị khô mắt. 

Cơ chế: Bổ sung độ ẩm, bôi trơn bề mặt nhãn cầu, làm dịu cảm giác khô, cộm, rát. Giúp rửa trôi các tác nhân gây bệnh, dị nguyên, dịch tiết ra khỏi mắt. Tạo lớp màng bảo vệ tạm thời cho bề mặt mắt. 

Một số nhãn hiệu phổ biến bạn có thể tìm như Refresh Tears hoặc Systane Ultra.

Thuốc nhỏ mắt kết hợp

Đôi khi, bác sĩ sẽ kê cho bạn loại thuốc nhỏ mắt chứa nhiều hơn một hoạt chất để điều trị bệnh hiệu quả hơn. Ví dụ, có loại kết hợp kháng sinh và corticoid (như Tobradex ST hoặc Maxitrol) để vừa diệt khuẩn vừa giảm viêm mạnh. Hoặc có loại kết hợp thuốc chống dị ứng và chất làm co mạch để giảm nhanh cả ngứa và đỏ mắt do dị ứng. 

Lưu ý: Không nên tự ý chẩn đoán và mua thuốc điều trị đau mắt đỏ. Các triệu chứng của đau mắt đỏ có thể giống với một số bệnh lý mắt nghiêm trọng khác. Việc sử dụng sai thuốc, đặc biệt là lạm dụng kháng sinh hoặc corticoid, có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường như kháng thuốc, tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, thậm chí mù lòa. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám, chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp.

Cách sử dụng thuốc nhỏ mắt đau mắt đỏ đúng

Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng kỹ thuật không chỉ giúp thuốc phát huy tối đa hiệu quả mà còn đảm bảo an toàn, tránh nhiễm khuẩn thêm.

• Bước 1: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng: Rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước trước khi bắt đầu. Tay sạch giúp tránh đưa vi khuẩn vào mắt.
• Bước 2: Tư thế thoải mái: Ngửa đầu lên một chút, nhìn lên trần nhà. Tư thế này giúp thuốc dễ dàng rơi vào mắt.
• Bước 3: Dùng ngón tay nhẹ nhàng kéo mí mắt dưới xuống. Bạn sẽ thấy một khoảng trống nhỏ hình thành, giống như một cái túi nhỏ.
• Bước 4: Cầm lọ thuốc, đưa gần mắt nhưng không để đầu lọ chạm vào mắt hay mí mắt. Nhỏ giọt thuốc vào “túi” ở mí dưới (đúng số giọt bác sĩ dặn).
• Bước 5: Nhắm mắt nhẹ nhàng 1-2 phút.
• Bước 6: Ngăn thuốc chảy đi: Dùng ngón tay ấn nhẹ vào góc trong của mắt, chỗ gần mũi. Giữ ấn khoảng 1 đến 2 phút. Bước này giúp thuốc ở lại trong mắt lâu hơn để phát huy tác dụng.
• Bước 7: Đậy nắp thuốc sau khi dùng. 

Nên nhỏ thuốc đau mắt đỏ bao nhiêu lần một ngày?

Tần suất nhỏ thuốc (số lần mỗi ngày) và thời gian điều trị (số ngày) đau mắt đỏ sẽ phụ thuộc theo chỉ định của bác sĩ hoặc hướng dẫn trên nhãn thuốc. Cụ thể:

• Đối với thuốc kháng sinh: phải dùng đủ liệu trình ngay cả khi triệu chứng đã hết để đảm bảo vi khuẩn bị tiêu diệt hoàn toàn và tránh kháng thuốc.
• Đối với nước mắt nhân tạo: có thể dùng nhiều lần trong ngày khi cảm thấy khô hoặc khó chịu.

Nếu phải dùng nhiều loại thuốc nhỏ mắt cùng lúc, nên nhỏ cách nhau ít nhất 5-10 phút để tránh thuốc bị rửa trôi hoặc tương tác với nhau. Nếu vừa phải nhỏ thuốc dạng dung dịch vừa phải tra thuốc mỡ, hãy nhỏ dung dịch trước, chờ 10 phút rồi mới tra thuốc mỡ. 

Tác dụng của thuốc nhỏ mắt đau mắt đỏ

Khi bị đau mắt đỏ, việc sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách mang lại nhiều lợi ích và đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị. 

Vai trò của thuốc nhỏ mắt trong điều trị đau mắt đỏ

• Tác động tại chỗ: Thuốc nhỏ mắt đưa hoạt chất trực tiếp lên bề mặt kết mạc, nơi đang bị viêm nhiễm. Điều này giúp thuốc phát huy tác dụng nhanh chóng và tập trung vào vùng cần điều trị, hạn chế các tác dụng phụ toàn thân so với thuốc uống.
• Giảm triệu chứng nhanh chóng: Các thành phần trong thuốc nhỏ mắt giúp làm dịu cảm giác cộm, ngứa, rát; giảm tình trạng đỏ mắt, sưng mí và rửa trôi các tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, virus) cũng như dịch tiết (ghèn).
• Điều trị nguyên nhân: Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc nhỏ mắt phù hợp. Thuốc nhỏ mắt kháng sinh dùng cho nhiễm khuẩn, thuốc kháng viêm giảm phản ứng viêm, thuốc chống dị ứng kiểm soát các triệu chứng do dị ứng và nước mắt nhân tạo giúp làm dịu, bôi trơn bề mặt mắt.
• Ngăn ngừa biến chứng: Việc điều trị kịp thời và đúng cách bằng thuốc nhỏ mắt giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm lan rộng, tổn thương giác mạc hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác có thể ảnh hưởng đến thị lực.

Công dụng của thuốc nhỏ mắt trong điều trị đau mắt đỏ

• Giảm viêm: Một số thuốc nhỏ mắt có chứa thành phần giúp giảm viêm như corticoid hoặc thuốc kháng viêm. Chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn các chất gây viêm trong mắt, giúp giảm nhanh các triệu chứng như sưng, đỏ và đau.
• Diệt khuẩn: Thuốc nhỏ mắt kháng sinh có thể tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây viêm mắt. Việc sử dụng đúng loại thuốc và đủ liều lượng là rất quan trọng để loại bỏ vi khuẩn hoàn toàn và tránh tình trạng kháng thuốc.
• Làm dịu mắt: Nước mắt nhân tạo và một số thuốc nhỏ mắt khác có chứa thành phần giúp làm ẩm và bôi trơn mắt, giảm cảm giác khô và khó chịu. Chúng cũng giúp rửa sạch bụi bẩn và các chất gây kích ứng, mang lại cảm giác dễ chịu ngay lập tức và hỗ trợ quá trình phục hồi của mắt.

So sánh thuốc nhỏ mắt với các phương pháp điều trị khác

• Thuốc nhỏ mắt so với thuốc uống: Đôi khi, bác sĩ sẽ kê thuốc uống (như thuốc kháng sinh, thuốc giảm viêm, thuốc dị ứng) nếu tình trạng nhiễm trùng mắt nặng, có nguy cơ lan rộng ra toàn thân hoặc nếu bạn có bệnh khác kèm theo. Tuy nhiên, thuốc uống có thể gây ra tác dụng phụ cho cả cơ thể và có thể tác động đến mắt chậm hơn so với thuốc nhỏ mắt. Với các trường hợp đau mắt đỏ thông thường, thuốc nhỏ mắt thường là lựa chọn tốt hơn do thẩm thấu trực tiếp tại mắt, ít ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong cơ thể, đồng thời các thành phần trong thuốc nhỏ mắt thường dịu nhẹ với độ an toàn cao. 
• Thuốc nhỏ mắt so với các mẹo dân gian: Nhiều người quen tự chữa đau mắt đỏ bằng các cách dân gian như đắp hoặc xông mắt bằng lá trầu. Tuy nhiên, những cách này chưa được khoa học chứng minh là có hiệu quả. Thậm chí, chúng có thể gây hại thêm cho mắt vì nguy cơ nhiễm trùng, tổn thương do cọ xát hoặc dị ứng với các loại lá không sạch. 

▷ Bạn có thể tham khảo thêm: 11 Cách, mẹo chữa đau mắt đỏ nhanh nhất tại nhà

Những sai lầm khi dùng thuốc nhỏ mắt trị đau mắt đỏ

Việc sử dụng thuốc nhỏ mắt không đúng cách có thể làm giảm hiệu quả điều trị và gây ra những hậu quả không mong muốn.

• Lạm dụng thuốc kháng sinh gây nhờn thuốc, đây là sai lầm rất phổ biến. Nhiều người tự ý mua thuốc nhỏ mắt kháng sinh khi thấy mắt đỏ mà không biết nguyên nhân thực sự là gì. Nếu đau mắt đỏ do virus hoặc dị ứng, kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng.
• Dùng thuốc nhỏ mắt kháng sinh sai cách như: dùng khi không bị nhiễm khuẩn, dùng không đủ liều, hoặc ngưng thuốc quá sớm sẽ giúp vi khuẩn trở nên kháng lại thuốc. Điều này rất nguy hiểm, vì lần sau nếu bạn thực sự bị nhiễm khuẩn, loại kháng sinh đó có thể sẽ không còn tác dụng nữa. Vì vậy, luôn luôn phải tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ. Bác sĩ sẽ giúp bạn chọn đúng loại thuốc và hướng dẫn tần suất sử dụng phù hợp với tình trạng bệnh của bạn. Đặc biệt lưu ý: Mỗi lần đau mắt có thể do một nguyên nhân khác nhau (vi khuẩn, virus, dị ứng…). Tuyệt đối không tự ý dùng lại đơn thuốc cũ của lần đau mắt trước. Bạn cần đi khám lại mỗi khi có vấn đề về mắt để được chẩn đoán đúng và có phương pháp điều trị thích hợp cho lần đó. 
• Dùng chung thuốc nhỏ mắt: Đây là hành động cực kỳ nguy hiểm, làm tăng nguy cơ lây nhiễm chéo các tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, virus) từ người này sang người khác qua đầu lọ thuốc bị nhiễm bẩn.
• Dùng thuốc hết hạn có thể bị giảm hoặc mất tác dụng, thậm chí bị biến chất gây hại cho mắt.
• Không đậy nắp sau khi dùng: thuốc nhỏ mắt sau khi mở nắp rất dễ bị nhiễm khuẩn từ môi trường. Hầu hết các loại thuốc nhỏ mắt (đặc biệt là loại có chất bảo quản) chỉ nên sử dụng trong vòng 15-30 ngày sau khi mở nắp. Việc dùng thuốc đã mở nắp quá lâu có thể đưa vi khuẩn vào mắt.
• Bảo quản thuốc sai cách (để nơi nóng, ẩm, ánh sáng trực tiếp) cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng thuốc. Nên bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh xa tầm tay trẻ em.

Lưu ý quan trọng khi nhỏ mắt để tránh lây nhiễm

Việc sử dụng thuốc nhỏ trị đau mắt đỏ không đúng cách cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng lây nhiễm chéo với người bệnh. Do đó, bạn cần lưu ý những điểm sau:

• Không dùng chung lọ thuốc: Mỗi người phải sử dụng lọ thuốc riêng, tuyệt đối không dùng chung với người khác, kể cả người nhà, để tránh lây chéo bệnh.
• Tránh chạm đầu lọ thuốc: Không để đầu lọ thuốc tiếp xúc với bất kỳ bề mặt nào.
• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, không dụi mắt, dùng khăn mặt và vật dụng cá nhân riêng. Giặt sạch khăn mặt, vỏ gối thường xuyên bằng nước nóng và xà phòng.
• Hạn chế tiếp xúc: Nếu bị đau mắt đỏ do nhiễm khuẩn hoặc virus (dễ lây), nên hạn chế tiếp xúc gần với người khác, không đi bơi, tránh đến nơi đông người cho đến khi khỏi bệnh.

▷ Tham khảo thêm về: Đau mắt đỏ lây qua đâu và cách phòng ngừa

Thuốc nhỏ mắt đóng vai trò thiết yếu trong việc điều trị đau mắt đỏ, giúp giảm nhanh các triệu chứng khó chịu, điều trị nguyên nhân gây bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Việc lựa chọn đúng loại thuốc dựa trên chẩn đoán chính xác của bác sĩ và sử dụng đúng cách là chìa khóa để đạt hiệu quả điều trị tối ưu và đảm bảo an toàn cho đôi mắt. Bên cạnh việc điều trị khi mắc bệnh, việc chăm sóc và bảo vệ mắt hàng ngày cũng vô cùng quan trọng. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất tốt cho mắt như Vitamin A, C, E, Lutein, Zeaxanthin, Omega-3… đóng vai trò nền tảng cho sức khỏe thị lực.

Trong hành trình chăm sóc sức khỏe đôi mắt, Mediphar USA tự hào mang đến sản phẩm Dầu gấc Vina. Dầu gấc được biết đến là nguồn cung cấp Beta-carotene (tiền Vitamin A) và Lycopene tự nhiên dồi dào cùng với Vitamin E (Alpha-tocopherol). Đây là những dưỡng chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào mắt khỏi tổn thương do gốc tự do, hỗ trợ cải thiện thị lực, giảm khô mắt, mỏi mắt và góp phần làm chậm quá trình lão hóa mắt. Sử dụng Dầu gấc Vina là một lựa chọn thông minh để tăng cường sức khỏe cho đôi mắt của bạn từ bên trong. Sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền đạt chuẩn GMP của Mediphar USA, đảm bảo chất lượng và an toàn cho người sử dụng.

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả