Xì hơi nhiều: Nguyên nhân do đâu và cách cải thiện hiệu quả

Xì hơi là một quá trình sinh lý bình thường, giúp cơ thể giải phóng khí dư thừa trong đường tiêu hóa. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra với tần suất cao, kèm cảm giác chướng bụng, khó chịu, hoặc mùi hôi nặng, thì có thể gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày, thậm chí là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Vậy xì hơi nhiều là hiện tượng bình thường hay bất thường? Khi nào cần điều trị? Và làm thế nào để giảm thiểu tình trạng này một cách tự nhiên, hiệu quả mà không cần dùng thuốc? Cùng Mediphar USA tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Xì hơi nhiều là bị gì?

Xì hơi là quá trình giải phóng khí từ đường ruột ra ngoài qua hậu môn. Khí này chủ yếu đến từ:

• Không khí nuốt vào khi ăn uống (đặc biệt khi ăn nhanh, nói chuyện trong lúc ăn, uống nước có ga, nhai kẹo cao su…). Một phần khí được đẩy ra bằng ợ hơi, phần còn lại di chuyển xuống ruột.
• Quá trình tiêu hóa và lên men thức ăn tại ruột già, nơi vi khuẩn phân giải thức ăn chưa tiêu hóa, tạo ra các loại khí như hydrogen, carbon dioxide, methane…

Thành phần khí xì hơi gồm: nitơ, carbon dioxide, hydro, methane (ở một số người). Hơi thường không có mùi, nhưng nếu chứa lưu huỳnh hoặc xuất phát từ thức ăn giàu protein phân hủy thì có thể gây mùi hôi.

Xì hơi bao nhiêu là quá nhiều?

Theo Cleveland Clinic, một người bình thường có thể xì hơi từ 14–23 lần/ngày, được xem là hoàn toàn bình thường nếu không có triệu chứng bất thường. Trên thực tế, tần suất xì hơi có thể dao động đáng kể giữa các cá nhân: một số người chỉ xì hơi vài lần mỗi ngày, trong khi người khác có thể lên tới 40 lần mỗi ngày, với mức trung bình vào khoảng 15 lần/ngày.

Ruột già có khả năng tạo ra khoảng 500–2000ml khí mỗi ngày, phần lớn lượng khí này sẽ được thải ra ngoài qua hậu môn dưới dạng xì hơi. Tuy nhiên, nếu tần suất xì hơi vượt quá mức trung bình thường ngày, hoặc đi kèm các biểu hiện như đau bụng, chướng hơi, tiêu chảy, táo bón hoặc mùi hôi khó chịu kéo dài thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn tiêu hóa hoặc bệnh lý đường ruột.

Đánh giá tình trạng “xì hơi nhiều” không chỉ dựa vào số lần xì hơi trong ngày, mà còn cần xem xét các yếu tố như mức độ mạnh, mùi của khí và các triệu chứng đi kèm. Nếu việc xì hơi gây ra cảm giác đau, khó chịu, hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến sinh hoạt hàng ngày, thì tình trạng này cần được theo dõi kỹ và có biện pháp điều chỉnh phù hợp.

Tại sao lại xì hơi nhiều?

Do sinh hoạt

Một số thói quen hàng ngày và lựa chọn thực phẩm không phù hợp có thể làm tăng lượng khí tích tụ trong đường ruột, dẫn đến tình trạng xì hơi nhiều hơn:

• Nuốt nhiều không khí (aerophagia): Thói quen ăn quá nhanh, nói chuyện trong khi ăn, sử dụng ống hút, nhai kẹo cao su hoặc hút thuốc đều có thể khiến bạn nuốt vào nhiều không khí hơn bình thường. Lượng khí dư thừa này sẽ di chuyển xuống ruột và gây đầy hơi, xì hơi.
• Chế độ ăn giàu chất xơ khó tiêu: Việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa chất xơ dạng khó phân giải, chẳng hạn như các loại đậu, bắp cải, bông cải xanh, táo, lê… có thể làm tăng quá trình lên men trong ruột, dẫn đến sinh khí nhiều hơn.
• Thực phẩm dễ sinh hơi: Một số loại thực phẩm như sữa (đặc biệt ở người không dung nạp lactose), trái cây sấy khô, cà rốt, hành tây, các loại hạt… có xu hướng lên men mạnh trong ruột, tạo ra khí và gây ra xì hơi thường xuyên.
• Thói quen ăn uống không hợp lý: Ăn quá no trong một bữa, không chia nhỏ bữa ăn trong ngày, tiêu thụ nhiều nước có gas… đều là các yếu tố góp phần làm tăng áp lực trong dạ dày – ruột, từ đó làm tăng tần suất xì hơi.
• Căng thẳng và lo âu: Tình trạng stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến trục ruột – não, làm rối loạn chức năng tiêu hóa và thúc đẩy quá trình sinh hơi nhiều hơn bình thường.

Do bệnh lý

Một số tình trạng bệnh lý có thể là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng xì hơi quá mức. Việc nhận biết chính xác các nguyên nhân này rất quan trọng để có hướng xử trí phù hợp và hiệu quả:

• Hội chứng ruột kích thích (IBS): Là một trong những nguyên nhân phổ biến gây xì hơi nhiều. Hội chứng này gây rối loạn nhu động ruột, khiến thức ăn di chuyển quá nhanh hoặc quá chậm qua hệ tiêu hóa, từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn lên men và sinh ra nhiều khí.
• Không dung nạp lactose: Do thiếu hụt enzyme lactase, cơ thể không thể tiêu hóa đường lactose có trong các sản phẩm từ sữa. Phần lactose không được tiêu hóa sẽ bị vi khuẩn phân hủy trong ruột, sinh ra nhiều khí, gây đầy bụng, tiêu chảy và xì hơi nhiều.
• Bệnh Celiac: Là rối loạn tự miễn khiến hệ miễn dịch phản ứng với gluten. Tình trạng này gây tổn thương niêm mạc ruột non, làm giảm hấp thu dưỡng chất, đồng thời để lại nhiều thức ăn chưa tiêu hóa bị lên men, sinh khí nhiều hơn.
• Tăng sinh vi khuẩn ruột non (SIBO): Là tình trạng vi khuẩn phát triển quá mức ở ruột non – nơi vốn ít vi khuẩn. Vi khuẩn lên men sớm các loại thực phẩm, dẫn đến xì hơi, đầy hơi và cảm giác khó chịu.
• Táo bón: Làm chậm quá trình tiêu hóa, kéo dài thời gian lưu trữ thức ăn trong ruột, tạo điều kiện cho vi khuẩn lên men và sinh nhiều khí. Đồng thời, phân tích tụ trong ruột còn cản trở khí thoát ra, gây đầy hơi và tăng xì hơi.
• Tác dụng phụ của thuốc: Kháng sinh: Làm rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột, tạo điều kiện cho các vi khuẩn sinh khí phát triển mạnh. Metformin, thuốc nhuận tràng, NSAID: Một số thuốc điều trị tiểu đường, táo bón hoặc KHÁNG viêm cũng có thể kích thích sinh khí trong ruột.

Cách cải thiện tình trạng xì hơi nhiều

Để cải thiện hiệu quả tình trạng xì hơi, cần tiếp cận một cách toàn diện, kết hợp giữa điều chỉnh chế độ ăn uống, thay đổi lối sống và sử dụng hỗ trợ y tế khi cần.

Thay đổi chế độ ăn uống

• Ghi chép nhật ký thực phẩm: Bạn nên ghi lại nhật ký ăn uống để xác định các loại thực phẩm gây ra tình trạng xì hơi. Sau khi xác định được nguyên nhân, nên hạn chế hoặc loại bỏ chúng khỏi thực đơn hàng ngày một cách có chọn lọc.
• Ăn chậm, nhai kỹ giúp giảm lượng không khí nuốt vào khi ăn. Điều này không chỉ làm giảm sự tích tụ khí trong đường tiêu hóa mà còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa hiệu quả hơn. Tránh vừa ăn vừa nói chuyện, không nhai kẹo cao su hoặc uống nước bằng ống hút để hạn chế việc nuốt phải không khí.
• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày thay vì ăn 2-3 bữa lớn sẽ giúp làm giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và hạn chế sự hình thành khí trong ruột. Việc ăn nhiều bữa nhỏ còn hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả hơn và tránh tình trạng đầy hơi.
• Bổ sung chất xơ một cách hợp lý cũng rất quan trọng. Dù chất xơ tốt cho tiêu hóa, nhưng nếu bổ sung quá nhanh có thể khiến lượng khí tăng lên đáng kể. Vì vậy, hãy tăng lượng chất xơ từ từ để cơ thể có thời gian thích nghi .
• Hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, bởi vì chất béo làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến thức ăn lưu lại trong đường ruột lâu hơn – tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lên men và sinh khí. Chuyển sang chế độ ăn ít béo sẽ giúp thức ăn di chuyển nhanh hơn qua đường tiêu hóa.
• Tránh sử dụng các loại đồ uống có gas như nước ngọt có ga, bia…

Tăng cường vận động

Tập thể dục đều đặn có thể giúp làm giảm lượng khí tích tụ trong đường ruột, đồng thời hỗ trợ thải khí một cách thường xuyên và kín đáo hơn. Hãy ưu tiên các bài tập giúp tăng cường sức mạnh cơ bụng, vì chúng có thể cải thiện chức năng tiêu hóa. Nên duy trì thói quen vận động ít nhất 30 phút mỗi lần, khoảng ba đến bốn buổi mỗi tuần, và hạn chế ngồi một chỗ quá lâu.

Hỗ trợ từ các sản phẩm tiêu hóa

Một số loại thuốc không kê đơn, có thể giúp phá vỡ các bóng khí trong đường tiêu hóa và giảm cảm giác chướng bụng, giảm lượng khí sinh ra trong quá trình tiêu hóa thực phẩm giàu chất xơ.

Tìm hiểu thêm 10 cách xì hơi khi đầy bụng

Biện pháp phòng ngừa xì hơi nhiều

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Một số thay đổi đơn giản trong thói quen sống và ăn uống có thể giúp ngăn ngừa tình trạng xì hơi quá mức:

• Xây dựng chế độ ăn cân bằng: Không cần loại bỏ hoàn toàn thực phẩm dễ gây đầy hơi (như các loại đậu, rau họ cải…), mà nên ăn với lượng vừa phải và tăng dần theo thời gian để cơ thể thích nghi.
• Ăn uống đúng giờ: Duy trì các bữa ăn vào thời điểm cố định mỗi ngày giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhịp nhàng, giảm nguy cơ sinh hơi bất thường.
• Uống đủ nước: Nước giúp làm mềm chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa và giảm táo bón – một nguyên nhân phổ biến gây xì hơi nhiều.
• Hạn chế dùng kháng sinh bừa bãi: Kháng sinh có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Nếu phải dùng, nên bổ sung men vi sinh (probiotic) để hỗ trợ tiêu hóa.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân gây áp lực lên hệ tiêu hóa, dễ dẫn đến đầy hơi, trướng bụng.
• Tránh thói quen nuốt nhiều không khí: Hạn chế nhai kẹo cao su, hút thuốc, uống bằng ống hút – các thói quen này làm bạn nuốt thêm không khí, dẫn đến sinh hơi.
• Tạo môi trường ăn uống thư giãn: Tránh ăn vội, vừa ăn vừa làm việc, hoặc ăn khi căng thẳng. Ăn trong không gian yên tĩnh giúp tiêu hóa hiệu quả hơn.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ về tình trạng xì hơi nhiều?

Mặc dù xì hơi là hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Bạn nên cân nhắc đến việc thăm khám y tế khi gặp các biểu hiện sau:

• Xì hơi kéo dài không rõ nguyên nhân: Khi tần suất xì hơi tăng cao và kéo dài trong vài tuần mà không có thay đổi rõ ràng trong chế độ ăn hoặc lối sống.
• Đau bụng liên tục kèm xì hơi: Cơn đau bụng âm ỉ hoặc dữ dội đi kèm tình trạng xì hơi nhiều có thể liên quan đến các bệnh lý tiêu hóa như viêm ruột, rối loạn hấp thu chất béo hoặc tắc nghẽn ruột.
• Thay đổi bất thường trong phân: Xuất hiện máu, nhầy, màu sắc lạ hoặc mùi hôi bất thường trong phân là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề như nhiễm trùng, viêm đường tiêu hóa hoặc rối loạn chức năng tiêu hóa.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Xì hơi nhiều kèm theo giảm cân ngoài ý muốn có thể liên quan đến các rối loạn hấp thu hoặc bệnh lý đường ruột mạn tính.
• Đau bụng dai dẳng, không đáp ứng điều trị tại nhà: Nếu đã điều chỉnh chế độ ăn và dùng các biện pháp chăm sóc thông thường nhưng cơn đau vẫn kéo dài, bạn nên đi khám để loại trừ các tình trạng như SIBO (tăng sinh vi khuẩn ruột non) hoặc hội chứng ruột kích thích.
• Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Nếu tình trạng xì hơi gây khó chịu trong giao tiếp, tạo ra căng thẳng, lo âu hoặc khiến bạn né tránh các hoạt động xã hội, đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia tiêu hóa để được hỗ trợ.
• Có tiền sử gia đình mắc bệnh lý tiêu hóa: Những người có người thân từng mắc các bệnh như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn hoặc ung thư đại trực tràng nên cảnh giác với những thay đổi bất thường về tiêu hóa.
• Người trên 50 tuổi xuất hiện triệu chứng mới: Ở độ tuổi này, nguy cơ mắc các bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng cao hơn. Bất kỳ thay đổi nào mới phát sinh, bao gồm xì hơi nhiều, đều nên được kiểm tra kịp thời.

Việc thăm khám đúng lúc sẽ giúp xác định nguyên nhân chính xác, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả, tránh để tình trạng kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Kết luận

Xì hơi nhiều là hiện tượng phổ biến, thường không nguy hiểm nhưng có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường. Bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt và theo dõi sát các dấu hiệu đi kèm, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát hiệu quả tình trạng này. Tuy nhiên, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ khi cần thiết để được tư vấn và chẩn đoán kịp thời, đảm bảo sức khỏe tiêu hóa cũng như sức khỏe tổng thể của bạn.

Để hỗ trợ cải thiện tình trạng xì hơi nhiều do rối loạn tiêu hóa hoặc kém hấp thu, bạn có thể cân nhắc sử dụng thêm các sản phẩm men tiêu hóa phù hợp. Một trong những lựa chọn được nhiều người tin dùng hiện nay là Menpeptine – men tiêu hóa chứa các enzyme tự nhiên như papain (chiết xuất từ đu đủ), bromelain (chiết xuất từ dứa) và alpha-amylase.

Menpeptine giúp tăng cường quá trình phân giải thức ăn, giảm hiện tượng đầy bụng, khó tiêu – những nguyên nhân phổ biến gây xì hơi kéo dài. Sản phẩm có dạng gói tiện lợi, dễ sử dụng, phù hợp cho cả người lớn và trẻ nhỏ. Đặc biệt, Menpeptine được sản xuất tại nhà máy đạt chuẩn GMP, đảm bảo chất lượng và an toàn trong quá trình sử dụng.

Kết hợp Menpeptine với chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống khoa học sẽ giúp bạn cải thiện rõ rệt các triệu chứng tiêu hóa khó chịu, nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa một cách tự nhiên và bền vững.

Xem đánh giá chi tiết về men tiêu hóa Menpeptine

NGUỒN THAM KHẢO:

1. Why do we fart?
2. Flatulence (Farting)
3. Flatulence
4. Why Do I Keep Farting?
5. Why Do I Fart So Much? Understanding the Causes of Excess Gas

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả