Sodium Citrate, hay còn gọi là Natri Citrat, là hợp chất được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm đời sống, y tế và công nghiệp thực phẩm. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ Sodium Citrate là gì, tính chất, cấu trúc hóa học, cũng như ứng dụng của nó trong thực tiễn.
Trong bài viết này, Mediphar USAvới kinh nghiệm sản xuất và phân phối các sản phẩm chăm sóc sức khỏe đạt tiêu chuẩn, sẽ giúp bạn hiểu rõ về Sodium Citrate – từ tính chất và cấu trúc hóa học đến ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau.
Sodium Citrate (Natri Citrate) là gì?
Natri Citrat (Sodium Citrate) là muối natri của axit citric – một axit hữu cơ có trong nhiều loại trái cây thuộc họ cam quýt. Mặc dù Natri Citrat không có mặt trong tự nhiên, nhưng có thể được sản xuất thông qua các phản ứng hóa học. Từ đó, Natri Citrat được ứng dụng từ đời sống cho đến các ngành công nghiệp, có thể kể đến như công nghiệp thực phẩm, dược phẩm và hóa chất.

Theo FDA – Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, Natri Citrat được công nhận về độ an toàn khi sử dụng với liều lượng cho phép.
Tính chất của Sodium Citrate – Na 3 C 6 H 5 O 7
Natri Citrate tồn tại dưới dạng bột tinh thể màu trắng, không mùi, có vị mặn và chua nhẹ. Chất này có khả năng tan tốt trong nước, tạo ra môi trường lý tưởng cho nhiều phản ứng hóa học.
Một trong những tính chất quan trọng của Natri Citrat là tính kiềm nhẹ, với pH từ 7,5 đến 9,0. Với tính chất này, Natri Citrat không chỉ giúp điều chỉnh và duy trì pH ổn định mà còn đóng vai trò bảo vệ các thành phần hoạt tính trong sản phẩm.
Natri Citrat còn nổi bật với khả năng tạo phức giúp đảm bảo tính đồng nhất và ổn định của sản phẩm, đặc biệt là những sản phẩm có chứa ion kim loại hoặc các thành phần dễ bị kết tủa.
Cấu trúc Natri Citrat
Cấu trúc hóa học của Natri Citrat gồm 3 ion natri (Na⁺) liên kết với một phân tử axit citric (C₆H₈O₇).

Axit citric trong cấu trúc của Natri Citrat có ba nhóm carboxyl (-COOH) gắn với một nguyên tử carbon. Các nhóm này có thể giải phóng proton (H⁺), giúp Natri Citrat duy trì tính kiềm. Nhờ đó, Natri Citrat có khả năng điều chỉnh pH và ứng dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực.
Ứng dụng của Natri Citrat
Trong công nghiệp thực phẩm

Natri Citrat là một chất phụ gia phổ biến trong ngành công nghiệp thực phẩm. Thường được sử dụng làm chất điều vị, tạo hương hoặc chất bảo quản.
Natri Citrat giúp làm giảm độ pH của sản phẩm, tạo môi trường không thuận lợi cho sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn và nấm mốc. Từ đó, ngăn thực phẩm hư hỏng do các vi sinh vật này gây ra, góp phần duy trì chất lượng sản phẩm.
Bên cạnh đó, khả năng chống oxy hóa và tạo vị chua nhẹ giúp Natri Citrat được sử dụng như một chất điều vị và tạo hương liệu cho thực phẩm.
Natri citrate thường được sử dụng trong các sản phẩm như:
- Đồ uống: Chất điều vị và tạo hương cho nước giải khát, đồ uống có gas. Bổ sung khoáng chất và cân bằng điện giải trong nước uống bù khoáng,…
- Sản phẩm từ sữa: Tạo độ mịn, làm mềm phô mai và ngăn hiện tượng tách lớp. Chống đông vón sữa….
- Thực phẩm chế biến: Chất bảo quản trong xúc xích, đồ hộp, kem, các sản phẩm đông lạnh, sốt, gia vị,…
- Đồ ăn nhẹ: Chất bảo quản, tạo hương cho snack, bánh kẹo,…

Trong y học và công nghiệp dược phẩm
Trong công nghiệp dược phẩm, Natri citrate thường được sử dụng làm tá dược. Vai trò chính là tác nhân kiềm hóa, chất đệm, chất tạo hương hoặc chất chống đông.
Chất đệm và tạo hương
Kết hợp cùng axit citric hoặc kali nitrat, natri citrate tạo nên hệ thống đệm hiệu quả giúp điều chỉnh độ pH và duy trì độ ổn định của dược phẩm. Đồng thời, hợp chất này còn cải thiện hương vị, che lấp mùi vị khó chịu của thuốc.
Tác nhân kiềm hóa
Natri citrat có tác dụng kiềm hóa nước tiểu, giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận và bệnh gout. Ngoài ra, nó còn được dùng trong điều trị nhiễm toan chuyển hóa do bệnh thận gây ra. Nhờ khả năng trung hòa axit dịch vị, natri citrate còn xuất hiện trong các sản phẩm điều trị bệnh dạ dày như thuốc trị đầy hơi, khó tiêu.
Chất chống đông máu
Natri citrat là thành phần quan trọng trong các loại thuốc chống đông máu và được ứng dụng trong việc bảo quản máu tại các ngân hàng máu.

Ngoài ra, Natri citrat cũng có mặt trong các dung dịch bù khoáng, hỗ trợ điều trị tiêu chảy, mất nước, hoặc rối loạn cân bằng điện giải, đặc biệt hữu ích với trẻ nhỏ và vận động viên.
Trong đời sống hàng ngày
Bên cạnh ứng dụng trong các ngành công nghiệp, Natri Citrate cũng được sử dụng trong đời sống hàng ngày:
- Bảo quản thực phẩm: Giúp kéo dài thời gian sử dụng, giữ hương vị tươi ngon hơn, ngăn chặn hư hỏng do vi khuẩn và nấm mốc.
- Hỗ trợ các vấn đề tiêu hóa: Giảm chứng ợ nóng hoặc khó tiêu sau khi ăn một bữa ăn có tính axit cao. Cải thiện tình trạng táo bón. Bù nước và bổ sung khoáng chất.
- Chăm sóc da: Giúp cân bằng pH trong các loại mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc da.
- Chất tẩy rửa và làm sạch: Giúp loại bỏ cặn, ion kim loại trong nước. Bảo vệ các thiết bị gia dụng như máy giặt, bình nước,….
Phụ gia Natri Citrat có an toàn không?

Natri Citrat không độc, tương đối an toàn khi tiếp xúc trực tiếp.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận muối citrate, bao gồm cả natri citrate được coi là an toàn (GRAS) khi sử dụng với số lượng bình thường.
Ngoài ra nó cũng được phê duyệt sử dụng trong thực phẩm bởi Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA), Ủy ban chuyên gia FAO / WHO về Phụ gia Thực phẩm (JECFA).
Kết luận
Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về Sodium Citrate (Natri Citrat), từ tính chất, cấu trúc cho đến ứng dụng thực tế. Là một hợp chất đa năng, Sodium Citrate được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Mặc dù được chứng nhận an toàn, nhưng việc sử dụng đúng liều lượng là yếu tố then chốt để đạt hiệu quả tối ưu và bảo đảm sức khỏe. Hy vọng rằng Mediphar USA đã giải đáp được thắc mắc của bạn về hợp chất này.
Đừng quên tiếp tục theo dõi website Mediphar USA để cập nhật nhanh chóng những thông tin y tế chính xác và uy tín.
Có thể bạn quan tâm:
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.