Bụng sôi liên tục và xì hơi: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Bụng sôi liên tục với những tiếng “ọc ọc” rõ ràng kèm theo tình trạng xì hơi khó chịu, không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày mà còn là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề. Đây là tình trạng khá phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ.

Việc nhận biết sớm nguyên nhân và cách cải thiện tình trạng bụng sôi liên tục và xì hơi không chỉ giúp giảm bất tiện trong sinh hoạt mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa lâu dài. Trong bài viết này, Mediphar USA sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng này, đồng thời gợi ý những giải pháp hiệu quả để chủ động chăm sóc hệ tiêu hóa mỗi ngày.

Bụng sôi liên tục và xì hơi là hiện tượng như thế nào?

Bụng sôi liên tục và xì hơi là hiện tượng tiêu hóa phổ biến phản ánh hoạt động của hệ tiêu hóa đường ruột. Cụ thể, bụng sôi là âm thanh phát ra khi khí và dịch tiêu hóa di chuyển trong đường ruột, thường xảy ra khi đói bụng hoặc trong quá trình tiêu hóa thức ăn.

Trong khi đó, xì hơi là quá trình cơ thể giải phóng khí tích tụ trong ruột qua hậu môn. Khí này thường sinh ra do nuốt không khí khi ăn hoặc do vi khuẩn trong ruột lên men các loại thực phẩm, đặc biệt là chất xơ và đường.

Đây đều là những phản ứng sinh lý bình thường, nhưng nếu bụng sôi liên tục và xì hơi quá mức, kèm theo các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón, thì có thể là dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa hoặc các vấn đề như hội chứng ruột kích thích. Trong trường hợp đó, nên theo dõi kỹ tình trạng và tìm đến chuyên gia y tế để được tư vấn.

▷ Xem ngay 15 mẹo chữa sôi bụng nhanh chóng tại nhà

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bụng sôi liên tục và xì hơi

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bụng sôi và xì hơi, trong đó chủ yếu bắt nguồn từ thói quen sinh hoạt và cách ăn uống hằng ngày. Về cơ bản, nguyên nhân có thể được chia thành hai nhóm chính là nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý.

Nguyên nhân sinh lý:

• Do ăn quá nhanh: ăn quá nhanh sẽ nuốt nhiều không khí khiến hơi ứ lại trong dạ dày. Không khí, thức ăn và chất lỏng di chuyển trong đường tiêu hóa, kết hợp với sự co bóp của cơ trơn, sẽ tạo ra âm thanh.
• Thực phẩm khó tiêu, dễ gây đầy bụng: khi ăn đồ chiên xào, thức ăn nhiều mỡ, tinh bột, hành tỏi,… việc nằm ngay sau khi ăn no cũng khiến dạ dày dễ đầy hơi, gây sôi bụng và tích mỡ vùng bụng.
• Thiếu hụt lợi khuẩn đường ruột cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, khiến thức ăn lên men, sinh khí gây sôi bụng, đầy hơi, xì hơi. Nếu tình trạng kèm theo ợ hơi kéo dài nhiều ngày, có thể liên quan đến việc tiêu thụ quá nhiều đồ uống có gas, rượu, bia.

Nguyên nhân bệnh lý:

• Rối loạn tiêu hóa: Rối loạn tiêu hóa là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định, gây ra các triệu chứng như: khó tiêu, đầy bụng, sôi bụng, và xì hơi thường xuyên. Nguyên nhân có thể xuất phát từ nhiều yếu tố như căng thẳng kéo dài, chế độ ăn uống thất thường, hoặc do cơ thể thiếu hụt enzyme tiêu hóa cần thiết.
• Viêm đại tràng: Là tình trạng viêm lớp niêm mạc của ruột già, gây đau bụng, tiêu chảy, bụng sôi, đầy hơi, xì hơi có mùi. Dễ tái phát nếu ăn uống không hợp vệ sinh hoặc dùng kháng sinh kéo dài.
• Hội chứng ruột kích thích (IBS): Là rối loạn chức năng ruột mà không có tổn thương thực thể (bụng sôi, chướng bụng, xì hơi, tiêu chảy hoặc táo bón) xen kẽ. Tình trạng này thường liên quan đến các yếu tố tâm lý như căng thẳng kéo dài, lo âu.
• Thiếu men tiêu hóa: Khi cơ thể không sản xuất đủ enzyme để phân giải thức ăn, sẽ khiến thức ăn lên men trong ruột, gây bụng sôi, xì hơi nhiều, chậm tiêu.
• Không dung nạp lactose (dị ứng sữa): Là tình trạng cơ thể thiếu enzyme lactase, khiến không thể tiêu hóa được đường lactose có trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Khi lactose không được phân giải đúng cách, nó sẽ lên men trong ruột và gây ra các triệu chứng như đầy bụng, sôi bụng, tiêu chảy, xì hơi.
  Lactose trong sữa có thể gây bụng sôi liên tục, xì hơi.

>>> Xem thêm về tình trạng bụng kêu ọc ọc nhưng không đói

Bụng sôi liên tục và xì hơi có nguy hiểm không?

Hiện tượng bụng sôi và xì hơi thỉnh thoảng thường không đáng lo ngại, nhưng nếu tình trạng này kéo dài và xảy ra thường xuyên, bạn cần đặc biệt lưu ý. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng về hệ tiêu hóa. Vì vậy, bạn cần đặc biệt lưu ý nếu gặp các dấu hiệu dưới đây:

Tần suất và thời điểm xảy ra

Xì hơi quá nhiều có thể là dấu hiệu cho thấy những bất thường trong hệ tiêu hóa. Việc theo dõi tần suất sôi bụng và xì hơi giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn về sức khỏe:

• Tần suất xì hơi > 20 lần/ngày, kéo dài trong 1 tuần: Có thể do tăng sinh khí trong ruột hoặc mất cân bằng hệ vi sinh.
• Xì hơi cả khi nghỉ ngơi hoặc ban đêm: Tình trạng này có thể không đơn thuần xuất phát từ chế độ ăn uống thiếu khoa học, mà còn là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề tiêu hóa mãn tính hoặc rối loạn chức năng đường ruột.

Xì hơi nhiều hơn, mùi hôi thối, thường xuyên

Tình trạng xì hơi thường xuyên, có mùi hôi, kèm phân lỏng, chua hoặc tanh có thể là dấu hiệu của kém hấp thu, rối loạn hệ vi sinh đường ruột, không dung nạp thực phẩm (như lactose, gluten), nhiễm ký sinh trùng, nấm men hoặc vi khuẩn có hại. Nếu kéo dài, các vấn đề này có thể gây hại nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa.

Bụng sôi và xì hơi kèm tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài

Tình trạng này có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như viêm đại tràng mãn tính, tắc ruột, viêm loét đại tràng, bệnh Crohn hoặc ung thư đại tràng nếu kéo dài trên 2–3 tháng. Cần thăm khám sớm để xử lý kịp thời.

Một số cách hỗ trợ điều trị bụng sôi liên tục và xì hơi

Trong trường hợp bụng sôi, xì hơi kèm theo đau nhẹ, bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng này tại nhà bằng những biện pháp đơn giản, giúp giảm khó chịu nhanh chóng. Đồng thời, cần kết hợp với các giải pháp lâu dài để duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh và ổn định về sau.

Phương pháp cải thiện nhanh khi bị sôi bụng liên tục và xì hơi

Uống nước ấm: Một cốc nước ấm giúp làm dịu dạ dày và kích thích nhu động ruột hoạt động ổn định hơn, từ đó giảm cảm giác sôi bụng, đầy hơi. Bạn có thể thêm một lát gừng tươi hoặc vài lá bạc hà vào nước ấm để tăng hiệu quả làm dịu, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

Xoa bụng theo chiều kim đồng hồ:

Giúp kích thích tiêu hóa, giảm co thắt và giảm khí trong ruột. Bạn có thể thực hiện bằng cách dùng tay xoa bụng nhẹ theo vòng tròn khoảng 5-10 phút.

Tránh nằm ngay sau khi ăn:

Nằm ngay sau khi ăn khiến thức ăn khó tiêu, dễ lên men gây đầy hơi và bụng sôi nhiều hơn.

Đi lại nhẹ nhàng sau khi ăn:

Thay vì nằm ngay lập tức, bạn nên dành thời gian đi bộ khoảng 10–15 phút sau ăn giúp “đẩy” khí thừa ra ngoài dễ dàng, hạn chế tích tụ gây sôi bụng và đầy hơi.

Dùng gói trà ấm giảm đầy hơi:

Một số loại trà tốt cho hệ tiêu hóa như trà gừng (chứa gingerol và shogaol) và trà bạc hà (chứa menthol), các thành phần này đều có công dụng giúp giảm sự sinh khí trong ruột và hỗ trợ làm dịu các cơn đau bụng do đầy hơi, sôi bụng. Bạn có thể uống 1 cốc trà ấm sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa và giảm cảm giác khó chịu.

>>> Xem thêm: Review 15+ thực phẩm chức năng hỗ trợ tiêu hóa tốt cho người lớn và trẻ em

Đi vệ sinh nếu cần:

Kìm nén khi buồn đi vệ sinh có thể khiến khí và chất thải tích tụ, tăng áp lực trong bụng, đặc biệt khi bị táo bón nhẹ. Đi ngoài sẽ giảm cảm giác đầy bụng, nhưng không nên cố ép, vì có thể làm ảnh hưởng xấu đến nhu động ruột.

Thay đổi tư thế ngồi hoặc nằm:

Sau khi vận động nhẹ hoặc khi nghỉ ngơi, bạn nên nằm nghiêng bên trái để giảm áp lực lên dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa, vì cấu trúc dạ dày nằm lệch trái. Khi ngồi, tốt hơn bạn nên gập nhẹ người về phía trước giúp khí trong ruột di chuyển dễ dàng, giảm đầy tức.

Uống 1 thìa nhỏ giấm táo pha loãng (nếu không có vấn đề về dạ dày):

Giấm táo hỗ trợ tiêu hóa, giảm lên men và sinh hơi trong ruột. Bạn có thể pha 1 thìa giấm táo với 1 cốc nước ấm, uống trước hoặc sau ăn 15–30 phút.

Thử tư thế yoga hỗ trợ tiêu hóa:

Các động tác yoga đơn giản sẽ giúp làm dịu hệ tiêu hóa, giảm co thắt và đẩy hơi ra ngoài một cách hiệu quả. Các động tác đơn giản bạn có áp dụng như: tư thế em bé, tư thế gập gối về bụng,…

Dùng thuốc không kê đơn

Nếu tình trạng bụng sôi liên tục và xì hơi nhiều không cải thiện sau khi nghỉ ngơi và áp dụng các biện pháp tại nhà, bạn có thể cân nhắc sử dụng thuốc hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, nên đến nhà thuốc để được dược sĩ tư vấn loại thuốc và liều dùng phù hợp với tình trạng cụ thể.

Một số loại thuốc không kê đơn thường dùng:

• Simethicone: Giảm chướng bụng, hỗ trợ tống khí ra ngoài.
• Men tiêu hóa (enzyme): Hỗ trợ phân giải thức ăn, giảm khó tiêu.
• Than hoạt tính: Hấp thu khí và độc tố trong ruột, giảm đầy hơi.
• Thuốc chống co thắt: Giúp làm dịu cơ trơn đường ruột, giảm sôi bụng, đau bụng nhẹ.

▷ Xem chi tiết 10 cách xì hơi khi đầy bụng theo mẹo dân gian tại nhà

Khi nào tình trạng bụng sôi liên tục xì hơi cần điều trị tại cơ sở y tế

Nếu tình trạng bụng sôi liên tục và xì hơi kéo dài không thuyên giảm dù đã áp dụng các biện pháp tại nhà, bạn nên chủ động thăm khám tại cơ sở y tế để xác định rõ nguyên nhân. Tùy vào chẩn đoán, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc như:

• Thuốc chống co thắt
• Men tiêu hóa
• Thuốc điều hòa nhu động ruột
• Kháng sinh (nếu có dấu hiệu nhiễm khuẩn)

Ngoài việc dùng thuốc, người bệnh cũng sẽ được hướng dẫn thay đổi lối sống, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, kiểm soát căng thẳng và xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh để hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa tái phát.

Kết luận

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về tình trạng bụng sôi liên tục và xì hơi, bao gồm nguyên nhân gây ra và một số cách cải thiện tại nhà đơn giản, dễ áp dụng. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng nếu triệu chứng kéo dài hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường, bạn nên lắng nghe cơ thể và chủ động thăm khám y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột về lâu dài.

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả