Đau bụng giữa là gì? Nguyên nhân và các biện pháp hỗ trợ hiệu quả

Đau bụng giữa có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân đơn giản như đầy hơi, táo bón, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng như viêm ruột thừa hay viêm tụy. Việc nhận biết sớm nguyên nhân sẽ giúp bạn xử lý kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm. Vậy đau bụng giữa là gì? Nguyên nhân đau bụng giữa và các biện pháp hỗ trợ đau bụng hiệu quả như thế nào? Trong bài viết này, Mediphar USA sẽ giúp bạn giải đáp các thắc mắc trên.

Đau bụng giữa là bị gì?

Đau bụng giữa là cảm giác đau hoặc khó chịu, xuất hiện ở vùng trung tâm của bụng, xung quanh rốn. Cơn đau có thể diễn biến theo nhiều kiểu: Âm ỉ, quặn từng cơn hoặc đau dữ dội, đi kèm các triệu chứng như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sốt hoặc đầy bụng.

Trong nhiều trường hợp, đau bụng giữa chỉ là hiện tượng thoáng qua do thức ăn không phù hợp hoặc stress. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài, lặp đi lặp lại hoặc trở nên nghiêm trọng, người bệnh nên đi khám để tránh bỏ sót các bệnh lý nguy hiểm.

Tùy vào vị trí đau bụng cụ thể, đau bụng giữa có thể chia thành ba nhóm chính: Đau bụng ở vị trí chính giữa bụng, đau bụng giữa bên trái và đau bụng giữa bên phải. Mỗi vị trí đau lại liên quan đến các cơ quan khác nhau và kèm theo nguyên nhân khác nhau.

Xem thêm các vị trí đau bụng thường gặp

Nguyên nhân đau bụng ở vị trí chính giữa bụng

Vùng bụng chính giữa là khu vực quanh rốn, nơi tập trung nhiều cơ quan quan trọng như dạ dày, tá tràng, tụy và ruột non. Đau bụng tại vị trí này thường liên quan đến những nguyên nhân thường gặp sau:

Viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày xảy ra khi lớp niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng bị tổn thương do acid dịch vị. Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ vùng thượng vị, đi kèm với các triệu chứng như buồn nôn, nôn, chán ăn, đầy bụng hoặc ợ chua. Viêm loét dạ dày không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến thủng hoặc hẹp môn vị.

Viêm tuỵ cấp

Viêm tụy cấp là tình trạng tụy bị viêm do men tiêu hóa tấn công ngược lại cơ quan này. Viêm tuỵ cấp xảy ra đột ngột, có thể sau bữa ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ, do rượu, nhiễm trùng hoặc sỏi mật. Người bệnh thường cảm thấy đau dữ dội ở vùng bụng giữa, đau tăng khi ho, hoạt động mạnh hoặc hít thở sâu. Ngoài ra, người bệnh có thể buồn nôn, nôn mửa, sốt cao, mệt mỏi và sút cân. Viêm tụy là bệnh lý nguy hiểm, cần chẩn đoán và xử trí kịp thời để tránh biến chứng sau này.

Tắc ruột non

Tắc ruột non xảy ra khi một phần của ruột bị tắc nghẽn, ngăn không cho thức ăn, dịch tiêu hóa và không khí đi qua. Bệnh nhân có thể cảm thấy đau quặn từng cơn vùng quanh rốn, chướng bụng, buồn nôn, nôn ra dịch tiêu hóa hoặc thậm chí là phân. Nguyên nhân có thể là dính ruột sau phẫu thuật, thoát vị, dị vật hoặc xoắn ruột. Tắc ruột là tình trạng khẩn cấp, nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn đến hoại tử ruột và nhiễm trùng ổ bụng.

Viêm ruột thừa

Trong giai đoạn đầu, viêm ruột thừa có thể gây cảm giác đau âm ỉ hoặc lâm râm ở vùng quanh rốn, có thể khiến nhiều người nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường. Sau vài giờ, cơn đau di chuyển dần xuống hố chậu phải và tăng dần về cường độ. Ngoài đau bụng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như buồn nôn, chán ăn hoặc cảm giác đầy bụng. Viêm ruột thừa nếu không được phẫu thuật sớm có thể vỡ và gây viêm phúc mạc – một biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Thoát vị rốn

Thoát vị rốn xảy ra khi các cơ bụng tại vị trí dây rốn đi qua không đóng kín, dẫn đến tình trạng một phần của nội tạng trong ổ bụng ra ngoài, tạo ra tình trạng thoát vị rốn ngay sau khi sinh hoặc thoát vị rốn sau này. Tình trạng này thường gặp ở trẻ sơ sinh, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn, đặc biệt là phụ nữ mang thai, người béo phì hoặc từng phẫu thuật ổ bụng.

Thoát vị rốn có thể gây cảm giác đau âm ỉ hoặc căng tức vùng bụng giữa, đặc biệt khi ho, rặn, đứng lâu hoặc mang vác vật nặng. Ở những trường hợp nhẹ, người bệnh chỉ cảm thấy khó chịu khi vận động mạnh. Nếu thoát vị bị kẹt và không thể tự co lại, người bệnh có thể bị đau dữ dội và cần can thiệp ngoại khoa.

Nguyên nhân đau giữa bụng bên trái và bên phải

Đau giữa bụng bên phải hay đau giữa bụng bên trái có thể là dấu hiệu của bệnh lý liên quan đến bệnh thận hoặc ruột già. Mỗi bên bụng lại liên quan đến những cơ quan nội tạng khác nhau, do đó nguyên nhân gây đau cũng rất đa dạng và cần được nhận biết sớm để xử trí kịp thời. Dưới đây là một số nguyên nhân có thể dẫn đến đau bụng cả bên trái và bên phải.

Sỏi thận

Sỏi thận hình thành khi khoáng chất trong nước tiểu kết tinh lại, tạo thành những viên sỏi cứng trong thận. Sỏi có thể hình thành ở một hoặc cả 2 bên thận. Nếu sỏi di chuyển xuống niệu quản, người bệnh có thể cảm thấy đau quặn từng cơn ở vùng bụng hoặc hông lưng bên trái, bên phải hoặc cả hai bên, tuỳ vào vị trí sỏi.

Cơn đau do sỏi thận thường dữ dội, lan ra phía trước và xuống dưới và kèm theo tiểu buốt, tiểu ra máu hoặc tiểu rắt. Ngoài ra, người bệnh có thể bị sốt kèm theo rét run nếu có nhiễm trùng tiết niệu kết hợp.

Táo bón

Táo bón kéo dài khiến phân ứ đọng trong đại tràng, đặc biệt là đoạn đại tràng xuống và đại tràng ngang, có thể gây đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn ở vùng giữa bụng bên trái, bên phải hoặc lan rộng ra cả hai bên. Cơn đau có thể kèm theo chướng bụng, đầy hơi, khó đi ngoài hoặc đi ngoài phân rắn, nhỏ. Táo bón kéo dài không chỉ gây khó chịu mà còn là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn, ….

Nguyên nhân đau bụng giữa bên phải

Vùng bụng giữa bên phải chứa nhiều cơ quan quan trọng như gan, túi mật, ruột thừa và một phần của ruột non. Khi cảm thấy đau ở vị trí này, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo của các vấn đề liên quan đến gan hoặc hệ tiêu hóa. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Viêm gan

Gan nằm ở phần trên bên phải của ổ bụng. Khi gan bị viêm do nhiễm virus (viêm gan A, B, C), lạm dụng rượu hoặc sử dụng thuốc độc với gan, người bệnh có thể cảm thấy đau tức hoặc âm ỉ ở vùng bụng giữa bên phải. Kèm theo đó là các biểu hiện như mệt mỏi, vàng da, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu, ăn uống kém. Viêm gan nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan, do đó cần được chẩn đoán và theo dõi sát.

Bệnh Crohn

Bệnh Crohn thường ảnh hưởng đến hồi tràng cuối nên có các triệu chứng đau ở vùng thắt lưng phải. Ngoài ra, bạn có thể gặp các triệu chứng khác như chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi, sụt cân, … Bệnh tiến triển mạn tính, dễ tái phát và có thể gây biến chứng nếu không được điều trị đúng cách.

Nguyên nhân đau bụng giữa bên trái

Vùng bụng giữa bên trái nằm ở khu vực gần hông trái, giữa rốn và xương sườn dưới. Tại đây có các cơ quan như đại tràng, thận trái, một phần ruột non và cơ quan sinh dục (ở nữ). Cơn đau xuất hiện tại vị trí này có thể do một số nguyên nhân sau

Viêm đại tràng

Viêm đại tràng, đặc biệt là viêm ở đoạn đại tràng xuống (bên trái), có thể gây đau bụng âm ỉ hoặc quặn từng cơn ở vùng bụng giữa bên trái. Cơn đau thường kèm theo tiêu chảy, phân lỏng hoặc có nhầy máu, đi tiêu nhiều lần trong ngày. Nguyên nhân có thể do nhiễm khuẩn, stress kéo dài hoặc bệnh viêm ruột mạn tính như viêm loét đại tràng.

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích là đặc trưng bởi đau bụng tái đi tái lại, tái phát nhiều lần kèm tiêu chảy hoặc táo bón xen kẽ. Đau bụng do hội chứng ruột kích thích thường gặp ở vùng bụng góc phần tư bên trái, cơn đau âm ỉ kéo dài kèm theo triệu chứng chướng bụng. Hội chứng ruột kích thích dễ tái phát do stress, chế độ ăn không phù hợp hoặc thay đổi nội tiết tố.

Các biện pháp hỗ trợ đau giữa bụng hiệu quả tại nhà

Đau bụng có thể khiến cơ thể khó chịu, mệt mỏi, ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số biện pháp có thể áp dụng để giảm đau bụng giữa hiệu quả tại nhà:

• Nghỉ ngơi và thư giãn: Bạn nên hạn chế vận động mạnh, nằm nghỉ ở tư thế thoải mái. Các biện pháp giảm căng thẳng, lo âu có thể giúp làm dịu cơn đau, đặc biệt nếu nguyên nhân liên quan đến hội chứng ruột kích thích.
• Chườm ấm vùng bụng: Sử dụng túi chườm ấm hoặc khăn ấm đặt lên vùng đau giúp làm giãn cơ trơn đường ruột, cải thiện lưu thông máu và giảm đau hiệu quả.
• Ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu: Ưu tiên các món mềm, dễ tiêu như cháo loãng, súp, bánh mì nướng, chuối chín. Tránh đồ cay nóng, chiên rán, đồ sống hoặc thực phẩm sinh hơi như đậu, bắp cải.
• Uống đủ nước: Uống nhiều nước lọc, có thể bổ sung nước oresol, nước dừa hoặc nước cháo loãng để duy trì điện giải, đặc biệt nếu có kèm tiêu chảy nhẹ.
• Dùng men tiêu hoá, thuốc không kê đơn khi cần thiết
• Không tự ý dùng thuốc kháng sinh, thuốc chống co thắt hay giảm đau mạnh nếu chưa rõ nguyên nhân.

Xem chi tiết cách giảm đau bụng nhanh

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Trong nhiều trường hợp, đau bụng giữa có thể tự cải thiện tại nhà. Tuy nhiên, nếu đau bụng kèm theo xuất hiện các dấu hiệu dưới đây, người bệnh cần đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời :

• Đau bụng dữ dội, không thuyên giảm: Đặc biệt nếu đau lan ra lưng, vai hoặc hông, có thể liên quan đến viêm tụy, sỏi thận hoặc tắc ruột.
• Buồn nôn hoặc nôn kéo dài: Không ăn uống được, mất nước nghiêm trọng, có nguy cơ rối loạn điện giải.
• Sốt cao trên 38,5°C: Đau bụng có thể do các nhiễm trùng như viêm ruột thừa, viêm gan, viêm đường tiết niệu, …
• Đi ngoài ra máu, phân đen hoặc tiêu chảy kéo dài: Có thể liên quan đến loét dạ dày, viêm đại tràng, xuất huyết tiêu hóa.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài: Có thể liên quan đến các bệnh lý mạn tính hoặc ác tính ở hệ tiêu hóa.
• Tiền sử bệnh tiêu hóa mãn tính hoặc phẫu thuật bụng gần đây.

Kết luận

Tóm lại, đau bụng giữa có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề về tiêu hóa hoặc bệnh lý tiềm ẩn cần được theo dõi và xử lý kịp thời. Việc nhận biết sớm nguyên nhân và áp dụng biện pháp chăm sóc phù hợp sẽ giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng sức khỏe.

Để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động ổn định và giảm thiểu các cơn đau bụng khó chịu, bạn có thể tham khảo sản phẩm men tiêu hóa Menpeptine với công thức chứa các enzyme tiêu hóa tự nhiên như Papain, Bromelain, Alpha-Amylase,… giúp phân giải thức ăn, giảm đầy hơi, chướng bụng và hỗ trợ hấp thu dưỡng chất hiệu quả.

Menpeptine phù hợp cho cả người lớn và trẻ nhỏ, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu hay suy giảm enzym tiêu hóa. Sản phẩm được sản xuất tại nhà máy đạt chuẩn GMP, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Hãy bổ sung Menpeptine vào tủ thuốc gia đình để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa mỗi ngày.

Xem thêm review về men tiêu hóa Menpeptine

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả