Hệ tiêu hoá
Gan – Mật
Ho – Long đờm
Xương khớp
Sắc đẹp
Vitamin & khoáng chất
Tuần hoàn & Tim mạch
Mắt
Nội tiết – Sinh lý
Vật tư y tế
Mua Menpeptine
Collagen là một loại protein chiếm khoảng 30% tổng lượng protein trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc và độ đàn hồi của da, xương, cơ, và các mô liên kết. Đây là thành phần thiết yếu giúp da săn chắc, mịn màng và giảm nếp nhăn.
Ngoài ra, collagen còn hỗ trợ sức khỏe xương khớp và tăng cường sức bền cơ thể. Tuy nhiên, việc sử dụng collagen cần được lựa chọn cẩn thận về nguồn gốc và liều lượng để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Cùng Mediphar USA với hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành thực phẩm chức năng khám phá chi tiết hơn về collagen trong bài viết sau.
Collagen là gì?
Collagen là một loại protein phổ biến nhất trong cơ thể, chiếm khoảng 30% tổng lượng protein. Đây là thành phần chính cấu tạo nên da, cơ, xương, gân, dây chằng và các mô liên kết khác, đồng thời hiện diện trong các cơ quan, mạch máu và niêm mạc ruột. Collagen được hình thành từ các axit amin như proline, glycine và hydroxyproline, sắp xếp thành cấu trúc xoắn ba đặc trưng.
Collagen được cơ thể sản xuất tự nhiên thông qua sự kết hợp của các axit amin – thành phần cấu tạo nên protein từ thực phẩm. Để tổng hợp collagen, cơ thể cần:
- Proline: có nhiều trong lòng trắng trứng, bắp cải, măng tây, nấm và sữa.
- Glycine: tìm thấy trong da heo, da gà, gelatin và các thực phẩm giàu protein khác.
- Vitamin C: dồi dào trong trái cây họ cam quýt và ớt chuông.
- Kẽm: chứa trong thịt bò, cừu, lợn, động vật có vỏ, các loại đậu, sữa, phô mai và hạt.
- Đồng: hiện diện trong nội tạng động vật, bột ca cao, hạt điều, mè và đậu lăng.
Collagen có tác dụng gì?
Collagen là một thành phần quan trọng trong cơ thể, và việc bổ sung collagen mang lại nhiều lợi ích tiềm năng, đặc biệt là đối với sức khỏe da và xương.
Lợi ích cho làn da
Một trong những công dụng phổ biến nhất của collagen là hỗ trợ da khỏe mạnh. Nhiều nghiên cứu cho thấy collagen thủy phân – dạng collagen đã được xử lý để cơ thể dễ hấp thụ – giúp cải thiện độ ẩm, độ đàn hồi và giảm nếp nhăn trên da. Đánh giá từ 19 nghiên cứu với 1.125 người tham gia (chủ yếu là phụ nữ) cho thấy, việc sử dụng collagen đều đặn có hiệu quả hơn so với giả dược. Liều lượng thường thấy là 2,5–15 gam mỗi ngày, kéo dài ít nhất 8 tuần.
Tác dụng với xương
Collagen cũng hỗ trợ cải thiện sức khỏe xương, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh – nhóm có nguy cơ cao mắc các vấn đề như loãng xương. Một nghiên cứu kéo dài 1 năm với 102 phụ nữ cho thấy việc bổ sung 5 gam collagen peptide mỗi ngày giúp tăng mật độ khoáng xương (BMD) ở cột sống và xương đùi. Thậm chí, khi sử dụng lâu dài trong 4 năm, BMD tiếp tục cải thiện đáng kể.
Tăng khối lượng cơ bắp
Là thành phần chính của cơ bắp, collagen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức mạnh cơ bắp, đặc biệt ở người lớn tuổi.
Một nghiên cứu kéo dài 12 tuần ở 26 người đàn ông cao tuổi bị suy giảm cơ bắp (sarcopenia) cho thấy, việc kết hợp bổ sung 15g collagen hàng ngày với chương trình tập luyện giúp họ tăng đáng kể khối lượng cơ và sức mạnh so với nhóm chỉ tập luyện.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Collagen cung cấp cấu trúc cho động mạch, giúp chúng duy trì sự linh hoạt và đàn hồi. Thiếu hụt collagen có thể dẫn đến xơ vữa động mạch – một bệnh làm hẹp động mạch và tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ.
Một nghiên cứu kéo dài 6 tháng với 30 người trưởng thành khỏe mạnh cho thấy việc bổ sung 16g collagen hàng ngày giúp giảm đáng kể độ cứng của động mạch và tăng mức cholesterol HDL (tốt) trung bình 6%, góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Cải thiện sức khỏe đường ruột
Mặc dù chưa có nghiên cứu lâm sàng nào xác nhận, một số chuyên gia cho rằng collagen có thể giúp cải thiện hội chứng ruột rò (leaky gut syndrome) – một tình trạng liên quan đến sự suy giảm chức năng hàng rào bảo vệ ruột.
Củng cố tóc và móng
Collagen có thể giúp móng tay chắc khỏe hơn và ngăn ngừa tình trạng gãy móng. Một số người cũng cho rằng collagen giúp tóc giảm gãy rụng, mặc dù cần thêm nghiên cứu để xác nhận.
Các loại collagen
Hiện nay, các nhà khoa học đã xác định được khoảng 28 loại collagen khác nhau trong cơ thể. Chúng khác biệt về cách các phân tử được sắp xếp, các thành phần tế bào liên quan và vị trí xuất hiện trong cơ thể. Dù vậy, tất cả collagen đều có điểm chung là cấu trúc xoắn ba đặc trưng.
Dưới đây là năm loại collagen chính và vai trò của chúng:
- Collagen loại I: Chiếm 90% tổng lượng collagen trong cơ thể, loại này dày đặc và đóng vai trò tạo cấu trúc cho da, xương, gân và dây chằng.
- Collagen loại II: Có trong sụn đàn hồi, giúp bảo vệ và hỗ trợ hoạt động của khớp.
- Collagen loại III: Tìm thấy trong cơ, động mạch và các cơ quan, hỗ trợ các chức năng cơ bản.
- Collagen loại IV: Xuất hiện trong các lớp da, giữ vai trò quan trọng trong cấu trúc da.
- Collagen loại V: Được tìm thấy trong giác mạc mắt, một số lớp da, tóc và mô nhau thai, hỗ trợ chức năng của các mô đặc biệt này.
Điều gì xảy ra với collagen khi bạn già đi?
Khi bạn già đi, cơ thể sẽ sản xuất collagen ít hơn và lượng collagen hiện có cũng bị phân hủy nhanh hơn. Chất lượng collagen cũng không còn tốt như khi bạn còn trẻ. Đặc biệt đối với phụ nữ đều trải qua sự sụt giảm đáng kể trong việc sản xuất collagen sau khi mãn kinh. Ngoài ra, việc suy giảm collagen là điều bình thường ở tất cả mọi người khi bước qua tuổi 60.
Cách bổ sung collagen hiệu quả
Bổ sung từ nguồn thực phẩm chứa nhiều collagen
Collagen là một loại protein quan trọng có mặt ở tất cả các loài động vật, đặc biệt tập trung ở các bộ phận như da, xương, và khớp. Một số thực phẩm giàu collagen bao gồm:
- Các bộ phận động vật: xương, da gà, đốt ngón tay lợn, dây chằng.
- Hải sản: da cá, sứa.
- Nước hầm xương: được làm từ xương và dây chằng động vật.
Cơ thể tự sản xuất collagen từ các axit amin có trong thực phẩm giàu protein như thịt gia cầm, cá, đậu, và trứng. Để quá trình này diễn ra hiệu quả, cơ thể còn cần các dưỡng chất khác, đặc biệt là vitamin C. Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp collagen, vì vậy nếu thiếu hụt loại vitamin này, quá trình sản xuất collagen sẽ bị suy giảm.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C như trái cây họ cam quýt, ớt, rau xanh và quả mọng không chỉ giúp hỗ trợ collagen mà còn cải thiện sức khỏe làn da. Ngoài ra, chế độ ăn giàu hợp chất thực vật có lợi cũng giúp giảm viêm, bảo vệ collagen khỏi sự thoái hóa và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Sử dụng thực phẩm bổ sung chứa collagen
Collagen dạng bột và viên uống
Hiện nay, các loại bột và viên uống collagen đang trở thành xu hướng bổ sung collagen phổ biến. Một số nghiên cứu cho thấy, collagen dạng uống, bao gồm cả dạng bột, có thể giúp giảm các dấu hiệu lão hóa. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng: “Bột collagen thực chất là một nguồn protein.
Khi được tiêu hóa, cơ thể sẽ xử lý nó giống như bất kỳ loại protein nào khác, chẳng hạn như từ thịt gà hay cá. Điều đó có nghĩa là bột collagen không thể trực tiếp đến da để cải thiện độ đàn hồi hay làm da căng mọng.” Vì vậy, hiệu quả thực sự của những sản phẩm này vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn.
Kem, dầu và mặt nạ collagen
Các sản phẩm chăm sóc da chứa collagen, như kem dưỡng hoặc mặt nạ, thường được quảng cáo là có khả năng làm mờ nếp nhăn và cấp ẩm sâu, tạo hiệu ứng căng da tạm thời. Những sản phẩm này thường chứa collagen tổng hợp, giúp khóa độ ẩm trên bề mặt da. Tuy nhiên, vẫn thiếu các nghiên cứu cụ thể về cách sử dụng collagen tại chỗ sao cho đạt hiệu quả tối ưu nhất.
Lưu ý khi sử dụng
Việc bổ sung collagen được xem là an toàn cho hầu hết người trưởng thành khỏe mạnh, đặc biệt khi dùng liều lượng dưới 10 mg mỗi ngày trong thời gian dưới 5 tháng. Với liều lượng này, hầu như không có tác dụng phụ đáng kể nào được báo cáo.
Tuy nhiên, một số người có thể gặp các tác dụng phụ hiếm gặp như:
- Đầy bụng
- Tiêu chảy
- Ợ nóng
- Khó tiêu
- Buồn nôn
Đối với những người ít tiêu thụ hải sản hoặc có tiền sử dị ứng với động vật có vỏ, cần thận trọng khi sử dụng các sản phẩm collagen. Một số loại collagen được chiết xuất từ cá hoặc động vật có vỏ, có thể gây ra các phản ứng dị ứng như phát ban, đau bụng, tiêu chảy hoặc nghẹt mũi. Vì vậy, hãy kiểm tra kỹ nhãn sản phẩm và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào.
Một số câu hỏi thường gặp về collagen
Những thói quen sống nào gây hại cho collagen?
Để bảo vệ lượng collagen trong cơ thể, bạn nên tránh những thói quen có thể gây tổn hại đến cấu trúc quan trọng này:
- Hút thuốc lá: Khi bạn hút thuốc, cơ thể sản xuất collagen ít hơn và chất lượng collagen cũng giảm. Hút thuốc còn phá hủy elastin (giúp da đàn hồi), gây nếp nhăn và khiến vết thương lâu lành. Ngoài ra, nicotine trong thuốc lá làm co mạch máu, khiến máu không cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho da, làm da yếu đi và dễ lão hóa hơn.
- Tiêu thụ quá nhiều đường và carbohydrate tinh chế: Khi lượng đường trong cơ thể cao, nó sẽ kết hợp với protein trong cơ thể để tạo ra các hợp chất gây hại, gọi là sản phẩm glycation tiên tiến (AGEs). Những hợp chất này làm collagen trở nên yếu hơn, khô và dễ gãy, khiến da mất đi sự căng mịn. Tinh bột tinh chế, như bánh mì trắng và mì gói, cũng làm tăng lượng đường trong máu nhanh chóng, góp phần gây ra tình trạng này.
- Tiếp xúc với tia cực tím (UV): Ánh nắng mặt trời quá mức không chỉ phá hủy collagen mà còn làm chậm quá trình sản xuất, góp phần gây ra các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn. Để bảo vệ da, bạn nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mạnh và sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên khi ra ngoài.
Bằng cách thay đổi lối sống và tránh các yếu tố trên, bạn có thể giảm nguy cơ tổn thương collagen, giúp duy trì làn da khỏe mạnh và tươi trẻ lâu dài.
Tôi có thể làm gì để cải thiện tình trạng mất collagen ở da nhằm làm chậm các dấu hiệu lão hóa?
Để làm chậm quá trình lão hóa da, việc bảo vệ làn da khỏi tia cực tím (UV) là rất quan trọng. Hãy thoa kem chống nắng mỗi ngày với chỉ số SPF từ 30 trở lên để giảm thiểu tác hại từ ánh nắng mặt trời. Khi ra ngoài, bạn nên đội mũ rộng vành, đeo kính râm chống tia UV, mặc áo sơ mi dài tay và quần dài nhẹ. Để tăng cường bảo vệ, hãy chọn quần áo có nhãn chỉ số bảo vệ tia cực tím (UPF). Tránh tắm nắng trực tiếp để hạn chế tổn thương cho da.
Ngoài ra, một chế độ ăn uống cân bằng cũng góp phần cải thiện sức khỏe làn da. Hãy thử áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải, bao gồm nhiều rau củ, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và trái cây, kết hợp với một lượng vừa phải hải sản, thịt, gia cầm, sữa và trứng. Chế độ ăn này không chỉ tốt cho da mà còn hỗ trợ sức khỏe toàn diện.
Ăn thực phẩm giàu collagen có làm tăng lượng collagen trong cơ thể tôi không?
Collagen không thể được cơ thể hấp thụ trực tiếp ở dạng nguyên vẹn. Khi bạn tiêu thụ thực phẩm giàu collagen, cơ thể sẽ phân hủy chúng thành các axit amin trước khi sử dụng. Vì vậy, việc ăn các thực phẩm giàu collagen không đồng nghĩa với việc tăng trực tiếp lượng collagen trong cơ thể.
Tuy nhiên, nhiều loại thực phẩm cung cấp các dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ quá trình sản xuất collagen tự nhiên. Những thực phẩm này chứa các axit amin như proline và glycine, cùng với các vi chất quan trọng như vitamin C, kẽm và đồng. Kết hợp những thực phẩm này vào chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp cơ thể tạo ra collagen hiệu quả hơn.
Collagen peptide là gì?
Collagen không thể được hấp thụ trực tiếp bởi cơ thể ở dạng nguyên vẹn. Để sử dụng, nó phải được phân hủy thành các axit amin hoặc peptide – những mảnh nhỏ hơn dễ hấp thụ hơn.
Collagen peptide, hay còn gọi là collagen thủy phân, là sản phẩm từ quá trình này. Các chất bổ sung collagen hiện nay chủ yếu chứa collagen peptide, thường được bán dưới dạng bột hoặc viên uống. Khi bổ sung collagen peptide, cơ thể sẽ hấp thụ chúng qua đường tiêu hóa. Từ đó, các axit amin được sử dụng như nguyên liệu để hỗ trợ tái tạo collagen và các protein khác trong cơ thể. Việc bổ sung collagen peptide đã trở thành một lựa chọn phổ biến nhờ tính tiện lợi và khả năng hấp thụ dễ dàng của nó.
Kết luận
Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe làn da, xương, cơ bắp và hệ mạch máu. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng bổ sung collagen đúng cách có thể giúp cải thiện độ đàn hồi da, giảm nếp nhăn, tăng cường sức khỏe xương và cơ bắp, đồng thời hỗ trợ tim mạch. Để đạt hiệu quả tối ưu, việc bổ sung collagen cần kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì lối sống khoa học và sử dụng các sản phẩm chất lượng.
Một lựa chọn an toàn và đáng tin cậy là sản phẩm Biotin Collagen 30 Plus White từ Mediphar USA. Đây là sự kết hợp hoàn hảo giữa collagen và các thành phần hỗ trợ khác, giúp bổ sung dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể.
Tài liệu tham khảo:
- Collagen: https://my.clevelandclinic.org/health/articles/23089-collagen
- Bổ sung collagen: Lợi và hại thế nào?: https://suckhoedoisong.vn/bo-sung-collagen-loi-va-hai-the-nao-169230911004628929.htm
- What Is Collagen, and What Is It Good For?: https://www.healthline.com/nutrition/collagen#_noHeaderPrefixedContent
- What You Need to Know About the Health Benefits of Collagen: https://www.healthline.com/nutrition/collagen-benefits
- 8 Science-Backed Collagen Benefits: https://www.verywellhealth.com/collagen-benefits-8708292
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.
