Vừa cận thị vừa loạn thị gọi là gì? Có mổ được không?

Bạn thường xuyên thấy mỏi mắt, nhìn mờ cả khi gần lẫn khi xa, nhưng lại không rõ mình đang gặp vấn đề gì? Rất có thể bạn đang rơi vào tình trạng vừa cận thị vừa loạn thị, đây một tật khúc xạ tưởng quen thuộc nhưng dễ bị bỏ qua. Làm sao để nhận biết sớm, điều trị đúng cách và bảo vệ thị lực về lâu dài? Ngay tại bài viết này, Mediphar USA sẽ cùng bạn tìm hiểu trọn bộ giải pháp khoa học và dễ áp dụng nhất để giữ đôi mắt luôn sáng khỏe trong nhịp sống hiện đại.

Vừa cận thị vừa loạn thị là gì?

Cận thị và loạn thị là hai dạng tật khúc xạ phổ biến, thường gặp ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, khi hai tình trạng này xuất hiện cùng lúc, người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong sinh hoạt thường ngày, học tập hay làm việc, bởi tầm nhìn không chỉ bị mờ mà còn méo mó, nhòe nhoẹt ở nhiều khoảng cách khác nhau.

Cận thị (Myopia) là tình trạng ánh sáng hội tụ trước võng mạc, khiến hình ảnh ở xa trở nên mờ nhòe. Trong khi đó, loạn thị (Astigmatism) là hiện tượng giác mạc hoặc thủy tinh thể có hình dạng không đều, khiến ánh sáng không thể hội tụ chính xác, làm hình ảnh bị biến dạng cả khi nhìn gần lẫn xa.

Khi người bệnh bị vừa cận thị vừa loạn thị (myopic astigmatism), ánh sáng bị lệch hướng theo nhiều trục, gây ra tình trạng mờ, lóa, nhòe, đau đầu, mỏi mắt kéo dài. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng thị lực và khả năng nhìn rõ vật thể.

Tại sao vừa bị cận vừa bị loạn?

Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó bao gồm:

• Di truyền: nếu cha mẹ có tật khúc xạ, con cái dễ bị mắc theo.
• Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học: ngồi học sai tư thế, nhìn gần quá lâu, không nghỉ mắt hợp lý.
• Tác động từ môi trường: ánh sáng kém, không gian sống không đảm bảo, thiếu thời gian tiếp xúc ánh sáng tự nhiên.

Nếu không phát hiện và điều chỉnh kịp thời, cận loạn thị có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như nhược thị (mắt lười), thoái hóa điểm vàng hoặc tăng nguy cơ tai nạn thị giác. Khi thị lực suy giảm, người bệnh có thể khó quan sát rõ trong các tình huống như đi đường, điều khiển phương tiện hoặc tham gia các hoạt động hằng ngày, từ đó dễ gặp tai nạn do không nhìn thấy vật cản hay đánh giá sai khoảng cách.

Dấu hiệu vừa cận thị vừa loạn thị

Cận thị và loạn thị là hai tật khúc xạ riêng biệt ở mắt, nhưng khi xuất hiện cùng lúc gọi là cận loạn thị, chúng có thể khiến thị lực giảm sút nghiêm trọng hơn so với từng tật riêng lẻ. 

Ở người bình thường, hình ảnh được hội tụ chính xác trên võng mạc giúp mắt nhìn rõ. Trong khi đó, ở người bị cận loạn thị, hình ảnh lại hội tụ sai vị trí do kết hợp độ cong bất thường của giác mạc (loạn thị) và trục nhãn cầu dài hơn bình thường (cận thị), dẫn đến hiện tượng nhìn mờ, nhòe cả ở gần và xa.

Triệu chứng dễ nhận thấy nhất là không thể nhìn rõ vật thể ở mọi khoảng cách, đặc biệt là khi ánh sáng yếu hoặc cần quan sát chi tiết. Người bệnh có thể phải nheo mắt, nghiêng đầu để lấy nét, điều này gây ra hiện tượng mỏi mắt, đau đầu, nhức trán, nhất là sau khi đọc sách, học bài hoặc sử dụng máy tính trong thời gian dài. Những dấu hiệu này thường bị bỏ qua hoặc nhầm với mỏi mắt thông thường, khiến bệnh âm thầm tiến triển.

Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, cận loạn thị có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như nhược thị, thoái hóa điểm vàng, đặc biệt ở trẻ nhỏ đang trong giai đoạn phát triển thị lực. Nhược thị nếu xảy ra sẽ rất khó hồi phục và ảnh hưởng lâu dài đến khả năng nhìn của trẻ.

Vừa cận vừa loạn có nguy hiểm không?

Vừa cận thị vừa loạn thị không phải tật khúc xạ quá nguy hiểm đến sức khỏe, tuy nhiên nếu độ cận loạn thị quá cao có thể ảnh hưởng đến giác mạc làm thị lực ngày càng kém. Bệnh được chia làm 4 nhóm chính bao gồm: loạn thị cận đơn, loạn thị cận đơn chéo, loạn thị cận đơn nghịch và loạn thị cận kép. Trong đó, loạn thị cận kép là tình trạng nặng và ảnh hưởng đến thị lực nặng nhất. Do đó, người gặp tình trạng cận loạn thị cần được điều trị và chăm sóc đúng cách để hạn chế tăng độ, duy trì được thị lực ở mức tốt nhất. 

Vừa cận thị vừa loạn thị điều trị bằng cách nào?

Tùy theo độ tật khúc xạ và nhu cầu của từng người, việc điều trị cận loạn thị có thể được thực hiện qua ba nhóm phương pháp chính: sử dụng kính (gọng hoặc áp tròng), phẫu thuật khúc xạ hoặc cấy kính nội nhãn.

Sử dụng kính gọng và kính áp tròng

Kính gọng vẫn là phương pháp truyền thống, đơn giản và hiệu quả để điều chỉnh cận loạn thị. Tròng kính được thiết kế riêng biệt với độ cận và độ loạn phù hợp từng mắt, giúp cải thiện thị lực một cách nhanh chóng và an toàn. Đối với những người hoạt động nhiều hoặc có nhu cầu thẩm mỹ, kính áp tròng loại toric là lựa chọn thay thế phổ biến. Đây là loại kính này được thiết kế đặc biệt để điều chỉnh loạn thị và có thể đeo hàng ngày.

Tuy nhiên, cả hai loại kính đều mang tính chất hỗ trợ tạm thời, không thể điều trị dứt điểm tật khúc xạ. Ngoài ra, kính áp tròng đòi hỏi phải sử dụng đúng cách để tránh nhiễm trùng giác mạc hoặc khô mắt.

Phẫu thuật khúc xạ bằng laser

Hiện nay không ít người bệnh thắc mắc liệu vừa cận thị vừa loạn thị thì có mổ được không? Câu trả lời là CÓ. Cận loạn thị có thể được loại bỏ hoàn toàn bằng phương pháp phẫu thuật laser tiên tiến. 

Một số kỹ thuật hiện nay cho phép can thiệp cùng lúc cả cận và loạn thị, giúp cải thiện thị lực chỉ sau một lần phẫu thuật. Dù vậy, mỗi phương pháp sẽ có những điểm mạnh và hạn chế riêng, nên việc thăm khám kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa là điều cần thiết để lựa chọn hướng điều trị phù hợp nhất với tình trạng mắt của từng người.

• LASIK thường quy: Dùng dao vi phẫu để tạo vạt giác mạc, sau đó điều chỉnh khúc xạ bằng tia laser Excimer. Ưu điểm là nhanh, phổ biến, chi phí thấp, nhưng có thể gây khô mắt nhẹ sau mổ, thường kéo dài trong vài tuần đến vài tháng và sẽ cải thiện dần theo thời gian nếu chăm sóc đúng cách.
• Femto LASIK: Sử dụng laser Femtosecond để tạo vạt giác mạc, chính xác hơn dao cơ học. Phù hợp với người có độ cận đến -18 đi-op và loạn đến 6 đi-op.
• ReLEx SMILE: Là phương pháp tiên tiến nhất, không tạo vạt giác mạc, ít xâm lấn, phục hồi nhanh, hạn chế khô mắt, rất phù hợp với người có giác mạc mỏng hoặc hoạt động nhiều.
• Phakic ICL: Cấy thấu kính nội nhãn vào mắt, không can thiệp lên giác mạc. Dành cho người có độ cận/loạn rất cao hoặc không đủ điều kiện mổ bằng laser.

Tuy nhiên, để được mổ, người bệnh cần đáp ứng các điều kiện như:

• Trên 18 tuổi
• Độ cận dưới -10 đi-op
• Giác mạc đủ dày
• Không mắc các bệnh lý về mắt như Glôcôm, viêm kết giác mạc, đau mắt đỏ
• Ngoài ra, người có bệnh lý toàn thân như tiểu đường, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú sẽ không được chỉ định phẫu thuật.

Chi phí mổ mắt cận loạn thị bao nhiêu tiền?

Chi phí mổ cận loạn phụ thuộc vào phương pháp và cơ sở y tế. Dưới đây là bảng giá tham khảo tại các bệnh viện, trung tâm nhãn khoa uy tín:

Lưu ý: Thời gian phục hồi sau phẫu thuật có thể khác nhau tùy theo cơ địa và tình trạng mắt của từng người. Để đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu và tái khám định kỳ theo đúng chỉ định từ bác sĩ.

Mổ cận loại thị ở đâu an toàn, tốt?

Hiện nay, nhiều cơ sở y tế tại Việt Nam có đội ngũ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại, đủ điều kiện thực hiện các phương pháp phẫu thuật khúc xạ một cách an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số địa chỉ uy tín được nhiều người lựa chọn:

Tại Thành phố Hồ Chí Minh

• Bệnh viện Mắt Việt Nga TP.HCM (1 Đ. 3 Tháng 2, Quận 10)
• Bệnh viện Mắt Cao Thắng (135B Trần Bình Trọng, Quận 5)
• Sunshine Eye Care (51 Phạm Viết Chánh, Quận 1)
• Bệnh viện Mắt TP.HCM (280 Điện Biên Phủ, Quận 3)
• Hai Yen Eye Care (31A Nguyễn Đình Chiểu, Quận 1)

Tại Hà Nội

• Bệnh viện Mắt Trung ương (85 Bà Triệu, Quận Hai Bà Trưng)
• Bệnh viện Mắt Hà Nội (37 Hai Bà Trưng, Quận Hoàn Kiếm)
• Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 (72 Nguyễn Chí Thanh, Quận Đống Đa)
• Bệnh viện Mắt Quốc tế DND (128 Bùi Thị Xuân, Quận Hai Bà Trưng)
• Bệnh viện Mắt Quốc tế Việt – Nga (Nhà C2, Làng Quốc tế Thăng Long, Dịch Vọng, Quận Cầu Giấy)

Một số đơn vị còn có chương trình khuyến mãi theo nhóm, hoàn phí khám nếu mổ trong ngày, hoặc tặng gói tái khám 1 năm. Việc lựa chọn đúng nơi điều trị không chỉ ảnh hưởng đến chi phí, mà còn quyết định chất lượng, độ an toàn và hiệu quả lâu dài của ca mổ. Vì vậy, bạn nên dành thời gian tìm hiểu thông tin, đọc qua đánh giá của người đã từng thực hiện và có thể đến thăm khám thử ở 2–3 nơi trước khi quyết định. Việc này giúp bạn nghe nhiều ý kiến tư vấn khác nhau và có thêm cơ sở để lựa chọn nơi phù hợp nhất với tình trạng mắt của mình.

Chăm sóc mắt sau khi mổ cận loạn thị

Sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể cách chăm sóc và bảo vệ mắt để giúp mắt nhanh hồi phục và duy trì thị lực ổn định. Tuy nhiên, nhìn chung, dù thực hiện theo phương pháp nào, người bệnh cũng cần đặc biệt lưu ý một số điều quan trọng sau:

• Đeo kính bảo hộ ít nhất 3 ngày đầu.
• Không dụi mắt, tránh khói bụi, ánh sáng mạnh.
• Nhỏ thuốc và nước mắt nhân tạo đúng giờ.
• Tái khám đúng lịch: 1 ngày – 1 tuần – 1 tháng – 3 tháng – 6 tháng.
• Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trong 7 ngày đầu tiên.
• Áp dụng quy tắc 20-20-20: cứ 20 phút làm việc, nhìn xa 6m trong 20 giây.

Biện pháp phòng ngừa cận loạn thị hiệu quả

Hiện nay, đa phần những người bị cận – loạn thị vẫn đang đeo kính, hoặc chưa sẵn sàng can thiệp bằng các phương pháp phẫu thuật. Trong trường hợp này, việc chăm sóc và bảo vệ mắt mỗi ngày là điều rất quan trọng để làm chậm quá trình tăng độ.

Áp dụng quy tắc 20-20-20

Cụ thể, sau mỗi 20 phút làm việc liên tục trước màn hình hoặc sách vở, bạn nên dành ra 20 giây để nhìn ra xa khoảng 20 feet (tương đương 6 mét). Điều này giúp cơ mắt được nghỉ ngơi, giảm mỏi và hạn chế điều tiết quá mức – một nguyên nhân làm cận loạn nặng thêm.

Tập các bài tập mắt

Luyện tập các bài tập như đảo mắt theo vòng tròn, nhìn xa – gần luân phiên hoặc nhắm mắt thư giãn trong vài phút mỗi giờ làm việc cũng được chuyên gia khuyến khích. Những thao tác này có thể kích thích tuần hoàn máu ở vùng mắt và giúp mắt linh hoạt hơn khi phải điều tiết liên tục.

Tư thế ngồi học và làm việc

Hãy giữ khoảng cách từ mắt đến sách vở hay màn hình máy tính khoảng 30–40 cm. Nguồn sáng nên bố trí phù hợp, tránh tình trạng ánh sáng quá mạnh hoặc quá yếu khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn mức bình thường.

Hạn chế thời gian tiếp xúc với thiết bị điện tử

Việc sử dụng máy tính bảng, điện thoại thông minh trong thời gian dài, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng kém là yếu tố nguy cơ hàng đầu khiến tật khúc xạ tăng nhanh ở lứa tuổi học đường.

Ăn uống khoa học

Xây dựng chế độ ăn giàu dưỡng chất giúp nuôi dưỡng võng mạc là nền tảng giúp đôi mắt khỏe mạnh hơn, chống khô mắt và tăng cường sức đề kháng cho đôi mắt: Vitamin A, Lutein và zeaxanthin, Omega-3, ….

Sử dụng thực phẩm chức năng bổ mắt

Việc bổ sung những thực phẩm này vào bữa ăn hàng ngày là cách đơn giản nhưng hiệu quả để giữ đôi mắt luôn sáng khỏe, đặc biệt với người đang mắc các tật khúc xạ như cận – loạn thị.

▷ Tham khảo thêm: Top 10+ thuốc bổ mắt tốt cho người cận thị và lưu ý cần biết

Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, không phải ai cũng duy trì được chế độ ăn uống lý tưởng. Vì vậy, việc sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ thị lực được xem là giải pháp tối ưu, đặc biệt với những người thường xuyên làm việc trước máy tính, học sinh – sinh viên đang trong độ tuổi phát triển thị lực, hoặc người lớn tuổi có nguy cơ mắc các bệnh lý võng mạc.

Một trong những lựa chọn nổi bật hiện nay là dầu gấc Vina, sản phẩm giàu beta-carotene – tiền vitamin A tự nhiên, cùng hàm lượng cao lycopene và zeaxanthin – các hoạt chất quý hỗ trợ bảo vệ tế bào biểu mô mắt, tăng độ ẩm giác mạc và hạn chế thoái hóa điểm vàng. Nhờ vậy, sản phẩm phù hợp với người bị khô mắt, mỏi mắt, nhìn mờ ban đêm hoặc mắc tật khúc xạ. Dùng đều đặn giúp mắt sáng khỏe, giảm nguy cơ tái cận và chống lại tác hại từ ánh sáng xanh, ô nhiễm.

Vừa cận vừa loạn thị không chỉ khiến tầm nhìn bị ảnh hưởng mà còn làm suy giảm chất lượng sống nếu không được điều chỉnh kịp thời. Nhưng tin vui là bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng này bằng cách tạo thói quen chăm sóc mắt đúng cách mỗi ngày, chọn giải pháp phù hợp từ kính, cho đến chế độ dinh dưỡng hợp lý và có thể cân nhắc giải pháp phẫu thuật để loại bỏ tật khúc xạ. Bên cạnh chế độ sinh hoạt khoa học, một số sản phẩm bổ sung từ thiên nhiên như dầu gấc, giàu beta-carotene, lycopene và zeaxanthin, cũng có thể hỗ trợ nuôi dưỡng võng mạc, giảm tình trạng mỏi – khô – mờ mắt khi sử dụng đều đặn.

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả