Hỏi đáp: Nhà thuốc bệnh viện có được bán thực phẩm chức năng không?

Nhu cầu sử dụng thực phẩm chức năng (TPCN) trong điều trị hỗ trợ và chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng. Vì vậy, nhiều nhà thuốc trong bệnh viện muốn bổ sung thực phẩm chức năng vào danh mục kinh doanh. Tuy nhiên, không ít quản lý và dược sĩ vẫn băn khoăn: “Nhà thuốc bệnh viện có được phép bán thực phẩm chức năng không? Nếu có thì phải đáp ứng những điều kiện gì?”

Dưới đây Mediphar USA sẽ tổng hợp và phân tích chi tiết về nội dung này, dựa trên các quy định pháp luật mới nhất để bạn tham khảo.

Quy định về phạm vi kinh doanh của nhà thuốc bệnh viện

Phạm vi kinh doanh của nhà thuốc bệnh viện được giới hạn chủ yếu trong việc bán lẻ thuốc thành phẩm hợp pháp, thuốc pha chế theo đơn của bệnh viện, thuốc đông y – dược liệu (nếu có), và đảm bảo cung ứng thuốc theo danh mục điều trị do Hội đồng thuốc và điều trị của bệnh viện công bố. Ngoài ra, nhà thuốc bệnh viện có thể mua hoặc ủy thác nhập khẩu thuốc để phục vụ nhu cầu điều trị.

Khác với nhà thuốc tư nhân, nhà thuốc bệnh viện không kinh doanh tự do theo thị trường, mà chỉ phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh nội viện và ngoại trú, đảm bảo bệnh nhân tiếp cận thuốc đúng danh mục, đúng giá, theo quy định của Bộ Y tế. Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược của cơ sở bán lẻ thuốc chỉ ghi nhận các phạm vi kinh doanh liên quan đến thuốc, không bao gồm nội dung về kinh doanh mỹ phẩm hay các sản phẩm khác ngoài phạm vi quản lý của Luật Dược. [1]

Giải đáp: Nhà thuốc bệnh viện có được phép bán thực phẩm chức năng không?

Nhà thuốc bệnh viện có thể được phép bán thực phẩm chức năng, nhưng chỉ khi việc này phù hợp với quy định pháp luật và được bệnh viện phê duyệt.

Cụ thể, Bộ Y tế nêu rằng Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược của cơ sở bán lẻ thuốc (như nhà thuốc bệnh viện) chỉ ghi phạm vi liên quan đến thuốc, không bao gồm mỹ phẩm hay TPCN. Vì vậy, việc nhà thuốc bệnh viện được bán thêm TPCN phải phù hợp với quyết định thành lập, quy chế hoạt động của nhà thuốc và của bệnh viện. Nếu quy chế hoặc quyết định thành lập không cho phép, nhà thuốc không được tự ý kinh doanh.

Ngoài ra, theo điểm c khoản 2 Mục II Phụ lục I-1a Thông tư số 02/2018/TT-BYT, đã được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 11/2025/TT-BYT, trường hợp kinh doanh thêm mỹ phẩm, TPCN hoặc thiết bị y tế thì phải bố trí khu vực riêng, không bày bán cùng thuốc, không gây ảnh hưởng đến chất lượng thuốc và phải treo biển hiệu ghi rõ “Sản phẩm này không phải là thuốc”.

Như vậy, nhà thuốc bệnh viện được phép bán TPCN nếu bệnh viện cho phép và tuân thủ các quy định chuyên ngành, nhằm đảm bảo sự minh bạch giữa thuốc và sản phẩm hỗ trợ sức khỏe, tránh gây hiểu lầm cho người bệnh. [2]

Nhà thuốc bệnh viện được phép bán TPCN nhưng phải theo quy định

Nhà thuốc bệnh viện muốn bán TPCN cần đáp ứng điều kiện gì?

Để triển khai hợp pháp việc bán thực phẩm chức năng, nhà thuốc bệnh viện cần đáp ứng cả điều kiện pháp lý lẫn điều kiện thực hành chuyên môn.

Về pháp lý, phạm vi hoạt động:

Nhà thuốc phải được bệnh viện bổ sung hoặc điều chỉnh trong quyết định thành lập và quy chế hoạt động để cho phép kinh doanh thực phẩm chức năng. [2]

Về điều kiện cơ sở:

Phải tuân thủ đúng Thông tư 02/2018/TT-BYT và Thông tư 11/2025/TT-BYT:

Bố trí khu vực kinh doanh riêng cho TPCN, không làm ảnh hưởng đến chất lượng thuốc; [4]
Có biển hiệu riêng với nội dung “Sản phẩm này không phải là thuốc”. [2]

Về điều kiện của sản phẩm:

Nhà thuốc bệnh viện không cần xin giấy phép sản xuất, nhưng chỉ được phép bán những sản phẩm đã được pháp luật cho phép lưu hành, cụ thể: [5]

Sản phẩm TPCN phải đã được tổ chức chịu trách nhiệm (nhà nhập khẩu hoặc nhà phân phối) thực hiện bản công bố sản phẩm theo Điều 6 & Điều 7 Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
Nếu sản phẩm nhập khẩu, phải có thông báo kết quả kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm cho từng lô hàng trước khi phân phối, theo Điều 13 Nghị định 15/2018/NĐ-CP.

Về bảo quản:

Cơ sở kinh doanh thực phẩm phải bảo đảm kho, thiết bị, điều kiện vệ sinh an toàn, nhiệt độ, độ ẩm phù hợp với từng loại sản phẩm căn cứ vào Luật An toàn thực phẩm. [3]

Ngoài các điều kiện trên, nhà thuốc bệnh viện cần phải đáp ứng các quy định khác của pháp luật có liên quan đến kinh doanh các mặt hàng này để đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho người bệnh. Đồng thời tránh bị xử phạt theo quy định.

Những điều kiện nhà thuốc bệnh viện cần đáp ứng khi bán TPCN

Luật đấu thầu cho nhà thuốc bệnh viện khi mua thực phẩm chức năng để bán lẻ

Theo Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (có hiệu lực từ 01/01/2024) và Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, các hoạt động mua sắm thuốc, vật tư y tế, thiết bị y tế tại cơ sở y tế công lập (bao gồm cả bệnh viện) đều phải tuân thủ quy định đấu thầu.

Nếu nhà thuốc bệnh viện muốn mua TPCN, vật tư y tế để bán lẻ phục vụ người bệnh thì việc mua sắm này phải được bệnh viện đưa vào kế hoạch lựa chọn nhà thầu và tổ chức đấu thầu, tương tự như đối với thuốc và vật tư y tế khác, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp.
Trường hợp bệnh viện đã tham gia mua sắm tập trung cấp quốc gia hoặc cấp địa phương, nhà thuốc bệnh viện có thể thỏa thuận để được tổng hợp nhu cầu và sử dụng kết quả đấu thầu tập trung.
Ngoài ra, Luật Đấu thầu 2023 cho phép áp dụng tùy chọn mua thêm tối đa 30% giá trị so với hợp đồng đã ký. Nếu bệnh viện không mua thêm hoặc mua ít hơn 30% thì không vi phạm quy định. Việc mua thêm có thể thực hiện nhiều lần nhưng không được vượt mức tối đa này.

Như vậy, nhà thuốc bệnh viện không được tự do mua TPCN hay vật tư y tế từ bất kỳ nguồn nào để bán, mà bắt buộc phải tuân thủ Luật Đấu thầu, các nghị định và thông tư hướng dẫn, nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ chất lượng và giá cả, tránh tình trạng lạm dụng hoặc nhập hàng ngoài kiểm soát. [6]

Quy định đấu thầu của nhà thuốc bệnh viện khi bán TPCN

Cách bệnh viện tuân thủ pháp luật và quản lý tốt khi bán thực phẩm chức năng

Lưu ý về nguồn gốc & chất lượng sản phẩm

Chọn nhà cung cấp uy tín: nên là công ty, đơn vị có giấy phép đầy đủ, có hồ sơ công bố sản phẩm, lô nhập khẩu rõ ràng, có kiểm nghiệm, CO/CQ (Certificate of Origin / Certificate of Quality).
Yêu cầu minh chứng công bố sản phẩm: trước khi nhập hàng, kiểm tra xem sản phẩm có bản công bố (hoặc xác nhận) hợp quy / phù hợp an toàn thực phẩm, hồ sơ công bố, bản kiểm nghiệm lô (nếu có).
Kiểm soát lô – số, hạn sử dụng: đảm bảo lô sản xuất, số lô, hạn dùng, tem chống giả (nếu có) được ghi rõ, theo dõi tồn kho cẩn trọng.
Tránh sản phẩm nghi vấn: TPCN giả, nhập lậu, không công bố.

Quy trình nhập hàng & bảo quản

Thực phẩm chức năng cần được kiểm tra trước khi nhập kho: đối chiếu hồ sơ, số lượng, bao bì, hạn dùng. Khu vực bảo quản phải riêng biệt với thuốc, đáp ứng điều kiện vệ sinh, nhiệt độ, độ ẩm theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Nhà thuốc cũng cần duy trì nhật ký theo dõi kho và kiểm tra định kỳ để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, mỗi sản phẩm, lô phải được theo dõi từ nhập – lưu kho – bán ra, để có thể truy xuất nếu có sự cố.

Quy trình nhập hàng & bảo quản TPCN tại nhà thuốc bệnh viện

Quy định ghi nhãn và quảng cáo

Nhà thuốc bệnh viện chỉ bán thực phẩm chức năng có nhãn hợp lệ theo quy định, trên nhãn phải thể hiện đầy đủ:

Tên sản phẩm, thành phần, hạn sử dụng, đơn vị chịu trách nhiệm;
Dòng cảnh báo bắt buộc: “Thực phẩm chức năng”.

Nhà thuốc không được quảng cáo TPCN như thuốc chữa bệnh.

Nếu có quảng cáo (tờ rơi, poster, màn hình tại quầy), phải được cơ quan y tế xác nhận nội dung trước khi thực hiện.

Một số câu hỏi thường gặp

Thực phẩm chức năng có bị quản lý giống thuốc trong bệnh viện không?

Không. Thực phẩm chức năng thuộc nhóm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, chịu sự điều chỉnh của Luật An toàn thực phẩm 2010 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Còn thuốc được quản lý theo Luật Dược 2016 và quy định chuyên ngành dược.

Khi nào nhà thuốc bệnh viện bị xử phạt vì bán thực phẩm chức năng?

Nhà thuốc bệnh viện có thể bị xử phạt vi phạm hành chính nếu:

Kinh doanh TPCN khi chưa được phép trong phạm vi hoạt động của nhà thuốc (tức chưa được bệnh viện bổ sung trong quyết định và quy chế)
Không bố trí khu vực riêng cho sản phẩm không phải thuốc hoặc để lẫn TPCN với thuốc
Bán TPCN chưa có bản công bố sản phẩm hoặc không đảm bảo chất lượng, ghi nhãn và quảng cáo sai quy định

Và một số vi phạm khác khác như bảo quản TPCN không đúng điều kiện vệ sinh, không lưu giữ hồ sơ truy xuất nguồn gốc,… Các hành vi này, ngoài xử phạt hành chính có thể bị xử phạt bổ sung tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.

Để thực phẩm chức năng lẫn với thuốc trên tủ thuốc bị xử phạt như thế nào?

Theo điểm b khoản 2 Điều 59 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Nghị định 124/2021/NĐ-CP, nếu nhà thuốc không có khu vực riêng cho sản phẩm không phải là thuốc hoặc để lẫn thực phẩm chức năng, dụng cụ y tế với thuốc trên tủ thuốc sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 – 5.000.000 đồng.

Nếu vi phạm do tổ chức thực hiện (ví dụ bệnh viện), mức phạt sẽ gấp đôi, tức 6.000.000 – 10.000.000 đồng, theo khoản 5 Điều 4 Nghị định 117/2020/NĐ-CP. [4]

Lời kết

Như vậy bán thực phẩm chức năng tại nhà thuốc bệnh viện không bị cấm, nhưng chỉ hợp pháp khi đúng phạm vi được bệnh viện phê duyệt và tuân thủ trọn vẹn khung pháp lý. Làm tốt những điều này không chỉ giúp tránh các chế tài xử phạt mà còn củng cố uy tín bệnh viện, đảm bảo mỗi sản phẩm tới tay người bệnh đều an toàn, hợp lệ và minh bạch.

Bên cạnh đó, để tối ưu hoạt động kinh doanh và nâng cao chất lượng sản phẩm, các nhà thuốc bệnh viện có thể cân nhắc hợp tác với Mediphar USA – đơn vị sản xuất thực phẩm chức năng đạt chuẩn GMP với nguồn hàng trực tiếp từ nhà máy. Việc nhập hàng chính hãng, chiết khấu tốt và minh bạch về chất lượng sẽ giúp bệnh viện yên tâm phân phối, đồng thời mang lại sự tin tưởng tuyệt đối cho người bệnh.

Mediphar USA phân phối hơn 150 sản phẩm thực phẩm chức năng trên toàn quốc

Quý khách hàng vui lòng điền thông tin liên hệ vào form bên dưới để được đội ngũ tư vấn của Mediphar USA liên hệ lại trong thời gian sớm nhất!

Nguồn tham khảo:

Mời bạn đánh giá chất lượng bài viết!

MEDIPHARUSA

Đã kiểm duyệt nội dung

Mediphar USA tự hào là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực sản xuất, gia công và phân phối thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe và mỹ phẩm tại Việt Nam. Với hơn 20 năm kinh nghiệm và sở hữu nhà máy sản xuất đạt chuẩn GMP đầu tiên tại khu vực phía Nam, chúng tôi cam kết mang đến những sản phẩm chất lượng vượt trội, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người tiêu dùng.