Hỏi đáp: Men tiêu hóa có trị được táo bón không?

Táo bón là tình trạng rối loạn tiêu hóa thường gặp, gây nhiều khó chịu như khó đi ngoài, đầy bụng, ăn uống kém ngon miệng. Trong quá trình tìm kiếm giải pháp, nhiều người thắc mắc liệu men tiêu hóa có trị được táo bón không. Men tiêu hóa vốn được biết đến với vai trò hỗ trợ phân giải tinh bột, chất béo và protein, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn. Tuy nhiên, hiệu quả của men tiêu hóa đối với táo bón có thật sự rõ ràng hay không, khi nào nên dùng và cần lưu ý gì để an toàn? Bài viết này, Mediphar USA sẽ giải đáp chi tiết những câu hỏi trên, giúp bạn có lựa chọn phù hợp cho sức khỏe hệ tiêu hóa.

Men tiêu hóa có trị được táo bón không?

Mặc dù enzyme tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy thức ăn, nhưng hiệu quả của chúng trong điều trị táo bón thì không đáng kể. Men tiêu hóa chỉ có thể hỗ trợ trong một số trường hợp táo bón do tiêu hóa kém, thức ăn ứ đọng gây đầy bụng, khó đi tiêu và chúng không phải là thuốc đặc trị táo bón.

Ở người khỏe mạnh, cơ thể thường sản xuất đủ enzyme tiêu hóa, nên việc bổ sung thêm men tiêu hóa không chắc mang lại hiệu quả trong điều trị táo bón mà thậm chí có thể dẫn đến nguy cơ giảm khả năng tiết enzyme tự nhiên và gây ra tình trạng lệ thuộc khi lạm dụng.

Men tiêu hóa chỉ có vai trò hỗ trợ trong một số trường hợp táo bón.
Men tiêu hóa chỉ có vai trò hỗ trợ trong một số trường hợp táo bón.

Khi nào nên dùng men tiêu hóa cho người bị táo bón?

Men tiêu hóa có thể được chỉ định trong trường hợp táo bón kèm theo các dấu hiệu tiêu hóa kém như đầy bụng, khó tiêu hay những người có nguy cơ thiếu hụt enzyme, chẳng hạn như: trẻ nhỏ, người suy tụy, mới ốm dậy, người thường xuyên căng thẳng, lạm dụng rượu bia, dùng kháng sinh hay thuốc kéo dài,…

Ở những nhóm này, quá trình tiết enzyme thường bị hạn chế khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém, thức ăn không được tiêu hóa, từ đó gây táo bón, đầy bụng, khó tiêu. Tuy nhiên, men tiêu hóa không phải giải pháp lâu dài cho táo bón và chỉ nên dùng khi có hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ, tránh lạm dụng gây ức chế khả năng tiết men tự nhiên của cơ thể.

Menpeptine chứa các thành phần chiết xuất tự nhiên an toàn cho người sử dụng
Menpeptine chứa các thành phần chiết xuất tự nhiên an toàn cho người sử dụng

Xem ngay các loại men tiêu hóa hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón

Táo bón là gì?

Táo bón là tình trạng thay đổi thói quen đi đại tiện, biểu hiện bằng việc đi tiêu ít hơn hoặc khó đi tiêu. Đây là rối loạn tiêu hóa phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Về mặt y học, táo bón được định nghĩa bởi số lần đi tiêu ít hơn 3 lần/tuần. Tuy nhiên, tần suất đi ngoài ở mỗi người là khác nhau. Táo bón sẽ xảy ra khi số lần đi tiêu của bạn giảm so với thói quen bình thường. Ngoài số lần đi tiêu, táo bón còn được nhận biết qua các đặc điểm như:

  • Phân khô, cứng, vón cục.
  • Khó tống ra ngoài, phải rặn hoặc dùng nhiều sức.
  • Đau khi đi đại tiện.
  • Cảm giác đi chưa hết phân.

Ngoài ra, người bị táo bón thường kèm theo các biểu hiện khác như đau bụng, đầy hơi, khó chịu, thậm chí buồn nôn.

Táo bón là tình trạng khó đi tiêu và số lần đi ít hơn 3 lần/tuần.
Táo bón là tình trạng khó đi tiêu và số lần đi ít hơn 3 lần/tuần.

Nguyên nhân gây táo bón

Táo bón có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:

  • Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: ít rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
  • Uống không đủ nước: khiến phân khô cứng, khó đào thải.
  • Ít vận động: không tập thể dục, ngồi và nằm nhiều làm giảm nhu động ruột.
  • Thói quen nhịn đi vệ sinh: lâu ngày khiến ruột mất phản xạ tự nhiên.
  • Tác dụng phụ của thuốc: một số thuốc như sắt, thuốc giảm đau, thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng axit,… có thể gây táo bón.
  • Rối loạn tiêu hóa hoặc bệnh lý: hội chứng ruột kích thích, suy giáp, ung thư trực tràng, liệt ruột,… cũng có thể gây ra tình trạng táo bón.
  • Yếu tố tâm lý và lối sống: căng thẳng lo âu, trầm cảm hay thay đổi môi trường sống.
Táo bón có thể là tác dụng phụ của một số thuốc như sắt, thuốc giảm đau,...
Táo bón có thể là tác dụng phụ của một số thuốc như sắt, thuốc giảm đau,…

Tìm hiểu thêm thông tin chất xơ là gì

Các biện pháp tự nhiên chữa táo bón

Để cải thiện táo bón một cách an toàn, bạn có thể áp dụng những biện pháp tự nhiên sau:

  • Bổ sung chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt để kích thích nhu động ruột.
  • Hạn chế thực phẩm giàu chất béo như thịt, trứng, phô mai,…
  • Uống đủ nước: Mỗi ngày uống khoảng 1,5 – 2 lít nước để làm mềm phân và dễ đi tiêu. Tránh đồ uống có chứa caffeine và rượu, thức uống có nhiều đường vì chúng có thể gây mất nước.
  • Vận động thường xuyên: Đi bộ, yoga hoặc tập thể dục nhẹ nhàng giúp tăng nhu động ruột.
  • Giữ thói quen đi vệ sinh đúng giờ: Tập thói quen đi ngoài vào một khung giờ nhất định, hạn chế trì hoãn hay nhịn khi cảm thấy buồn vệ sinh.
Uống nhiều nước để giúp làm mềm phân, hỗ trợ điều trị táo bón.
Uống nhiều nước để giúp làm mềm phân, hỗ trợ điều trị táo bón.

Lối sống góp phần hỗ trợ sức khỏe đường ruột

Một lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và phòng ngừa táo bón. Một số biện pháp bạn có thể tham khảo như:

  • Thư giãn, giảm căng thẳng: Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa và gây táo bón. Để cải thiện, bạn có thể áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc hít thở sâu để giảm mức độ căng thẳng và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
  • Bổ sung lợi khuẩn: Sử dụng men vi sinh hoặc thực phẩm giàu probiotics (sữa chua, kefir…) để cân bằng và duy trì hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh.
  • Tránh thực phẩm chế biến sẵn: Các loại thực phẩm chế biến thường chứa ít chất xơ và thiếu hụt dưỡng chất cần thiết cho hệ tiêu hóa, từ đó dễ làm tình trạng táo bón trở nên trầm trọng hơn.
  • Hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá dễ làm ảnh hưởng xấu đến chức năng tuyến tụy, gan và túi mật gây tác động xấu đến hệ tiêu hóa.
  • Tăng cường luyện tập thể dục: Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc đạp xe giúp tăng nhu động ruột và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.
  • Tránh lạm dụng thuốc: Hạn chế dùng kéo dài các thuốc kháng acid, kháng sinh, giảm đau NSAID nếu không cần thiết vì chúng có thể làm rối loạn hệ vi sinh và ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
Tập thể dục nhẹ nhàng giúp tăng nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón.
Tập thể dục nhẹ nhàng giúp tăng nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón.

Một số câu hỏi thường gặp

Men tiêu hóa và men vi sinh khác nhau thế nào trong trị táo bón?

Men tiêu hóa (enzyme) có nhiệm vụ phân giải thức ăn thành các chất dinh dưỡng dễ hấp thu, từ đó giảm đầy bụng, khó tiêu. Men tiêu hóa chỉ hỗ trợ gián tiếp trong một số trường hợp táo bón do tiêu hóa kém hoặc thiếu hụt enzyme, chứ không phải là giải pháp đặc trị táo bón.

Trong khi đó, men vi sinh (probiotics) là các lợi khuẩn sống có khả năng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng nhu động ruột và giảm táo bón hiệu quả hơn. Đây là lựa chọn thường được khuyến nghị hơn trong điều trị táo bón, đặc biệt là táo bón mạn tính hoặc do rối loạn hệ vi sinh.

Men tiêu hóa và men vi sinh có vai trò khác nhau trong điều trị táo bón.
Men tiêu hóa và men vi sinh có vai trò khác nhau trong điều trị táo bón.

Tìm hiểu chi tiết sự khác nhau giữ men vi sinh và men tiêu hóa

Có nên dùng men tiêu hóa lâu dài để ngừa táo bón không?

Không nên dùng men tiêu hóa lâu dài để ngăn ngừa táo bón. Men tiêu hóa chỉ có tác dụng hỗ trợ trong những trường hợp cơ thể thiếu hụt enzyme hoặc tiêu hóa kém, chứ không phải biện pháp phòng ngừa hay điều trị táo bón. Nếu dùng lâu dài, có thể ức chế khả năng tiết men tự nhiên của cơ thể, dẫn đến nguy cơ lệ thuộc.

Thực phẩm hỗ trợ giảm táo bón?

Khi bị táo bón, việc bổ sung thực phẩm giàu chất xơ và lợi khuẩn có thể giúp cải thiện hiệu quả bằng cách làm mềm phân và kích thích nhu động ruột. Một số thực phẩm tốt cho tình trạng táo bón như:

  • Rau củ xanh: rau lang, cải bó xôi, bông cải xanh,…
  • Trái cây: chuối, đu đủ, táo, kiwi,…
  • Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, ngũ cốc,…
  • Các loại đậu, hạt, trái cây sấy khô
  • Thực phẩm lên men: sữa chua, kefir, kim chi, dưa cải,…
Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ để ngăn ngừa tình trạng táo bón.
Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ để ngăn ngừa tình trạng táo bón.

Táo bón có nguy hiểm không? Khi nào cần đi khám?

Táo bón thông thường thường không nguy hiểm và có thể cải thiện bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, lối sống. Tuy nhiên, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng nếu kéo dài, gây nứt hậu môn, trĩ, viêm túi thừa, tắc ruột,… làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Hãy đi khám bác sĩ ngay khi bạn có các dấu hiệu sau:

  • Táo bón kéo dài hơn 3 tuần.
  • Bị táo bón thường xuyên và không cải thiện.
  • Thường xuyên bị đầy hơi, đau bụng.
  • Chảy máu và cảm thấy đau khi đi ngoài.
  • Giảm cân không rõ nguyên nhân.
Đến gặp bác sĩ khi các triệu chứng kéo dài hay sụt cân không rõ nguyên nhân.
Đến gặp bác sĩ khi các triệu chứng kéo dài hay sụt cân không rõ nguyên nhân.

Kết luận

Táo bón là tình trạng phổ biến nhưng có thể phòng ngừa và cải thiện nếu duy trì chế độ ăn giàu chất xơ, uống đủ nước, vận động thường xuyên và giữ lối sống lành mạnh. Việc bổ sung men tiêu hóa có thể hữu ích trong một số trường hợp đặc biệt như thiếu hụt enzyme hay rối loạn tiêu hóa, tuy nhiên men tiêu hóa không phải là giải pháp đặc hiệu trong điều trị táo bón. Nếu tình trạng táo bón kéo dài hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay để được chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị kịp thời.

Nguồn tham khảo:

  1. Digestive Enzymes and Digestive Enzyme Supplements | Johns Hopkins Medicine
  2. Constipation – Symptoms and causes – Mayo Clinic
  3. Constipation – NHS
  4. Constipation: Symptoms & Causes | Cleveland Clinic
  5. Sử dụng men tiêu hóa hay men vi sinh khi táo bón? – Báo VnExpress Sức khỏe
  6. Foods for Constipation | Johns Hopkins Medicine
Mời bạn đánh giá chất lượng bài viết!
Dược sĩ Phạm Cao Hà

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả

Bài viết liên quan