Sắc đẹp
Hệ tiêu hoá
Vitamin & khoáng chất
Xương khớp
Tuần hoàn & Tim mạch
Ho – Long đờm
Gan – Mật
Nội tiết – Sinh lý
Vật tư y tế
Mua Menpeptine
Cát cánh là một trong những loại thảo dược được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền, nổi tiếng với công dụng điều trị các chứng bệnh liên quan đến đường hô hấp. Để nguyên liệu này phát huy hiệu quả cao nhất trong điều trị bệnh, việc tìm hiểu những thông tin quan trọng như công dụng, bài thuốc ứng dụng là điều vô cùng cần thiết.
Nếu bạn đang quan tâm đến cát cánh, đừng bỏ lỡ thông tin chia sẻ của Mediphar USA trong bài viết dưới đây. Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất, gia công và phân phối thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, Mediphar USA sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dược liệu này, đặc biệt là cách dùng an toàn và hiệu quả nhất.
Cát cánh là gì?
Cát cánh có tên khoa học là Platycodon grandiflorum A. DC, là cây thuộc họ hoa chuông Campanulaceae. Đây là loại cây thân thảo, mọc lâu năm với chiều cao chừng 60cm-90cm. Lá cây gần như không có cuống và mọc đối hoặc vòng 3-4 chiếc. Phiến lá hình trứng, chiều dài 3-6cm, rộng 1-2,5cm, mép có răng cưa to.
Hoa của cây mọc đơn độc hoặc thành chùm thưa. Đài màu xanh, hình chuông rộng, dài khoảng 1cm, mép có 5 răng. Tràng hoa hình chuông, màu lam tím hay màu trắng với đường kính 3-5cm. Mùa hoa thường diễn ra vào tháng 5-8, kết quả vào tháng 7-9 với hình trứng ngược.
Bộ phận dùng để làm dược liệu của cây thường là phần rễ, được đào vào mùa đông ở những cây có tuổi thọ 3-4 năm, rửa sạch đất cát phơi hay sấy khô. Rễ hình trụ, thường ít phân nhánh. Phía dưới rễ thon nhỏ lại, dài 15-20cm, đường kính 1- 2cm trong khi phía trên còn sót lại gốc của thân.
Mặt ngoài rễ có màu trắng ngà, có những vết nhăn ngang, dọc và vết sẹo của rễ con. Khi thu hoạch, những rễ to, dài, đều, chắc, màu trắng và vị đắng thường được chọn làm dược liệu vì mang lại chất lượng tốt nhất.
Thành phần hóa học
Về thành phần hóa học, trong rễ cây cát cánh có chứa khoảng 2% kikyosaponin C29H48O11. Đây được biết đến một chất saponin vô định hình, khi cho thêm acid và đun sôi sẽ tạo thành chất Kikyosapogenin và một phân tử Galactose. Theo một số tài liệu, Kikyosapogenin có tác dụng phá huyết mạnh gấp 2 lần Sapogenin được chiết xuất từ cây viễn chí (Polygala senega).
Ngoài ra, thông tin chia sẻ bởi Trung Hoa y học tạp chí (1952) cho biết, người sử dụng dược liệu này thấy tác dụng tiêu đờm rõ rệt trên lâm sàng.
Bên cạnh đó, trong rễ của cây cát cánh còn chứa phytosterola C27H46O và inulin có khả năng giảm mức cholesterol trong máu, hỗ trợ điều trị tình trạng mỡ máu cao, giảm táo bón.
Bên cạnh đó, nhiều tài liệu nghiên cứu còn cho thấy trong lá, hoa, thân và cành của cây đều có chứa saponin. Đặc biệt, saponin này có tác dụng phá huyết mạnh hơn saponin trong rễ.
Công dụng của cát cánh
Theo sách cổ, cát cánh có vị đắng, cay, tính hơi ôn, vào kinh phế. Nhờ các tác dụng như tuyên phế khí, tán phong hàn, tấn ho, trừ đờm… cây thường được dùng trong các bài thuốc điều trị ngoại cảm sinh ho, cổ họng sưng đau, ngực đầy trướng đau, họ ra máu, mủ.
Các bài thuốc hay từ cát cánh
Cát cánh thường được sử dụng trong hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến hệ hô hấp. Dưới đây là một số bài thuốc hiệu quả mà bạn đọc có thể tham khảo:
Chữa ho nhiều đờm
Thường được dùng trong trường hợp ho nhiều đờm, buồn bực khó chịu trong ngực, đau họng, khản tiếng…
- Nguyên liệu: Cát cánh 9g.
- Cách sử dụng: Sắc uống, chia 2 phần uống trong ngày.
Chữa sưng phổi
Bài thuốc dùng cho người phổi sưng nôn ra mủ, vết thương mưng mủ nhưng chưa loét.
- Nguyên liệu: Cát cánh 50g và cam thảo 100g.
- Cách sử dụng: Sắc 2 nước, trộn lẫn, uống ngày 1 thang, chia 2 lần.
Chữa viêm phổi và viêm phế quản mạn tính
Bài thuốc dùng cho người mắc viêm phổi, viêm phế quản mạn tính với triệu chứng ho kéo dài, khạc đờm…
- Nguyên liệu: Cát cánh 15g và rau diếp cá 36g.
- Cách sử dụng: Sắc 2 nước, trộn lẫn, uống ngày 1 thang chia 2 lần.
Chữa viêm amidan cấp tính
Bài thuốc dùng cho người mắc viêm amidan cấp tính giúp giảm nhanh các triệu chứng của bệnh.
- Nguyên liệu: Cát cánh 10g, cam thảo 5g, mạch môn đông 12g và sinh địa 30g.
- Cách sử dụng: Sắc 2 nước, trộn lẫn, uống ngày 1 thang, chia 2 phần, uống trong ngày.
Chữa viêm họng cấp tính
Bài thuốc dùng cho người mắc viêm họng cấp tính giúp giảm đau hiệu quả.
- Nguyên liệu: Cát cánh 10g, hoa kim ngân 6g, rễ sơn đậu 20g và mạch môn đông 8g.
- Cách sử dụng: Sắc 2 nước. Uống ngày 1 thang, chia thành 2 phần sử dụng hết trong ngày.
Chữa viêm phổi, ho đờm có mủ
Bài thuốc chữa viêm phổi, giúp giảm ho đờm có mủ hiệu quả.
- Nguyên liệu: Cát cánh 15g, nhân hạt bí đao 12g, rau diếp cá 30g, cam thảo 6g.
- Cách sử dụng: Sắc 2 nước, uống ngày 1 thang, chia 2 phần, uống trong ngày.
Giảm ho tiêu suyễn
Bài thuốc này giúp giảm ho tiêu suyễn, phù hợp với những người bị ho do phế âm bất túc với những dấu hiệu như chất dính khạc ra khó khăn, cơ thể gầy còm, họng khô miệng khát…
- Nguyên liệu: Huyền sâm 9g, mạch môn đông 9g, cát cánh 9g, cam thảo 3g.
- Cách sử dụng: Các vị trên nghiền thành bột mịn, trộn đều, rây nhỏ, chia làm 2 gói, mỗi lần 1 gói, hãm với nước sôi trong bình kín.
Chè nhuận phổi giảm ho
Chè nhuận phổi giảm ho chủ trị các bệnh âm hư sinh nội nhiệt, khô nước bọt, miệng khát, ho ít đờm, đờm đặc khó long, khàn giọng.
- Nguyên liệu: Cát cánh 30g, huyền sâm 60g, cam thảo 15g, ô mai 24g và mạch môn đông 60g.
- Cách sử dụng: Nghiền chung thành bột mịn, trộn đều, đựng vào túi, mỗi túi 18g. Hãm nước sôi, uống thay trà ngày 2 lần, mỗi lần sử dụng 1 gói.
Cách sử dụng cát cánh hiệu quả
Để cát cánh phát huy hiệu quả cao nhất đồng thời tránh được rủi ro do sử dụng quá liều hoặc nhạy cảm với dược liệu, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Không sử dụng cát cánh ở liều cao và lâu dài cho những người mắc ho kéo dài, viêm phế quản, ho khan ít đờm, hoặc lao phổi.
- Người mắc viêm loét dạ dày hoặc xuất huyết dạ dày cũng không nên sử dụng cát cánh với liều lớn.
- Cát cánh và thịt heo kỵ nhau nên tránh sử dụng cùng lúc hoặc gần nhau.
- Những bệnh nhân bị ho kéo dài và có triệu chứng ho ra máu không nên sử dụng dược liệu này.
Tác dụng phụ khi dùng quá liều
Đối với các bài thuốc sử dụng cát cánh dưới dạng bột uống hoặc thuốc sắc, nên tuân thủ liều lượng từ 4-12g/lần tùy theo mục đích điều trị. Dùng lượng lớn có thể gây nôn, do đó cần dùng dưới sự hướng dẫn của y bác sĩ có chuyên môn về dược liệu cổ truyền.
Lưu ý khi sử dụng cát cánh
Trong quá trình sử dụng dược liệu, một số vấn đề bạn cần quan tâm gồm:
- Chọn mua dược liệu ở những cơ sở uy tín và học cách phân biệt, đánh giá để tránh mua phải sản phẩm giả, kém chất lượng.
- Không nên tự ý sử dụng dược liệu tùy tiện mà cần phải được chẩn đoán đúng bệnh, dùng đúng liều để tránh “rước họa vào thân”.
- Mỗi người có cơ địa khác nhau, do đó, các bài thuốc từ cát cánh có thể không phát huy hiệu quả hoặc gây ra tác dụng phụ. Nếu trong quá trình sử dụng dược liệu mà gặp phải các triệu chứng bất thường, người bệnh cần ngừng sử dụng và thông báo ngay cho bác sĩ.
Mua cát cánh ở đâu?
Bạn có thể tìm mua cát cánh tại các cửa hàng thuốc Đông y, cửa hàng dược liệu hoặc các cửa hàng bán thực phẩm chức năng. Ngoài ra, bạn cũng có thể mua trực tuyến thông qua các trang web bán hàng trực tuyến chuyên về sản phẩm thảo dược.
Tuy nhiên, trước khi mua cát cánh hoặc bất kỳ dược liệu nào khác, bạn hãy tìm hiểu kỹ thông tin để lựa chọn được nguồn cung cấp đáng tin cậy. Ngoài ra, đừng quên kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm, xuất xứ và hạn sử dụng để mua được sản phẩm chất lượng. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn cũng nên tham khảo ý kiến của chuyên gia hoặc bác sĩ trước khi sử dụng.
Kết luận:
Có thể thấy rằng, cát cánh là một dược liệu phổ biến được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc điều trị ho, viêm phế quản, viêm phổi,… Với sự tiến bộ trong lĩnh vực dược học, các công ty dược đã cho ra mắt thị trường nhiều sản phẩm chứa nguyên liệu này với đa dạng công thức nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng từ phía khách hàng. Trong đó, Thiên môn bổ phế và Siro ho Bengold của Mediphar USA là hai dòng sản phẩm được ưa chuộng hàng đầu.
Với Thiên môn bổ phế, đây là sản phẩm có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa cát cánh và các thảo dược quý như thiên môn đông, bối mẫu, tỳ bà diệp,… Sử dụng sản phẩm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như làm dịu cổ họng, giảm ho, long đờm và bảo vệ đường hô hấp.
Trong khi đó, Siro ho Bengold có chứa các thành phần như cao cát cánh, cao khô lá thường xuân, cao kha tử, cao cam thảo, tinh dầu húng chanh, tinh dầu gừng… Sản phẩm giúp bổ phế, hỗ trợ giảm ho khan, ho có đờm, ho do viêm họng, viêm phế quản, phù hợp với cả trẻ em và người lớn.
Hai dòng sản phẩm của Mediphar USA được sản xuất tại nhà máy đạt chuẩn GMP đảm bảo chất lượng vượt trội, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người tiêu dùng. Hiện tại, Thiên môn bổ phế và Siro ho Bengold đang được phân phối tại các nhà thuốc trên toàn quốc.
Hy vọng những thông tin hữu ích trong bài viết trên giúp bạn hiểu thêm về cát cánh, đặc biệt là cách dùng dược liệu hiệu quả. Khi có ý định tìm mua sản phẩm chăm sóc hệ hô hấp có chứa dược liệu này, hãy lựa chọn Thiên môn bổ phế và Siro ho Bengold để bảo vệ sức khỏe hiệu quả bạn nhé.
Tài liệu tham khảo:
- Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi (Trang 733-734)
- Cát cánh – Vị thuốc bảo vệ họng, long đờm, chống viêm: https://suckhoedoisong.vn/cat-canh-vi-thuoc-bao-ve-hong-long-dom-chong-viem-169220221231954892.htm
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.
