Mắt phải nữ giật liên tục là hên hay xui? Khi nào cần đi khám?

Giật mí mắt, đặc biệt là tình trạng mắt phải nữ giật liên tục, là một hiện tượng phổ biến gây ra nhiều khó chịu và lo lắng. Nhiều người ngay lập tức tìm kiếm ý nghĩa tâm linh, tự hỏi đây là “điềm hên hay xui”. Tuy nhiên, với vai trò là một đơn vị chuyên môn về sức khỏe, Mediphar USA mong muốn cung cấp cho bạn một góc nhìn y học rõ ràng để bạn hiểu đúng bản chất của hiện tượng này và biết khi nào cần chăm sóc sức khỏe một cách nghiêm túc.

Góc nhìn dân gian: Giật mắt phải nữ là hên hay xui?

Theo các quan niệm dân gian ở một số nền văn hóa, giật mắt phải ở nữ giới thường được liên kết với những điềm báo không may mắn, có thể là dấu hiệu của sự hao tốn tiền của hoặc các chuyện không như ý sắp xảy ra.

Bên cạnh đó, trong dân gian, hiện tượng giật mắt còn được diễn giải theo giới tính, theo từng khung giờ trong ngày và thậm chí theo từng ngày trong tuần. Những cách lý giải này được lưu truyền qua nhiều thế hệ và mang tính tín ngưỡng – văn hóa – truyền miệng, không có cơ sở khoa học chứng minh.

Dưới đây là phần tham khảo ý nghĩa dân gian đi kèm hiện tượng mắt phải giật theo giờ ở cả nam và nữ:

Bên cạnh việc luận ý theo giờ, dân gian còn nhìn vào ngày trong tuần để dự đoán những điều có thể xảy đến khi mắt phải nữ giật:

Tuy nhiên, các diễn giải trên chỉ mang tính văn hóa dân gian, không có cơ sở khoa học chứng minh mắt phải nữ giật có liên quan đến may rủi hay điềm báo. Hiện tượng giật mí mắt là một phản ứng của cơ thể, không phải là một thông điệp tâm linh.

Góc nhìn y học: Tại sao mắt bạn bị giật?

Về mặt y học, mắt phải nữ giật không phải là “điềm báo”, mà là phản ứng co thắt không tự chủ của cơ mi do hệ thần kinh gửi tín hiệu quá mức hoặc sai lệch. Tùy vào phạm vi cơ bị ảnh hưởng, tần suất và mức độ kéo dài của triệu chứng, hiện tượng này được phân loại thành ba tình trạng phổ biến dưới đây.

1. Co giật mí mắt Myokymia (thường gặp nhất)

Myokymia là dạng co giật mí mắt nhẹ, đặc trưng bởi những cơn rung nhỏ, không đều và xuất hiện ngắt quãng. Thông thường, hiện tượng này chỉ xảy ra ở một bên mí, đặc biệt là mí dưới, kéo dài từ vài giây đến vài giờ rồi tự biến mất.

Nguyên nhân: 

Co giật mí dạng myokymia thường xảy ra khi cơ thể bị mệt mỏi hoặc chịu kích thích thần kinh, chẳng hạn như:

• Thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài
• Sử dụng nhiều caffeine, rượu hoặc nicotine
• Khô mắt, mỏi mắt do nhìn màn hình thiết bị trong thời gian dài
• Tiếp xúc ánh sáng mạnh hoặc môi trường khô lạnh (máy điều hòa)

Mức độ nguy hiểm:

Myokymia được xem là tình trạng lành tính và thường tự cải thiện nếu điều chỉnh lối sống và cho mắt nghỉ ngơi. Trường hợp kéo dài trên một đến hai tuần cần được theo dõi thêm để loại trừ nguyên nhân khác.

2. Co giật cơ quanh mắt lành tính (Benign Essential Blepharospasm – BEB)

Benign Essential Blepharospasm (BEB) là tình trạng co thắt không tự chủ của các cơ xung quanh mắt, khiến mí mắt đóng lại lặp đi lặp lại và đôi khi khó mở mắt. Khác với giật mí nhẹ (myokymia), BEB thường ảnh hưởng cả hai mắt và có xu hướng tăng dần theo thời gian.

Nguyên nhân: 

BEB được xếp vào nhóm rối loạn vận động (dystonia) liên quan đến sự điều khiển không ổn định của hệ thần kinh, cụ thể là vùng hạch nền (basal ganglia). BEB được chia thành hai dạng:

• BEB nguyên phát (Primary BEB): Không xác định được nguyên nhân rõ ràng, thường diễn tiến từ từ.
• BEB thứ phát (Secondary blepharospasm): Xuất hiện do các bệnh lý hoặc yếu tố khác như viêm bề mặt mắt, viêm mí (blepharitis), khô mắt, nhạy cảm ánh sáng, hoặc là tác dụng phụ của thuốc điều trị bệnh Parkinson và một số rối loạn vận động khác.

Mức độ nguy hiểm: 

BEB không đe dọa tính mạng, nhưng có thể gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, như đọc sách, lái xe hoặc làm việc trước màn hình. Nếu co thắt xảy ra thường xuyên, làm mắt khó mở hoặc hạn chế tầm nhìn, người bệnh nên đi khám chuyên khoa mắt hoặc thần kinh để được đánh giá và điều trị.

3. Co giật cơ nửa mặt (Hemifacial Spasm)

Co giật cơ nửa mặt là rối loạn thần kinh gây co thắt lặp lại ngoài ý muốn ở các cơ trên một bên khuôn mặt. Triệu chứng thường khởi đầu ở mí mắt, sau đó có thể lan xuống má và khóe miệng cùng bên. Lúc đầu các cơn co giật diễn ra ngắt quãng, nhưng theo thời gian có thể trở nên thường xuyên và kéo dài, thậm chí xảy ra cả khi nghỉ ngơi hoặc khi ngủ.

Nguyên nhân:

Nguyên nhân phổ biến nhất là mạch máu chèn ép dây thần kinh mặt (dây VII), làm gián đoạn tín hiệu điều khiển cơ.

Ngoài ra, tình trạng này có thể liên quan đến:

• Tiền sử chấn thương hoặc viêm dây thần kinh mặt
• Khối u làm thay đổi cấu trúc vùng dây thần kinh
• Một số bệnh lý hệ thần kinh, như đa xơ cứng. Trong một số trường hợp, không xác định được nguyên nhân rõ ràng (idiopathic)

Mức độ nguy hiểm:

Co giật cơ nửa mặt không đe dọa tính mạng, nhưng không tự khỏi và thường có xu hướng tiến triển nặng dần. Nếu không điều trị, co giật có thể ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp – biểu cảm khuôn mặt và sinh hoạt hằng ngày như lái xe, làm việc…. Vì liên quan đến chèn ép dây thần kinh, người bệnh nên được thăm khám sớm. Bác sĩ thường sẽ chỉ định MRI hoặc CT để xác định nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.

Khi nào mắt giật liên tục trở thành dấu hiệu nghiêm trọng?

Phần lớn các trường hợp giật mí mắt là lành tính và có thể tự cải thiện khi cơ thể được nghỉ ngơi. Tuy nhiên, mắt phải nữ giật kéo dài hoặc xuất hiện cùng các biểu hiện bất thường có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn ở mắt hoặc hệ thần kinh. Bạn cần chú ý và theo dõi kỹ hơn nếu gặp một hoặc nhiều tình huống sau:

• Kéo dài liên tục: Tình trạng giật mắt không thuyên giảm mà kéo dài liên tục trong vài tuần hoặc vài tháng.
• Mắt bị đỏ, sưng, hoặc chảy dịch: Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm kết mạc.
• Mí mắt bị sụp hoàn toàn: Mí mắt trên bị sụp xuống, che mất tầm nhìn mỗi khi cơn giật xảy ra.
• Co giật lan rộng: Cơn co giật bắt đầu lan sang các bộ phận khác của khuôn mặt, chẳng hạn như má, môi, hoặc cằm.
• Nhìn mờ hoặc nhạy cảm với ánh sáng: Tầm nhìn của bạn bị ảnh hưởng rõ rệt.
• Kèm theo các triệu chứng thần kinh khác như tê yếu ở mặt, nhìn đôi, nói khó, mất thăng bằng hoặc đau đầu kéo dài.

Trong các trường hợp trên, người bệnh nên chủ động đi khám chuyên khoa mắt hoặc thần kinh để được kiểm tra, chẩn đoán và tư vấn hướng xử trí phù hợp.

Làm gì để cải thiện tình trạng giật mắt tại nhà?

Trong phần lớn trường hợp, mắt phải nữ giật là lành tính và có thể tự ổn định khi bạn điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt. Khi tình trạng chỉ mới xuất hiện và không kèm theo các dấu hiệu cảnh báo như trên, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để giảm khó chịu:

• Ngủ đủ giấc: Duy trì từ 7–8 tiếng ngủ mỗi đêm giúp hệ thần kinh ổn định, hạn chế co giật cơ mi.
• Nghỉ ngơi mắt theo quy tắc 20–20–20: Cứ sau 20 phút làm việc với màn hình, nhìn ra xa 6 mét (20 feet) trong 20 giây giúp mắt giảm mỏi và căng cơ.
• Bảo vệ mắt trước bụi và ánh sáng mạnh: Sử dụng kính râm hoặc kính chống chói khi ra ngoài.
• Hạn chế các chất kích thích: Giảm lượng cà phê, trà đặc, nước tăng lực hoặc các đồ uống chứa caffeine, vì chúng có thể làm tăng kích thích thần kinh và khiến mắt giật nhiều hơn.
• Giảm căng thẳng và lo âu: Thực hiện các hoạt động thư giãn như hít thở sâu, nghe nhạc, đi bộ, yoga hoặc thiền để giúp cơ thể thả lỏng.
• Bổ sung độ ẩm cho mắt khi cần thiết: Nếu mắt khô, rát hoặc cộm, có thể sử dụng nước mắt nhân tạo (theo hướng dẫn của dược sĩ) để duy trì độ ẩm cho bề mặt nhãn cầu.
• Bổ sung magie trong khẩu phần ăn: Bổ sung các thực phẩm như bí đỏ, khoai tây, các loại hạt, rau xanh,… để hỗ trợ ổn định hoạt động thần kinh – cơ.

Mẹo giảm giật mắt nhanh trong lúc đang bị co giật: 

• Ngừng nhìn màn hình thiết bị điện tử
• Nhắm mắt thư giãn 30–60 giây
• Chườm ấm nhẹ lên mí mắt 1–2 phút
• Chớp mắt chậm để bôi trơn bề mặt mắt

* Lưu ý, không nên xoa mắt mạnh, ấn vào mí hoặc cố căng mắt nhìn lâu, vì những tác động này có thể làm cơ mi mệt hơn và khiến tình trạng giật mí kéo dài.

Kết Luận

Tóm lại, mắt phải nữ giật thường xuất hiện khi mắt mệt mỏi, căng thẳng hoặc bị khô do làm việc với màn hình trong thời gian dài. Vì vậy, thay vì chỉ quan tâm đến các quan niệm “điềm hên – xui”, điều quan trọng hơn là chăm sóc mắt đúng cách, ngủ đủ giấc, giảm stress và bảo vệ mắt khỏi tác động của môi trường.

Dầu Gấc Vina chứa beta-carotene, DHA và vitamin E từ dầu gấc tự nhiên, giúp chống oxy hóa và hỗ trợ bảo vệ võng mạc, đồng thời giúp mắt đỡ khô, giảm mỏi sau thời gian dài nhìn màn hình. Việc duy trì dưỡng chất cân bằng cho mắt góp phần ổn định hoạt động của cơ quanh mắt, từ đó hỗ trợ hạn chế tình trạng co giật mí do căng thẳng thị giác.

Nguồn tham khảo:

1. Co giật mí mắt: Nguyên nhân, triệu chứng, phân loại và điều trị | Bệnh viện đa khoa Tâm Anh
2. Myokymia: What It Is, Causes, Symptoms & Treatments | Cleveland Clinic
3. Twitching eyes and muscles | NHS
4. Blepharospasm: Definition, Causes & Treatment Options | Cleveland Clinic
5. Hemifacial spasm – Symptoms and causes | Mayo Clinic

Dược sĩ Phạm Cao Hà

Đã kiểm duyệt nội dung

Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.

Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

> Xem thêm về tác giả