Rối loạn tiêu hóa là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, gây ra các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, nôn, tiêu chảy hoặc táo bón khiến bé khó chịu, quấy khóc. Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sử dụng đúng thuốc và men vi sinh hỗ trợ tiêu hóa là giải pháp thiết thực giúp cải thiện tình trạng này hiệu quả. Vậy trẻ bị rối loạn tiêu hóa uống thuốc gì? Những lưu ý để bảo vệ hệ tiêu hóa non yếu của trẻ? Cùng Mediphar USA tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Dung dịch bù nước và điện giải
Khi bị rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là tiêu chảy hoặc nôn mửa, cơ thể dễ mất nước và chất điện giải, dễ gây nguy hiểm, đặc biệt trên trẻ nhỏ do khó nhận biết được các dấu hiệu mất nước. Trong trường hợp này, dung dịch bù nước và điện giải sẽ giúp bổ sung lượng muối và nước đã mất, do đó giảm tác động của tình trạng cơ thể mất nước, giúp cơ thể hoạt động khỏe mạnh. Một số dung dịch bù nước và điện giải được sử dụng hiện nay bao gồm:

Oresol
Oresol là dung dịch bù nước và điện giải chuẩn theo khuyến cáo của WHO, chứa glucose và các ion cần thiết như natri, kali, clorid, giúp bổ sung nhanh lượng nước và khoáng chất bị mất do tiêu chảy, nôn mửa.
Giá bán tham khảo: khoảng 2.000 – 4.000 VNĐ/ gói bột.

Oremute
Oremute ở dạng bột pha dung dịch, có công thức tương tự Oresol nhưng có thêm hương vị nhẹ, dễ uống hơn với trẻ nhỏ. Ngoài ra, Oremute có bổ sung thêm kẽm giúp nhanh phục hồi, tăng cường sức khỏe, giảm nguy cơ mắc các đợt tiêu chảy mới cho trẻ.
Giá bán tham khảo: khoảng 2.000 – 3.000 VNĐ/ gói.

Hydrite
Hydrite là sản phẩm bù nước và điện giải dạng bột, dùng trong các trường hợp mất nước do tiêu chảy, giúp phục hồi thể trạng và ngăn ngừa mất nước hiệu quả. Sản phẩm có hương vị nhẹ nhàng, phù hợp với cả trẻ em và người lớn.
Giá bán tham khảo: khoảng 2.000 – 3.000 VNĐ/ gói

Lưu ý khi sử dụng
Dung dịch bù nước và điện giải rất an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và tránh những tác dụng không mong muốn, cha mẹ cần lưu ý một số điểm sau:
- Pha đúng theo hướng dẫn: Cha mẹ cần pha đúng tỉ lệ hướng dẫn, không tự ý pha đặc hoặc loãng vì có thể gây mất cân bằng điện giải.
- Không pha bằng sữa hay nước trái cây: Chỉ nên dùng nước để pha dung dịch, không dùng sữa hay nước hoa quả và không thêm đường hay muối.
- Không uống quá nhiều: Trẻ uống quá nhiều cũng có thể dẫn đến tình trạng quá tải dịch hoặc rối loạn điện giải, nhất là ở trẻ nhỏ.
Thuốc chống tiêu chảy
Khi trẻ bị tiêu chảy, mục tiêu điều trị chính là bù nước và điện giải, làm giảm triệu chứng. Các thuốc chống tiêu chảy giúp làm giảm lượng phân, giảm số lần đi tiêu, từ đó hạn chế mất nước và điện giải ở trẻ.
Thuốc chống tiêu chảy có thể được sử dụng trong trường hợp tiêu chảy kéo dài, phân nhiều nước, ảnh hưởng đến sinh hoạt và dinh dưỡng của trẻ. Tuy nhiên, cần chọn thuốc an toàn, phù hợp với độ tuổi và nguyên nhân tiêu chảy.

Một số thuốc thường dùng bao gồm:
Hidrasec
Hidrasec dùng trong điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em. Hidrasec giúp giảm tiết dịch trong ruột, nhờ đó làm giảm nhanh triệu chứng tiêu chảy. Tuy nhiên, thuốc không thay thế cho biện pháp bù nước và điện giải.
Giá bán tham khảo: khoảng 90.000 VNĐ/ hộp 16 gói 10mg (dạng cốm cho trẻ em).

Smecta
Smecta hấp phụ độc tố, virus, vi khuẩn trong lòng ruột, giúp điều trị tiêu chảy cấp và mạn, đồng thời làm dịu các cơn đau bụng do rối loạn tiêu hóa. Không nên dùng smecta nếu trẻ bị tắc ruột hoặc giảm nhu động ruột.
Giá bán tham khảo: khoảng 140.000 VNĐ/ hộp 30 gói.

Loperamid
Loperamid có tác dụng làm giảm nhu động ruột và giữ nước trong ruột. Tuy nhiên, sản phẩm loperamid không nên sử dụng cho trẻ em mà không có chỉ định của bác sĩ do có nhiều tác dụng phụ.
Giá bán tham khảo: khoảng 30.000 – 40.000 VNĐ/ Hộp 10 vỉ x 10 viên.

Thuốc chống đầy hơi và khó tiêu
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa thường gặp tình trạng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu gây khó chịu và biếng ăn. Thuốc chống đầy hơi chứa hoạt chất simethicone thường được sử dụng để cải thiện các triệu chứng này. simethicone giúp phá vỡ các bóng khí trong ruột, giảm cảm giác chướng bụng và hỗ trợ tiêu hóa. Thuốc không hấp thu vào máu, an toàn khi dùng đúng liều cho trẻ. Nhờ vậy, simethicone góp phần làm dịu khó chịu ở đường tiêu hóa, hỗ trợ hấp thu dưỡng chất tốt hơn và cải thiện tình trạng biếng ăn ở trẻ nhỏ.

Một số thuốc chứa simethicone hiện nay được sử dụng bao gồm:
Thuốc chống đầy hơi Air – X
Air – X là sản phẩm chống đầy hơi đến từ Thái Lan, được nhiều phụ huynh Việt Nam tin dùng nhờ hiệu quả nhanh chóng và an toàn cho trẻ nhỏ. Sản phẩm này đặc biệt phù hợp với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, những đối tượng có hệ tiêu hóa còn non nớt, dễ bị tích tụ khí sau khi ăn hoặc bú mẹ.
Giá bán tham khảo: Khoảng 50.000 – 70.000 VNĐ/ lọ 15ml.

Thuốc chống đầy hơi Espumisan L
Espumisan L có dạng nhũ dịch lỏng, vị dịu ngọt, rất dễ pha vào bình sữa hoặc cho trẻ uống trực tiếp mà không gây khó chịu. Espumisan L phù hợp với trẻ sơ sinh từ 3 tháng tuổi trở lên, trẻ nhỏ và cả người lớn bị đầy hơi, khó tiêu.
Giá bán tham khảo: Khoảng 90.000 – 120.000đ/ lọ 30ml.

Thuốc trị táo bón
Khi bị rối loạn tiêu hóa, trẻ nhỏ có thể gặp tình trạng táo bón do chế độ ăn chưa hợp lý, thiếu nước hoặc thay đổi sinh hoạt. Tình trạng táo bón kéo dài gây khó chịu, biếng ăn, đau bụng và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Các thuốc trị táo bón cho trẻ thường có tác dụng làm mềm phân, kích thích nhu động ruột, giúp đi tiêu dễ dàng hơn và hạn chế các biến chứng như đau rát hậu môn hay nứt kẽ hậu môn. Một số thuốc thường dùng:

Duphalac (Lactulose)
Duphalac là thuốc nhuận tràng thẩm thấu, hoạt động bằng cách hút nước vào lòng ruột, làm mềm phân và kích thích nhu động ruột nhẹ nhàng. Thuốc có thể dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ theo chỉ định bác sĩ.
Giá bán: khoảng 140.000 VNĐ/ hộp 20 gói 15 ml.

Forlax (Polyethylene glycol)
Forlax là thuốc nhuận tràng thẩm thấu, không hấp thu vào máu, hoạt động bằng cách giữ nước trong phân, giúp phân mềm và dễ thải ra ngoài. Forlax thường dùng cho trẻ bị táo bón kéo dài hoặc táo bón chức năng.
Giá bán tham khảo: khoảng 115.000 VNĐ/ hộp 20 gói.

Dulcolax (Bisacodyl)
Dulcolax là thuốc nhuận tràng kích thích, có tác dụng tăng co bóp ruột, thúc đẩy quá trình thải phân ra ngoài. Thuốc thường dùng trong các trường hợp táo bón nặng, cần tác dụng nhanh. Có thể dùng dạng viên đặt hậu môn cho trẻ nhỏ nếu không thể uống thuốc.
Giá bán tham khảo: khoảng 4.000 – 5.000 VNĐ/viên.

Kháng sinh
Kháng sinh không được khuyến cáo sử dụng thường xuyên trong điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ, vì phần lớn nguyên nhân tiêu chảy và rối loạn tiêu hóa do virus hoặc chế độ ăn uống.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp có bội nhiễm vi khuẩn hoặc các bệnh lý nhiễm khuẩn đường ruột nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định dùng kháng sinh phù hợp. Kháng sinh giúp tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh trong đường tiêu hóa, hỗ trợ kiểm soát nhiễm trùng và giảm triệu chứng tiêu chảy kéo dài do vi khuẩn. Một số kháng sinh có thể được chỉ định trong rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn:

Babytrim – New (Sulfamethoxazol – Trimethoprim)
Babytrim – New là thường được bác sĩ kê đơn trong những trường hợp tiêu chảy do nhiễm khuẩn như E. coli, Shigella hoặc Salmonella. Ngoài ra, dạng siro ngọt giúp trẻ dễ uống hơn.
Giá bán tham khảo: khoảng 30.000 VNĐ/ hộp 10 gói 1,5g.

Metronidazol
Metronidazol là loại kháng sinh thường được dùng khi trẻ bị tiêu chảy do nhiễm ký sinh trùng hoặc một số vi khuẩn trong đường ruột. Thuốc có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và ký sinh trùng gây hại, giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy kéo dài.
Giá bán tham khảo: khoảng 30.000 VNĐ/ hộp 10 vỉ.

Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị rối loạn tiêu hóa cho trẻ
Việc sử dụng thuốc trong điều trị rối loạn tiêu hóa cho trẻ cần được cân nhắc rất kỹ do hệ tiêu hóa và chức năng chuyển hóa của trẻ chưa hoàn thiện. Dưới đây là những lưu ý quan trọng cha mẹ cần ghi nhớ:
- Không tự ý mua thuốc và sử dụng: Việc dùng thuốc không đúng cách hoặc không theo chỉ định của bác sĩ có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho trẻ.
- Luôn hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng thuốc: Đảm bảo thuốc phù hợp với tình trạng bệnh và độ tuổi của trẻ.
- Theo dõi sát các phản ứng của trẻ: Nếu trẻ có dấu hiệu nôn mửa hoặc tiêu chảy kéo dài, cần ngưng thuốc và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay.
- Không tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc điều trị kéo dài để tránh làm rối loạn cân bằng vi sinh đường ruột hoặc gây kháng thuốc.

Làm thế nào để phòng tránh rối loạn tiêu hóa ở trẻ?
Phòng ngừa rối loạn tiêu hóa từ sớm sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, giảm các đợt ốm ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp đơn giản sau để bảo vệ và tăng cường sức khỏe hệ tiêu hoá của trẻ như sau:
- Giữ vệ sinh cá nhân và vệ sinh ăn uống: Rửa tay sạch sẽ cho trẻ và người chăm sóc trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Chế độ ăn cân đối, đủ chất: Ưu tiên rau xanh, trái cây, tránh đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ và đường.
- Cho trẻ uống đủ nước: Giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, ngăn ngừa táo bón.
- Tiêm phòng đầy đủ: Phòng ngừa các bệnh tiêu hóa do virus, vi khuẩn.
- Kết hợp bổ sung men tiêu hóa: Trong trường hợp trẻ tiêu hóa kém, biếng ăn hoặc đang phục hồi sau đợt bệnh, cha mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng men tiêu hóa, giúp hỗ trợ tăng cường enzyme tiêu hóa, cải thiện tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
Xem các sản phẩm men tiêu hóa tốt hiện nay
Khi nào nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ?
Cha mẹ nên đưa bé đến khám bác sĩ nếu bé có một trong những dấu hiệu sau:
- Tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày, kèm sốt cao hoặc phân có máu.
- Trẻ nôn mửa nhiều lần, không giữ được nước hoặc thức ăn.
- Có dấu hiệu mất nước như môi khô, mắt trũng, tiểu ít, lờ đờ.
- Trẻ khó thở, tím tái, hoặc co giật.
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi bị rối loạn tiêu hóa cần được khám sớm.
Cha mẹ không nên tự ý mua và sử dụng thuốc khi chưa có tư vấn của chuyên gia y tế. Việc dùng thuốc sai cách có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn và gây ra các biến chứng nguy hiểm cho trẻ.

Kết luận
Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa, việc sử dụng thuốc hoặc men hỗ trợ tiêu hóa cần được thực hiện một cách thận trọng và đúng hướng dẫn. Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc hoặc lạm dụng thuốc cho trẻ. Cha mẹ nên theo dõi sát các biểu hiện của trẻ, điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp, đồng thời tham khảo ý kiến chuyên gia để có giải pháp hiệu quả và an toàn nhất. Chăm sóc tốt hệ tiêu hóa cũng chính là cách giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện từ những năm tháng đầu đời.
NGUỒN THAM KHẢO:
- http://suckhoedoisong.vn/ors-bu-nuoc-va-chat-dien-giai-nhu-the-nao-169123401.htm
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8804427/
- https://suckhoedoisong.vn/mot-so-thuoc-thuong-dung-khi-tre-bi-roi-loan-tieu-hoa-169240610103417029.htm
- https://www.mayoclinic.org/symptoms/diarrhea/basics/when-to-see-doctor/sym-20050926
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.