Mục lục bài viết
Thuốc kiểm soát đặc biệt là gì? Tại sao chúng phải được phân loại để bảo quản khác với các nhóm thuốc khác? Với kinh nghiệm hơn 20 năm trong sản xuất và phân phối các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, Mediphar USA sẽ giúp giải đáp những thắc mắc trên của bạn qua bài viết dưới đây!
Thuốc kiểm soát đặc biệt là gì?
Thuốc kiểm soát đặc biệt là nhóm thuốc được quy định và quản lý chặt chẽ bởi cơ quan y tế hoặc chính phủ. Nhóm này bao gồm các loại thuốc có tác dụng mạnh, tiềm ẩn nguy cơ cao về tác dụng phụ hoặc có tiềm năng gây nghiện, hoặc dùng để điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, phức tạp nên đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ trong việc sử dụng.
Danh mục thuốc kiểm soát đặc biệt cập nhật mới nhất
Theo quy định khoản 26 điều 2 luật Dược 2016, danh mục thuốc kiểm soát đặc biệt bao gồm các loại thuốc sau:
Thuốc gây nghiện
-
Các dược chất gây nghiện hoặc kết hợp với các dược chất khác như hướng thần hay tiền chất dùng để làm thuốc
-
Là thuốc chứa dược chất gây nghiện, có hoặc không có tiền chất hay hướng thần làm thuốc
-
Bao gồm: Acetyldihydrocodein, cocaine, difenoxin, ethyl morphin, tramadol, morphine, propiram, pholcodin, norcodein, nicodicodin, diphenoxylate.
Thuốc hướng thần
Thuốc hướng thần là loại thuốc có chứa các chất gây ức chế, kích thích hệ thần kinh, gây ảo giác và dẫn đến tình trạng nghiện nếu sử dụng quá nhiều. Bao gồm: Ketamine, Diazepam, zodalan, phenobarbital,…
Thuốc tiền chất
-
Chứa một hoặc nhiều chất tiền chất làm thuốc quy định tại phụ lục III của thông tư 20/2017/TT-BYT
-
Chứa tiền chất dùng làm thuốc, có thể có hoặc không có dược chất gây nghiện hoặc dược chất hướng thần, phối hợp với dược chất khác không phải là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, hoặc tiền chất dùng làm thuốc.
-
Bao gồm: Ephedrine, Vingomin,..
Thuốc dạng phối hợp chứa chất gây nghiện
Thuốc dạng phối hợp có chứa dược chất gây nghiện là những loại thuốc mà chúng bao gồm nhiều hoạt chất với hàm lượng dược chất gây nghiện tuân theo các quy định được ban hành.
Thuốc dạng phối hợp có chứa chất hướng thần
Thuốc dạng phối hợp có chứa tiền chất
- Có chứa tiền chất dùng làm thuốc với nồng độ và hàm lượng nhỏ hơn nồng độ, hàm lượng trong quy định.
- Chứa các dược chất khác nhưng không bao gồm chất gây nghiện, tiền chất và dược chất hướng thần.
Các tiêu chí phân loại thuốc kiểm soát đặc biệt
Cơ sở pháp lý
-
Pháp luật trong nước: Các quy định cụ thể về việc sản xuất, phân phối và sử dụng các loại thuốc đặc biệt này.
-
Tiêu chuẩn quốc tế: Các nguyên tắc và hướng dẫn chung từ tổ chức y tế thế giới (WHO) và các tổ chức khác.
Tiêu chí y khoa
-
Hiệu quả điều trị: Xem xét tính hiệu quả của thuốc trong việc điều trị các bệnh lý cụ thể.
-
Tác dụng phụ: Đánh giá mức độ nguy hiểm của các tác dụng phụ có thể xảy ra.
-
Đối tượng sử dụng: Xác định những nhóm người nào nên hoặc không nên sử dụng loại thuốc này.
Tiêu chí quản lý
-
Quy trình sản xuất: Xác định các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn cần tuân thủ trong quá trình sản xuất.
-
Phân phối và lưu hành: Đề ra quy định chặt chẽ về việc phân phối và lưu hành thuốc để tránh nguy cơ lạm dụng.
-
Giáo dục và tuyên truyền: Để nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc sử dụng hợp lý và an toàn thuốc.
Thời hạn sử dụng và bảo quản
-
Xác định thời hạn sử dụng: Xác định thời gian mà thuốc vẫn giữ được hiệu quả và an toàn sau khi sản xuất.
-
Bảo quản: Hướng dẫn về cách bảo quản đúng cách để đảm bảo tuân thủ thời hạn sử dụng.
Hướng dẫn sử dụng và lưu ý khi dùng thuốc kiểm soát đặc biệt
Hướng dẫn sử dụng thuốc
- Đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng: Đảm bảo rằng bạn đã đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và hiểu rõ cách dùng, liều lượng và thời gian dùng thuốc.
- Phải được chỉ dẫn từ bác sĩ: Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào từ danh mục này, phải được tư vấn từ bác sĩ chuyên môn.
- Thời gian sử dụng: Tuân thủ thời gian sử dụng theo quy định để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ phát sinh tác dụng phụ.
Lưu ý khi dùng thuốc
-
Tránh lạm dụng: Thuốc trong danh mục này thường có khả năng gây nghiện, do đó cần tránh lạm dụng để ngăn ngừa nguy cơ phụ thuộc.
-
Bảo quản thuốc đúng cách: Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao để đảm bảo chất lượng thuốc.