Khi bé bị rối loạn tiêu hóa, việc lựa chọn thực phẩm cho chế độ ăn uống và những thực phẩm bổ sung như loại sữa phù hợp rất quan trọng. Vậy bé bị rối loạn tiêu hóa uống sữa được không? Với 20 năm kinh nghiệm trong sản xuất và phân phối thực phẩm chức năng hỗ trợ tiêu hóa, Mediphar USA sẽ giải đáp thắc mắc này và cung cấp những giải pháp dinh dưỡng hiệu quả để hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé qua bài viết dưới đây.
Dấu hiệu trẻ bị rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em là tình trạng phổ biến, gây ra những triệu chứng như đi phân sống, táo bón, nôn trớ và lười ăn. Những vấn đề này khiến trẻ gặp khó khăn trong việc hấp thu dưỡng chất, dẫn đến chán ăn, chậm lớn và có thể gây suy dinh dưỡng. Vì vậy, việc nhận diện và điều trị kịp thời rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ.
Các biểu hiện rối loạn tiêu hóa thường gặp ở trẻ:
- Trào ngược dạ dày thực quản: Trẻ bị nôn trớ nhiều lần trong ngày.
- Táo bón: Trẻ đi ngoài ít, phân cứng và khó đi.
- Tiêu chảy: Đi ngoài nhiều hơn 3 lần/ngày, phân lỏng, có thể gây mất nước.
- Đầy hơi, khó tiêu: Trẻ có thể cảm thấy chướng bụng, ợ hơi và xì hơi nhiều.
- Bú kém, quấy khóc: Trẻ chậm lớn, còi xương và có nguy cơ suy dinh dưỡng.
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa không?
Trường hợp trẻ bị tiêu chảy
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy có uống sữa được không? Đây là câu hỏi thường gặp của nhiều bậc phụ huynh khi con của mình gặp phải vấn đề này.
Khi trẻ bị tiêu chảy, hệ tiêu hóa có thể bị suy yếu, dẫn đến khả năng tiêu hóa lactose trong sữa giảm sút. Trong những trường hợp tiêu chảy cấp tính, tiếp tục cho trẻ bú mẹ là lựa chọn tốt nhất trong giai đoạn bù nước ban đầu.
Nếu trẻ đang sử dụng sữa công thức, chuyển sang sữa công thức không có lactose có thể giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy nhanh chóng. Sau khi tình trạng mất nước được khắc phục và trẻ bắt đầu dung nạp tốt hơn, bạn có thể quay lại chế độ ăn uống bình thường.
Trong trường hợp này, sử dụng sữa ít béo, phô mai hoặc sữa chua có thể là lựa chọn tốt. Nếu các sản phẩm từ sữa làm tình trạng tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn hoặc gây đầy hơi, chướng bụng, tốt nhất là nên ngừng cho trẻ ăn hoặc uống các sản phẩm từ sữa trong vài ngày để hệ tiêu hóa có thời gian phục hồi.
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa khi mẹ thay đổi loại sữa
Thông thường, nếu bạn chuyển sang loại sữa công thức cùng loại, sẽ không có tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, mỗi trẻ có mức độ nhạy cảm khác nhau. Một số trẻ có thể không thích mùi vị của sữa mới hoặc có thể nôn nhiều hơn bình thường.
Tình trạng phân của trẻ cũng có thể thay đổi. Trẻ có thể bị táo bón, đi ngoài nhiều hơn, hoặc có thể đi ngoài lỏng hơn, có nhiều khí hoặc trở nên khó chịu hơn. Để theo dõi phản ứng của trẻ, bạn nên cho trẻ ăn từ từ và quan sát xem có sự thay đổi gì không. Sau đó, bạn có thể tăng dần lượng sữa và cho trẻ ăn thường xuyên hơn khi trẻ đã thích nghi.
Thời gian để trẻ làm quen với sự thay đổi có thể mất khoảng một tuần, nếu các triệu chứng không gây khó chịu quá nhiều, bạn có thể thoải mái tinh thần và cho trẻ thêm thời gian để làm quen với sự thay đổi loại sữa mới.
Nếu bạn lo lắng về tác dụng phụ khi thay đổi loại sữa, hãy liên hệ với bác sĩ nhi khoa của trẻ để được tư vấn thêm.
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa do dùng thuốc hoặc do chế độ ăn uống
Khi trẻ gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa do tác dụng phụ của thuốc hoặc chế độ ăn uống, việc điều chỉnh chế độ ăn và liều lượng thuốc là rất quan trọng để hỗ trợ sức khỏe của trẻ. Tuy nhiên, bên cạnh đó, một yếu tố không kém phần quan trọng mà các bậc phụ huynh cần lưu ý chính là lượng sữa cho trẻ.
Trong giai đoạn này, các hoạt chất có trong sữa, đặc biệt là lactose, có thể làm tình trạng trớ hoặc khó chịu ở trẻ trở nên trầm trọng hơn. Chính vì vậy, mẹ cần giảm bớt lượng sữa cho trẻ và hạn chế các sản phẩm sữa có chứa lactose để tránh làm tăng cường tình trạng rối loạn tiêu hóa.
Thay vì cho trẻ uống sữa đặc, mẹ nên pha sữa loãng hơn để giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa của trẻ, đồng thời theo dõi chặt chẽ phản ứng của trẻ sau mỗi lần ăn. Trong trường hợp không chắc chắn về loại sữa phù hợp, các bậc phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về loại sữa công thức hoặc sữa không có lactose, giúp hệ tiêu hóa của trẻ phục hồi tốt hơn.
Việc giảm bớt sữa và điều chỉnh khẩu phần ăn hợp lý sẽ giúp trẻ dễ dàng tiêu hóa và duy trì sức khỏe ổn định trong thời gian phục hồi.
Trẻ bẩm sinh thiếu men tiêu hóa đường lactose
Thiếu hụt lactase bẩm sinh ở trẻ sơ sinh là tình trạng mà cơ thể trẻ không thể sản xuất đủ enzyme lactase để tiêu hóa lactose có trong sữa. Khi trẻ sơ sinh bị thiếu hụt lactase bẩm sinh, việc cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức có chứa lactose có thể gây ra tiêu chảy kéo dài và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của trẻ, làm cho trẻ bị chậm tăng cân và kém phát triển.
Trong trường hợp này, việc duy trì cho trẻ bú mẹ sẽ không hiệu quả vì cơ thể trẻ không thể hấp thu lactose. Do đó, các bác sĩ khuyến cáo rằng trẻ sơ sinh bị thiếu hụt lactase bẩm sinh cần phải chuyển sang sử dụng sữa công thức không chứa lactose. Nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ sẽ có thể phát triển và tăng trưởng bình thường.
Tuy nhiên, việc hạn chế lactose không chỉ giới hạn trong giai đoạn sơ sinh. Trẻ em lớn hơn và người lớn bị thiếu hụt lactase bẩm sinh vẫn cần hạn chế lactose trong chế độ ăn, mặc dù họ có thể dung nạp một lượng nhỏ lactose tùy theo mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Điều quan trọng là việc điều chỉnh chế độ ăn uống phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.
Trẻ dị ứng với protein sữa bò
Dị ứng sữa bò là một tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, xảy ra khi hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức với protein có trong sữa bò. Để điều trị, việc loại bỏ hoàn toàn protein sữa bò khỏi chế độ ăn uống của trẻ là cần thiết. Tuy nhiên, việc thay thế sữa công thức cần đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng để trẻ phát triển toàn diện.
Hiện nay, có nhiều loại sữa công thức thay thế phù hợp cho trẻ bị dị ứng sữa bò, bao gồm:
- Sữa công thức thủy phân từ sữa bò: Protein trong sữa được phân tách thành các phần nhỏ hơn, dễ tiêu hóa và ít gây phản ứng dị ứng.
- Sữa công thức từ gạo: Một lựa chọn phù hợp cho trẻ không dung nạp cả sữa bò và đậu nành.
- Sữa công thức từ đậu nành: Đáp ứng dinh dưỡng nhưng cần cẩn thận với trẻ có nguy cơ dị ứng đậu nành.
- Sữa công thức từ axit amin: Dành cho trẻ dị ứng nặng, đây là loại sữa không chứa protein nguyên vẹn, an toàn và tối ưu dinh dưỡng.
Khi lựa chọn loại sữa công thức thay thế, các yếu tố như mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, chi phí, sở thích của trẻ và hiệu quả của sữa cần được xem xét kỹ lưỡng. Điều quan trọng là phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo chế độ ăn của trẻ phù hợp và an toàn.
Xem thêm về: Thực đơn cho bé bị rối loạn tiêu hóa và những lưu ý khi chăm sóc đường ruột cho trẻ
Khi bị rối loạn tiêu hóa, trẻ nên ăn gì, kiêng gì?
Rối loạn tiêu hóa có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Vì vậy, lựa chọn thực phẩm phù hợp trong giai đoạn này là rất quan trọng. Dưới đây là danh sách thực phẩm trẻ nên ăn và cần kiêng để cải thiện tình trạng này.
Thực phẩm trẻ nên ăn
- Chuối: Chuối là một loại trái cây thân thiện với hệ tiêu hóa, đặc biệt hữu ích khi trẻ gặp vấn đề rối loạn tiêu hóa. Chuối nằm trong chế độ ăn BRAT (Banana – Rice – Apple – Toast), nổi tiếng với khả năng làm dịu dạ dày. Chuối chứa pectin, một loại chất xơ hòa tan giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa và giảm tình trạng phân lỏng. Đồng thời, hàm lượng kali dồi dào trong chuối giúp bù đắp lượng điện giải mất đi do tiêu chảy hoặc nôn mửa, hỗ trợ trẻ nhanh chóng phục hồi năng lượng.
- Sốt táo: Táo nấu chín dưới dạng sốt táo là lựa chọn lý tưởng thay cho táo tươi trong giai đoạn này. Pectin trong táo hỗ trợ giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa, đồng thời chất xơ có trong táo giúp cải thiện tình trạng táo bón và tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa.
- Gạo và các món ăn từ gạo: Gạo trắng được coi là thực phẩm nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa, rất phù hợp với trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Các món như cơm, cháo loãng hay cháo xay không chỉ cung cấp năng lượng mà còn giúp kiểm soát tình trạng tiêu chảy. Hạn chế gia vị khi chế biến để tránh kích thích hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.
- Bánh mì nướng: Bánh mì nướng không chỉ dễ tiêu mà còn có khả năng hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Một chút bơ thêm vào bánh mì có thể giúp tăng hương vị, kích thích trẻ ăn ngon miệng hơn.
- Rau xanh và rau củ: Các loại rau lá xanh và rau củ giàu vitamin, khoáng chất là lựa chọn tuyệt vời để hỗ trợ tiêu hóa và bổ sung dinh dưỡng. Chúng cũng giúp giảm hấp thu chất béo không lành mạnh, một trong những nguyên nhân gây khó tiêu.
- Thịt gà: Thịt gà ít chất béo bão hòa, dễ tiêu hóa và là nguồn cung cấp dinh dưỡng cao. Khi chế biến, nên luộc hoặc hấp để đảm bảo hệ tiêu hóa của trẻ không bị quá tải.
- Sữa chua: Sữa chua chứa vi khuẩn có lợi giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tình trạng đầy hơi, chướng bụng. Tuy nhiên, mẹ cần đảm bảo trẻ không bị bất dung nạp lactose trước khi sử dụng.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp chất đạm và dầu thực vật tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe đường ruột.
- Men vi sinh: Men vi sinh chứa lợi khuẩn Lactobacillus và Bifidobacterium giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột, giảm triệu chứng táo bón, tiêu chảy.
- Men tiêu hóa: Men tiêu hóa cung cấp các enzyme hỗ trợ phân hủy thức ăn, giúp cải thiện tiêu hóa và giảm các triệu chứng như đầy hơi, táo bón, khó tiêu. Ba mẹ có thể cân nhắc cho bé sử dụng thêm men tiêu hóa để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Trong đó, Menpeptine là sản phẩm được đánh giá lành tính với thành phần enzyme tự nhiên, dạng siro vị ngọt thanh, giúp bé dễ dàng sử dụng.
Thực phẩm trẻ cần kiêng
Trong quá trình chăm sóc trẻ bị rối loạn tiêu hóa, mẹ cần hạn chế những thực phẩm sau để tránh làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn:
- Đồ ăn nhanh: Tránh các loại thực phẩm khó tiêu như xúc xích, thịt hộp, thịt xông khói, pizza hoặc hamburger, vì chúng chứa nhiều chất béo bão hòa gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
- Thực phẩm nhiều đường: Đối với trẻ bị tiêu chảy, hạn chế nước ngọt, bánh kẹo, vì đường có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này.
- Thức ăn giàu tinh bột và chất béo: Với trẻ bị táo bón, nên tránh bắp, đậu, các món chiên rán vì chúng khiến phân trở nên khô và khó đào thải.
- Sữa chứa lactose: Nếu trẻ bị rối loạn tiêu hóa do bất dung nạp lactose, cần ngừng sử dụng sữa bò và tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại sữa phù hợp.
Lưu ý khi lựa chọn sữa cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa
Sữa là nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển của trẻ, nhưng khi trẻ gặp vấn đề về tiêu hóa, việc lựa chọn sữa phù hợp trở nên đặc biệt quan trọng. Dưới đây là những điểm cần lưu ý để giúp trẻ cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa hiệu quả hơn:
Ưu tiên sữa ít hoặc không chứa lactose
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa thường gặp khó khăn trong việc tiêu hóa lactose, vì vậy mẹ nên chọn sữa ít hoặc không chứa lactose. Tuy nhiên, vì lactose đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ nhỏ, mẹ chỉ nên sử dụng các loại sữa này trong thời gian ngắn.
Chọn sữa có đạm dễ hấp thu
Các loại sữa có thành phần đạm đã được tinh chế hoặc thủy phân thành các phần nhỏ sẽ dễ dàng hấp thu hơn, giúp giảm áp lực cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.
Đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng
Lựa chọn sữa có đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu, bao gồm đạm, DHA, AA, và các loại vitamin, để đảm bảo trẻ không bị thiếu hụt dinh dưỡng trong quá trình điều trị rối loạn tiêu hóa.
Sữa đậu nành và sữa không lactose
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài có thể chuyển sang sữa đậu nành hoặc sữa không chứa lactose để giảm triệu chứng tiêu chảy.
Khi niêm mạc ruột phục hồi sau tiêu chảy, trẻ có thể dần trở lại sử dụng các loại sữa thông thường.
Đối với trẻ thiếu men tiêu hóa lactose
Trẻ thiếu men lactase bẩm sinh thường bị tiêu chảy kéo dài khi uống sữa ngoài. Trong trường hợp này, mẹ nên lựa chọn sữa thủy phân lactose hoặc các sản phẩm không chứa lactose để hỗ trợ tiêu hóa.
Trẻ dị ứng đạm sữa bò
Trẻ dị ứng đạm sữa bò có thể gặp tình trạng tiêu chảy nặng mà khó xác định nguyên nhân. Trong trường hợp này, mẹ nên chuyển sang các loại sữa khác như sữa hạt, sữa đậu nành, hoặc sữa tách béo.
Theo dõi phản ứng khi đổi sữa
Nếu sau khi đổi sữa, trẻ vẫn gặp vấn đề về tiêu hóa, mẹ nên ngừng sử dụng loại sữa mới và quay lại loại sữa trước đây hoặc tăng cường cho trẻ bú mẹ để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Đối phó với tiêu chảy cấp
Khi trẻ bị tiêu chảy cấp, mẹ nên pha sữa loãng hơn bình thường và bổ sung nước điện giải để bù nước. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ về cách pha sữa phù hợp là cần thiết để đảm bảo trẻ nhận được lượng dinh dưỡng tối ưu trong giai đoạn này.
Hy vọng bài viết của Mediphar USA có thể giúp bạn trả lời được câu hỏi liệu “bé bị rối loạn tiêu hoá có thể uống sữa được không?”. Mong rằng với những nội dung này có thể giúp ích cho bạn đọc trong việc nâng cao sức khoẻ cho bản thân và gia đình.
Tài liệu tham khảo:
- https://suckhoedoisong.vn/roi-loan-tieu-hoa-o-tre-xu-tri-the-nao-16922111707054789.htm
- https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000693.htm
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9833166/
- https://milk-drunk.com/how-long-does-it-take-for-a-baby-to-adjust-to-formula-change-switch
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5726035/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7963007/
- https://suckhoedoisong.vn/khi-tre-bi-roi-loan-tieu-hoa-nen-an-gi-khong-nen-an-gi-169158323.htm
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.