Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 chính thức có hiệu lực. Theo đó, hộ kinh doanh, bao gồm nhà thuốc hoạt động dưới hình thức hộ kinh doanh cá thể, có trách nhiệm tham gia BHXH bắt buộc cho người lao động. Việc đăng ký BHXH không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là điều kiện để nhà thuốc phát triển lâu dài và tạo dựng uy tín trong ngành y dược.
Bài viết dưới đây, Mediphar USA sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký bảo hiểm xã hội lần đầu cho nhà thuốc, cập nhật đầy đủ theo quy định mới nhất của Luật BHXH 2024 và những lưu ý cần biết.
Quy trình tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu qua phần mềm kê khai điện tử
Với sự hỗ trợ của hệ thống giao dịch điện tử, nhà thuốc hoàn toàn có thể thực hiện thủ tục đăng ký bảo hiểm xã hội lần đầu một cách thuận tiện, nhanh chóng và tiết kiệm thời gian. Dưới đây là quy trình chi tiết để nhà thuốc thực hiện đăng ký BHXH lần đầu thông qua phần mềm kê khai điện tử:
Bước 1: Xin cấp mã đơn vị lần đầu
Các nhà thuốc có thể lựa chọn thực hiện thủ tục xin cấp mã đơn vị trực tuyến thông qua phần mềm BHXH điện tử hoặc nộp hồ sơ giấy tại cơ quan BHXH quận/huyện nơi đăng ký kinh doanh.
Các nhà thuốc truy cập vào dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn hoặc các phần mềm I-VAN được BHXH Việt Nam cấp phép để thực hiện thủ tục xin cấp mã bảo hiểm xã hội và thực hiện các thao tác sau:
- Đăng ký tài khoản giao dịch điện tử và chọn mục “Đăng ký giao dịch điện tử” trên phần mềm BHXH.
- Điền thông tin, tải lên hồ sơ điện tử xin cấp mã đơn vị.
- Cơ quan BHXH tiếp nhận và xử lý.
- Kết quả cấp mã sẽ được trả về qua phần mềm hoặc qua email đã đăng ký.

Bước 2: Kê khai thông tin người lao động trên phần mềm
Sau khi có mã đơn vị, nhà thuốc tiến hành khai báo thông tin người lao động trên phần mềm BHXH, tương ứng với mẫu TK1-TS.
Bước 3: Thực hiện báo tăng lao động
Thực hiện báo tăng lao động thông qua mục “Kê khai hồ sơ”, sử dụng mẫu 600 (tương ứng mẫu D02-LT trong hồ sơ giấy). Các thông tin cần kê khai bao gồm:
- Họ tên, mã số BHXH (nếu đã có).
- Mức lương đóng BHXH.
- Ngày bắt đầu đóng BHXH.
Bước 4: Ký số và nộp hồ sơ
Sau khi hoàn tất, hồ sơ được ký số bằng USB token và gửi lên cơ quan BHXH thông qua hệ thống phần mềm điện tử.
Bước 5: BHXH tiếp nhận và xử lý
Cơ quan BHXH sẽ kiểm tra hồ sơ điện tử. Trường hợp hồ sơ hợp lệ hoặc cần bổ sung, kết quả sẽ được thông báo qua email hoặc số điện thoại đã đăng ký trên hệ thống.
Bước 6: Nhận sổ BHXH và thẻ BHYT
Sau khi hồ sơ được phê duyệt, BHXH sẽ cấp sổ BHXH và thẻ BHYT và gửi về địa chỉ đã đăng ký. Nhà thuốc sẽ bàn giao lại cho người lao động.

>>> Xem thêm: 11 Điểm mới trong Luật Bảo hiểm xã hội 2024 áp dụng từ 01/7/2025
Quy trình tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu bằng hồ sơ giấy
Tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu bằng hồ sơ giấy là phương thức truyền thống, phù hợp với các đơn vị mới thành lập hoặc chưa có điều kiện ứng dụng công nghệ vào quản lý nhân sự. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết thủ tục tham gia BHXH lần đầu bằng hình thức hồ sơ giấy:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ bản cứng để xin cấp mã đơn vị
Căn cứ Điều 23, Quyết định 595/QĐ-BHXH, hồ sơ lần đầu gồm:
Đối với nhà thuốc (đơn vị):
- Bản sao có chứng thực Giấy đăng ký hộ kinh doanh.
- Mẫu TK3-TS: Tờ khai đơn vị tham gia BHXH, BHYT.
- Mẫu D02-LT: Danh sách người lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN.
- Mẫu D01-TS: Bảng kê thông tin (trường hợp có truy thu hoặc đã có thời gian đóng trùng).
Đối với người lao động:
- Mẫu TK1-TS: Tờ khai tham gia BHXH, BHYT.
- Hợp đồng lao động (bản sao).
- Giấy tờ chứng minh được hưởng quyền lợi BHYT cao hơn (nếu có) theo Phụ lục 03 của Quyết định 595/QĐ-BHXH.

Bước 2: Nộp hồ sơ
Nộp toàn bộ hồ sơ tại cơ quan BHXH quận/huyện nơi nhà thuốc đã đăng ký giấy phép kinh doanh.
Bước 3: BHXH xử lý hồ sơ
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ xem xét và xử lý hồ sơ theo quy định pháp luật.
Bước 4: Nhận kết quả
BHXH sẽ cấp sổ BHXH và thẻ BHYT cho người lao động và gửi về địa chỉ đã đăng ký của nhà thuốc thông qua bưu điện hoặc nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH (tùy theo hình thức đăng ký nhận kết quả).
Bước 5: Bàn giao sổ và thẻ cho người lao động
Nhà thuốc có trách nhiệm kiểm tra lại thông tin và bàn giao sổ BHXH, thẻ BHYT cho người lao động, đồng thời hướng dẫn người lao động cách sử dụng các quyền lợi BHXH, BHYT.
Lưu ý khi đăng ký BHXH cho nhà thuốc
Trước khi thực hiện đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu cho nhà thuốc, chủ cơ sở hoặc người phụ trách hành chính cần nắm rõ một số quy định bắt buộc cũng như lưu ý quan trọng như sau:
- Thời hạn đăng ký BHXH: Trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng lao động với người lao động.
- Thời hạn giải quyết: Cơ quan BHXH sẽ giải quyết cấp mới sổ BHXH, thẻ BHYT không quá 05 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
- Mức đóng BHXH: Theo quy định hiện hành, tổng mức đóng (gồm người lao động và người sử dụng lao động) khoảng 32% trên mức lương đóng BHXH.
- Xử phạt hành chính: Nếu không tham gia đúng thời hạn, nhà thuốc có thể bị xử phạt và phải truy thu số tiền đóng bảo hiểm xã hội theo quy định.
- Địa bàn áp dụng: Đối với các địa phương có hỗ trợ kê khai điện tử, nên ưu tiên sử dụng phương thức nộp online để tiết kiệm thời gian và kiểm soát hồ sơ dễ dàng.
- Để biết cách làm hoặc liên hệ số tổng đài hỗ trợ bảo hiểm xã hội điện tử 1900 6172 để được hỗ trợ.

Bảng đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN lần đầu trong hộ kinh doanh
Hộ kinh doanh xác định những người lao động là đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp theo hợp đồng lao động (gọi tắt là “HĐLĐ”) trong bảng sau đây:
Loại bảo hiểm | Người lao động | Người lao động là công dân nước ngoài | Người quản lý hộ kinh doanh |
Bảo hiểm xã hội | Đang làm việc cho hộ kinh doanh theo HĐLĐ: 1. HĐLĐ không xác định thời hạn. 2. HĐLĐ xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên. Riêng đối với người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng mà đang giao kết HĐLĐ thì không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. | Khi có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp, làm việc cho hộ kinh doanh theo HĐLĐ không xác định thi hạn và HĐLĐ xác định thời hạn từ đủ 01 năm trở lên. Trừ trường hợp: – Người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019 (được hướng dẫn cụ thể tại Nghị định 135/2020/NĐ-CP) – nói cách khác, người lao động cao tuổi là công dân nước ngoài thì không thuộc đối tượng bắt buộc tham gia. | Chỉ những người quản lý nào có hưởng tiền lương trong hộ kinh doanh (có HĐLĐ với hộ kinh doanh). Riêng đối với người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng mà đang giao kết HĐLĐ thì không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. |
Bảo hiểm tai nạn, bệnh nghề nghiệp | Là đối tượng bắt buộc tham gia BHXH thì cũng là đối tượng áp dụng BHTNLĐBNN. | Là đối tượng bắt buộc tham gia BHXH thì cũng là đối tượng áp dụng BHTNLĐBNN. | Là đối tượng bắt buộc tham gia BHXH thì là đối tượng áp dụng BHTNLĐBNN. |
Bảo hiểm y tế | Đang làm việc cho hộ kinh doanh theo HĐLĐ: 1. HĐLĐ không xác định thời hạn. 2. HĐLĐ xác định thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên. | Đang làm việc cho hộ kinh doanh theo HĐLĐ: 1. HĐLĐ không xác định thời hạn. 2. HĐLĐ xác định thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên | Chỉ những người quản lý nào có hưởng tiền lương của hộ kinh doanh (có HĐLĐ với doanh nghiệp). |
Bảo hiểm thất nghiệp | Đang làm việc cho hộ kinh doanh theo HĐLĐ: 1. HĐLĐ không xác định thời hạn. 2. HĐLĐ xác định thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên. Trừ người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng thì không thuộc đối tượng tham gia BHTN. | Không là đối tượng bắt buộc tham gia. | Là đối tượng bắt buộc tham gia BHXH thì là đối tượng tham gia BHTN. |
Nếu hộ kinh doanh có sử dụng người lao động đang hưởng lương hưu, người lao động có làm việc ở nhiều nơi thì trách nhiệm tham gia bảo hiểm của người sử dụng lao động có những quy định riêng, cần phải tham khảo thêm hợp đồng giao kết với người cao tuổi/ hợp đồng lao động với người lao động có làm việc ở nơi khác.
Câu hỏi thường gặp
Nếu không có chữ ký số thì có thể đăng ký BHXH online không?
Không. Muốn kê khai và giao dịch BHXH điện tử, đơn vị phải có chữ ký số hợp lệ. Nếu không, nhà thuốc có thể nộp hồ sơ giấy trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua bưu điện.
Trường hợp, nhà thuốc muốn đăng ký BHXH online thì nên đăng ký chữ ký số qua cổng thông tin của thuế điện tử bằng cách truy cập Thuedientu.gdt.gov.vn.
Sau khi đăng ký BHXH, có thể thay đổi thông tin lao động được không?
Có. Sau khi được cấp mã đơn vị, nhà thuốc có thể thực hiện các giao dịch điều chỉnh thông tin người lao động, tăng/giảm lao động, điều chỉnh mức đóng… thông qua phần mềm điện tử hoặc nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH.
Chủ nhà thuốc có bắt buộc tham gia BHXH không?
Theo Luật BHXH 2024, nếu chủ hộ kinh doanh (chủ nhà thuốc) trực tiếp làm việc và có thu nhập từ hoạt động của cơ sở, họ cũng thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, quy định chi tiết sẽ được BHXH Việt Nam hướng dẫn cụ thể trong thời gian tới.
Nhà thuốc chỉ có 1 nhân viên thì có cần đăng ký BHXH không?
Có. Luật BHXH 2024 quy định rõ: mọi người lao động có hợp đồng từ 1 tháng trở lên đều phải được tham gia BHXH bắt buộc, bất kể số lượng lao động ít hay nhiều.
Nhân viên làm ở nhà thuốc không có hợp đồng lao động thì có cần đăng ký BHXH không?
Theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025), chỉ người lao động làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên mới thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Do đó, nếu nhân viên làm việc tại nhà thuốc không có hợp đồng lao động dưới bất kỳ hình thức nào (bằng văn bản hoặc hợp đồng điện tử) thì không bắt buộc phải đăng ký BHXH. Tuy nhiên, việc không ký hợp đồng nhằm tránh nghĩa vụ BHXH có thể bị xem là hành vi trốn đóng BHXH và bị xử phạt hành chính hoặc truy thu về sau.
Sau khi đăng ký BHXH thành công rồi, nhà thuốc phải đóng theo từng tháng , trước ngày bao nhiêu nộp online, đến nơi hay đóng theo quý năm?
Sau khi đăng ký BHXH nhà thuốc phải đóng BHXH theo từng tháng, quý hay năm?
Sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký BHXH, nhà thuốc cần thực hiện nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội đúng thời hạn để đảm bảo không bị phạt chậm nộp. Theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024, phương thức, thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc chậm nhất đối với người sử dụng lao động được quy định như sau:
- Ngày cuối cùng của tháng tiếp theo đối với phương thức đóng hằng tháng;
- Ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng đối với phương thức đóng 03 tháng một lần hoặc 06 tháng một lần.
Ngoài ra, đối với chủ hộ kinh doanh/ doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ và tham gia BHXH, Luật cũng cho phép được chọn đóng theo tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần. Thời hạn nộp vẫn là ngày cuối cùng của tháng kế tiếp sau chu kỳ đóng đã chọn.
Có thể nộp BHXH online hay phải đến tận nơi?
Người lao động có thể nộp hồ sơ theo 1 trong 3 cách sau để nộp BHXH:
- Thanh toán qua các ứng dụng ngân hàng tại mục “Bảo hiểm xã hội”
- Nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH;
- Nộp trực tuyến tại Cổng dịch vụ BHXH dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn tại mục “Thanh toán trực tuyến” chọn tiếp “Thanh toán BHXH, BHYT”
Lời kết
Thủ tục đăng ký BHXH lần đầu cho nhà thuốc không quá phức tạp nếu được chuẩn bị đúng và đầy đủ hồ sơ. Việc tham gia BHXH không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn góp phần hợp thức hóa hoạt động của nhà thuốc theo quy định pháp luật mới. Từ ngày 01/7/2025, Luật BHXH 2024 chính thức có hiệu lực, do đó, các nhà thuốc nên chủ động cập nhật, đăng ký và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ BHXH để tránh các rủi ro pháp lý và nâng cao uy tín hoạt động kinh doanh.
MEDIPHARUSA
Đã kiểm duyệt nội dung