Tiêu Hóa
Gan – Mật
Xương Khớp
Hô Hấp
Vitamin & Khoáng Chất
Tăng Sức Đề Kháng
Sắc Đẹp
Tuần Hoàn & Tim Mạch
Sinh lý – Nội Tiết Tố
Mắt
Vật Tư Y TếLuật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 7 ngày 29/6/2024 và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025. Luật này không chỉ kế thừa các nguyên tắc cơ bản của Luật BHXH 2014 mà còn có nhiều điểm sửa đổi, bổ sung quan trọng nhằm mở rộng diện bao phủ, tăng tính công bằng và hiệu quả trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội. Bài viết dưới đây, Mediphar USA sẽ tổng hợp các nội dung đáng chú ý trong Luật BHXH 2024.
Mức đóng bảo hiểm bắt buộc
Căn cứ Điều 32, Điều 33 và Điều 34 Luật BHXH 2024 quy định tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc của người lao động và người sử dụng lao động từ ngày 01/7/2025 như sau:
Bên đóng | Tỷ lệ đóng | Chi tiết |
Người lao động | 10,5% | BHXH: 8%, BHYT: 1,5%, BHTN: 1% |
Người sử dụng lao động | 21,5% | BHXH: 17,5% (14% hưu trí, 3% ốm đau – thai sản, 0,5% TNLĐ-BNN), BHYT: 3%, BHTN: 1% |
Tổng cộng, mức đóng bảo hiểm bắt buộc theo quy định mới vẫn giữ ở mức 32% tiền lương hằng tháng và không có sự thay đổi so với quy định tại Luật BHXH 2014. Trong đó, người lao động đóng hơn một phần ba và phần còn lại do doanh nghiệp chi trả.
Mức lương làm căn cứ đóng BHXH
Từ ngày 1/7/2024, khi chính sách cải cách tiền lương có hiệu lực, mức lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ có một số thay đổi đáng chú ý, áp dụng cho từng nhóm đối tượng cụ thể như sau:
1. Đối với cán bộ, công chức, viên chức
Tiền lương đóng BHXH được tính theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các phụ cấp (chức vụ, thâm niên nghề, thâm niên vượt khung…). Trước ngày 1/7/2024, tiền lương này được tính dựa trên mức lương cơ sở (hiện là 1.800.000 đồng/tháng).
Từ ngày 1/7/2024, mức lương cơ sở sẽ bị bãi bỏ. Thay vào đó, tiền lương bình quân của cán bộ, công chức, viên chức dự kiến tăng khoảng 30%, bao gồm cả lương cơ bản và phụ cấp. Từ năm 2025, mức này tiếp tục điều chỉnh tăng trung bình khoảng 7% mỗi năm. Mức lương đóng BHXH sẽ bao gồm cả hệ số chênh lệch bảo lưu theo quy định.
2. Đối với người hoạt động không chuyên trách tại xã, phường, thị trấn
Mức lương tháng đóng BHXH là mức lương cơ sở cho đến ngày 30/6/2024. Sau ngày 1/7/2024, khi bỏ lương cơ sở, quy định mới sẽ được áp dụng thay thế, tuy nhiên hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về căn cứ thay thế mức lương cơ sở.
3. Đối với người lao động làm việc theo hợp đồng tại doanh nghiệp
Tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bao gồm:
- Mức lương ghi trong hợp đồng lao động
- Phụ cấp lương cố định
- Các khoản bổ sung có mức tiền cụ thể, được thỏa thuận trong hợp đồng và trả thường xuyên.
Những khoản không mang tính cố định như tiền thưởng, ăn giữa ca, hỗ trợ đi lại, nhà ở, điện thoại hoặc trợ cấp hiếu hỉ, tai nạn, tiền nuôi con nhỏ… không được tính vào căn cứ đóng nếu không được ghi rõ trong hợp đồng hoặc không chi trả đều đặn.
4. Đối với người quản lý doanh nghiệp và hợp tác xã có hưởng lương
Mức lương đóng BHXH là mức do doanh nghiệp hoặc đại hội thành viên hợp tác xã quyết định (trừ viên chức quản lý chuyên trách trong doanh nghiệp Nhà nước).
Mức tối thiểu và tối đa của tiền lương đóng BHXH
Từ ngày 1/7/2024, dự kiến sẽ tăng lương tối thiểu vùng thêm 6%. Mức lương tối thiểu tháng được đề xuất tăng 200.000-280.000 đồng tùy từng vùng. Nếu được thông qua, sẽ tăng tương ứng như sau:
- Vùng 1: tăng lên 4.96 triệu đồng
- Vùng 2: tăng lên 4.41 triệu đồng
- Vùng 3: tăng lên 3.86 triệu đồng
- Vùng 4: tăng lên 3.45 triệu đồng
Lương tối thiểu giờ tăng tương ứng 6%, dự kiến tăng từ 16.600-23.800 đồng, theo đó:
- Vùng 1: tăng lên 23.800 đồng
- Vùng 2: tăng lên 21.200 đồng
- Vùng 3: tăng lên 18.600 đồng
- Vùng 4: tăng lên 16.600 đồng
Trường hợp mức tiền lương tháng của người lao động vượt quá 20 lần mức lương cơ sở, thì mức lương đóng BHXH, BHYT, BH TNLĐ-BNN sẽ được giới hạn ở mức tối đa bằng 20 tháng lương cơ sở. Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn khi bỏ lương cơ sở thì mức lương tháng đóng BHXH sẽ tính thế nào.
Đối với Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), nếu mức lương tháng của người lao động cao hơn 20 lần mức lương tối thiểu vùng, thì mức lương làm căn cứ đóng BHTN sẽ được giới hạn ở mức bằng 20 lần lương tối thiểu vùng tương ứng tại thời điểm đóng.
Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc
Theo Điều 2 của luật mới, các nhóm đối tượng mở rộng sẽ bao gồm:
- Người lao động làm việc không trọn thời gian, có thu nhập trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất.
- Người làm việc theo hợp đồng không mang tên “hợp đồng lao động”, nhưng có nội dung thể hiện rõ việc làm có trả công, có sự quản lý, điều hành.
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.
- Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.
- Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, đại diện phần vốn nhà nước hay phần vốn của doanh nghiệp theo quy định pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng lương.
- Lực lượng dân quân thường trực.
Đặc biệt, nhóm người không chuyên trách cấp xã, trước đây chỉ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất, từ ngày 01/7/2025 sẽ được mở rộng tham gia đầy đủ các chế độ BHXH như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Tuy nhiên, nhóm này có thể sẽ được sắp xếp lại do thay đổi mô hình tổ chức chính quyền cấp xã từ tháng 8/2025.
Chủ hộ kinh doanh cá thể phải tham gia BHXH bắt buộc?
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 (có hiệu lực đến hết ngày 30/6/2025), chủ hộ kinh doanh cá thể không bắt buộc tham gia BHXH, chỉ có thể tham gia tự nguyện nếu có nhu cầu.
Tuy nhiên, từ ngày 01/7/2025, theo quy định của Luật BHXH 2024, chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh sẽ phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Theo điểm a, b khoản 4 Điều 33 quy định, chủ hộ kinh doanh sẽ đóng BHXH bắt buộc với mức 25% tiền lương, trong đó 22% dành cho quỹ hưu trí và tử tuất, 3% cho chế độ ốm đau và thai sản.
Mức lương làm căn cứ đóng do người tham gia lựa chọn, nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
Mức lương cơ sở hiện nay là 2.340.000 đồng/tháng. Do đó mức đóng BHXH thấp nhất của chủ hộ kinh doanh là 25% x 2.340.00 = 585.000 đồng/tháng.
Như vậy, mức đóng tối thiểu hàng tháng của một chủ hộ kinh doanh là 585.000 đồng. Người tham gia có thể linh hoạt lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, hàng quý hoặc 6 tháng một lần, phù hợp với điều kiện kinh doanh thực tế.
Thời gian tham gia BHXH để đủ điều kiện nhận lương hưu
Theo quy định mới tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024, thời gian tối thiểu để người lao động được nhận lương hưu đã được điều chỉnh giảm từ 20 năm xuống còn 15 năm, áp dụng cho cả nam và nữ. Quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động sớm tiếp cận quyền lợi hưu trí, đặc biệt là những người sắp đến tuổi nghỉ hưu.
Thay đổi cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu hàng tháng
Song song với việc giảm thời gian tham gia BHXH, phương pháp tính tỷ lệ hưởng lương hưu cũng được điều chỉnh nhằm đảm bảo sự công bằng giữa các nhóm đối tượng.
Đối với lao động nữ: Mức hưởng lương hưu vẫn giữ như quy định trước đây. Cụ thể, người lao động nữ có 15 năm đóng BHXH sẽ được hưởng 45% mức bình quân tiền lương. Sau đó, mỗi năm đóng thêm được cộng 2%, tối đa không quá 75% khi đủ 30 năm tham gia.
Đối với lao động nam:
- Trường hợp đã có 20 năm đóng BHXH trở lên, tỷ lệ hưởng bắt đầu từ 45%, mỗi năm tiếp theo cộng thêm 2%, tối đa đạt 75% tại mốc 35 năm.
- Theo Luật mới, với người đóng từ 15 năm đến dưới 20 năm, tỷ lệ khởi điểm là 40%, sau đó mỗi năm tăng thêm 1%, cũng giới hạn ở mức tối đa 75% nếu đủ 35 năm.
Bổ sung trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu
Người lao động khi nghỉ hưu mà đã đóng BHXH vượt quá số năm quy định để hưởng mức lương hưu tối đa (30 năm đối với nữ và 35 năm với nam) sẽ được nhận khoản trợ cấp một lần. Cụ thể, mỗi năm đóng dư được hưởng thêm 0,5 tháng tiền lương tính theo mức bình quân làm căn cứ đóng BHXH, và được chi trả cùng lúc với lương hưu hàng tháng.
Trợ cấp hằng tháng cho người chưa đủ điều kiện nhận lương hưu
Người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm tham gia BHXH sẽ được hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng từ chính quỹ bảo hiểm mà họ đã đóng. Khoản trợ cấp này giúp họ có thu nhập ổn định cho đến khi đủ điều kiện nhận trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định.
Ngoài ra, trong giai đoạn này, ngân sách Nhà nước sẽ đóng bảo hiểm y tế cho người lao động để đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh.
Bổ sung chế độ hưu trí xã hội cho người không có lương hưu
Luật BHXH 2024 chính thức đưa vào chế độ hưu trí xã hội, nhằm hỗ trợ những người cao tuổi không đủ điều kiện nhận lương hưu từ BHXH bắt buộc hay tự nguyện. Khoản trợ cấp này do ngân sách nhà nước chi trả.
Đặc biệt, độ tuổi nhận trợ cấp xã hội đã giảm từ 80 xuống 75 tuổi, và 70 tuổi đối với người thuộc hộ nghèo, cận nghèo.
Siết chặt điều kiện rút BHXH 1 lần
Nhằm hạn chế xu hướng rút bảo hiểm một lần, Luật BHXH 2024 đưa ra quy định chặt chẽ hơn đối với người tham gia BHXH từ ngày 01/7/2025 trở đi. Cụ thể, chỉ một số trường hợp đặc biệt mới được rút BHXH một lần, bao gồm:
- Định cư hợp pháp ở nước ngoài.
- Mắc bệnh hiểm nghèo.
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ số năm tham gia BHXH để nhận lương hưu.
Mở rộng quyền lợi thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện
Luật BHXH 2024 bổ sung thêm chế độ thai sản cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Theo đó, lao động nữ tham gia BHXH tự nguyện khi sinh con sẽ được hưởng trợ cấp thai sản, thay vì chỉ giới hạn trong hai chế độ như trước đây là hưu trí và tử tuất.
Một số câu hỏi thường gặp
Nhà thuốc có bắt buộc phải tham gia BHXH không?
Có. Nếu nhà thuốc là hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh thì chủ hộ bắt buộc phải tham gia BHXH theo Luật BHXH 2024, với mức đóng tối thiểu 25% tiền lương tham chiếu. Ngoài ra, nếu nhà thuốc có tuyển dụng nhân viên, thì phải đóng BHXH bắt buộc cho người lao động theo quy định.
Mức đóng BHXH tối thiểu của nhà thuốc là bao nhiêu tiền/tháng?
Tối thiểu là 585.000 đồng/tháng (25% của 2.340.000 đồng – mức tham chiếu hiện hành). Mức này có thể điều chỉnh nếu có thay đổi về mức tham chiếu trong thời gian tới.
Nhà thuốc thuê nhân viên bán thuốc có cần đóng BHXH cho họ không?
Có. Nếu nhân viên làm việc theo hợp đồng từ 1 tháng trở lên, có lương ổn định, và công việc có tính chất thường xuyên thì nhà thuốc có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động (với mức đóng 21,5% của chủ sử dụng lao động và 10,5% của người lao động).
Chủ nhà thuốc vừa là người quản lý, vừa là người bán hàng có cần đóng BHXH không?
Có, nếu là hộ kinh doanh có đăng ký thì chủ hộ bắt buộc phải tham gia BHXH từ 01/7/2025, dù không thuê lao động. Nếu là công ty trách nhiệm hữu hạn hay doanh nghiệp tư nhân, chủ doanh nghiệp vẫn cần đăng ký tham gia BHXH nếu có hưởng lương.
Nếu nhân viên làm việc bán thời gian (theo ca, theo giờ) thì có phải tham gia BHXH không?
Có thể. Theo luật mới, người làm việc không trọn thời gian nhưng có thu nhập từ mức lương tối thiểu trở lên và có sự quản lý, điều hành thì vẫn phải tham gia BHXH bắt buộc.
Nhà thuốc trả lương theo ngày, có ký hợp đồng ngắn hạn dưới 1 tháng thì có phải đóng BHXH không?
Nếu tổng thu nhập hằng tháng của người lao động đạt mức lương tối thiểu vùng, và có tính thường xuyên hoặc điều hành – quản lý, thì dù không ký hợp đồng dài hạn, vẫn thuộc đối tượng đóng BHXH.
Nếu chủ nhà thuốc đã tham gia BHYT theo hộ gia đình, có cần đóng BHYT lại khi tham gia BHXH bắt buộc không?
Có. Khi tham gia BHXH bắt buộc, BHYT sẽ được tính chung trong gói đóng hàng tháng (3% đối với chủ hộ kinh doanh). Tuy nhiên, phần BHYT theo hộ gia đình sẽ không còn hiệu lực nếu bạn chuyển sang BHYT bắt buộc.
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 mang đến nhiều thay đổi quan trọng, đặc biệt là trong việc mở rộng đối tượng tham gia, điều chỉnh mức đóng và cải cách tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Việc chính thức áp dụng từ ngày 01/7/2025 đòi hỏi cả người lao động và người sử dụng lao động cần nắm rõ để thực hiện đúng quy định, đảm bảo quyền lợi an sinh lâu dài.
Trong thời gian tới, các văn bản hướng dẫn chi tiết sẽ tiếp tục được ban hành để làm rõ những điểm còn chưa cụ thể, như cách xác định mức tham chiếu khi bỏ lương cơ sở hoặc giới hạn mức lương đóng tối đa. Vì vậy, doanh nghiệp, chủ hộ kinh doanh và người lao động nên chủ động theo dõi, cập nhật thông tin để chuẩn bị kịp thời cho các nghĩa vụ và quyền lợi của mình.
- https://soctrang.baohiemxahoi.gov.vn/tintuc/Pages/bao-hiem-xa-hoi.aspx?CateID=0&ItemID=4676
- https://plo.vn/muc-dong-bhxh-bat-buoc-tu-ngay-1-7-post852894.html
- https://baohiemxahoi.gov.vn/tintuc/Pages/linh-vuc-bao-hiem-xa-hoi.aspx?ItemID=24900&CateID=168#:~:text=C%C4%83n%20c%E1%BB%A9%20%C4%90i%E1%BB%81u%2032%2C%20%C4%90i%E1%BB%81u,b%E1%BA%A3o%20hi%E1%BB%83m%20th%E1%BA%A5t%20nghi%E1%BB%87p%201%25
- https://vtv.vn/xa-hoi/tu-1-7-2025-chu-ho-kinh-doanh-phai-dong-bhxh-bat-buoc-moi-thang-it-nhat-585000-dong-20250602184200272.htm#:~:text=VTV.vn%20%2D%20T%E1%BB%AB%201%2F,m%E1%BB%9Bi%20t%E1%BA%A1i%20Lu%E1%BA%ADt%20BHXH%202024
Dược sĩ Phạm Cao Hà
Đã kiểm duyệt nội dung
Tôi là dược sĩ Phạm Cao Hà, hiện đang giữ vai trò cố vấn chuyên môn tại Công ty TNHH Mediphar USA. Với gần 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và quản lý chất lượng sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng.
Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi chia sẻ trên website medipharusa.com sẽ hỗ trợ Quý Đối Tác và Khách Hàng của công ty trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.
